Lenin
Vladimir Ilich Lenin (en ruso: Владимир Ильич Ленин; (
[vlɐˈdʲimʲɪr ɪlʲˈjitɕ ˈlʲenʲɪn] (axuda · info)) nado Vladimir Ilich Ulianov, en ruso: Владимир Ильич Ульянов), nado o 22 de abril (xul. 10 de abril) de 1870 en Simbirsk e finado o 21 de xaneiro de 1924 en Moscova, foi un revolucionario comunista, político e teórico político ruso que serviu como líder da RSSF de Rusia dende 1917 e de presidente do Consello de Ministros da Unión Soviética dende 1922 até 1924.
Nado no seo dunha adiñeirada familia de clase media en Simbirsk, Lenin adquiriu interese pola política revolucionaria de esquerda logo da execución do seu irmán en 1887. Pouco despois ingresa na Universidade de Kazán, onde é expulsado pola súa participación en protestas antitsaristas, adicando os seguintes anos á obtención do título en dereito e á política radical, adoptando as teses do marxismo. En 1893 mudouse á daquela capital de Rusia San Petersburgo, onde continuou coa súa actividade política, converténdose nunha figura importante dentro da Unión de Loita pola Emancipación da Clase Obreira. Arrestado e exiliado a Siberia durante tres anos, consegue fuxir posteriormente cara a Europa occidental, vivindo en Alemaña, Inglaterra e Suíza. Despois da Revolución de Febreiro de 1917 na que foi derrocado o Tsar, e na que un goberno provisional asume o poder, decide regresar ao seu lar.
Como líder da facción bolxevique do Partido Obreiro Socialdemócrata Ruso, tivo un papel principal na orquestración da Revolución de Outubro en 1917, que o levou ao derrocamento do goberno provisional ruso e o establecemento da República Socialista Soviética Federativa de Rusia, o primeiro Estado constitucionalmente socialista do mundo. Inmediatamente despois, Lenin procede a aplicar as reformas socialistas, incluíndo a transferencia de propiedades e terras da coroa aos soviets de traballadores. Fronte á ameaza da invasión alemá, argumentou que Rusia debía asinar de inmediato un tratado de paz, o cal conduciu á saída dos rusos da primeira guerra mundial. En 1921 Lenin propuxo a Nova Política Económica, un sistema de capitalismo de Estado co que comezou o proceso de industrialización e recuperación da guerra civil rusa. En 1922, a R. S. S. F. de Rusia uniuse aos antigos territorios do Imperio Ruso formando a Unión Soviética. A facción bolxevique converteuse máis tarde no Partido Comunista da Unión Soviética.
Como político, Lenin era un orador carismático e convincente. Como intelectual os seus amplos desenvolvementos teóricos e filosóficos do marxismo produciron o marxismo-leninismo, unha aplicación pragmática rusa do marxismo que fai fincapé no papel fundamental desempeñado por unha vangarda política comprometida e disciplinada no proceso revolucionario, defendendo a posibilidade dunha revolución socialista nos países capitalistas menos desenvolvidos a través dunha alianza do proletariado co campesiñado rural. Lenin segue a ser hoxe en día unha figura controvertible en todo o mundo. Os seus críticos táchano de ditador, tese contrarrestada polos seus partidarios aducindo as limitacións do seu poder e considerándoo un heroe da clase obreira. Tivo ademais unha grande influencia no movemento marxista-leninista, que dende a súa morte evolucionou nunha gran variedade de escolas de pensamento como o estalinismo, o maoísmo ou o trotskismo.
Mocidade
[editar | editar a fonte]Infancia (1870-1887)
[editar | editar a fonte]O pai de Lenin, Ilya Nikolayevich Ulyanov (1831-1886), foi o cuarto e derradeiro fillo dunha parella que vivía en Astrakán. O pai de Ilya, un xastre pobre chamado Nikolai Vassilievich Ulyanov, era un servo de descendentes calmucos ou tártaros, antes de casar cunha moza calmuca analfabeta moito máis nova chamada Anna Alexeevna Smirnova cando contaba con máis de cincuenta anos. Ilya conseguiu fuxir da pobreza da súa familia grazas a súa admisión na Universidade de Kazán onde estudou matemáticas e física, conseguindo posteriormente un emprego como mestre desas sinaturas no Instituto de Penza para a nobreza en 1854.[1] Grazas a un amigo común coñecería a unha muller chamada María Alexandrovna Blank (1835-1916), da que namoraría e coa que acabaría casando no verán de 1863.[2] Despois de nacer nunha contorna relativamente próspera, Mariya era filla dun médico xudeu ruso chamado Alexander Dmitrievich Blank e a súa esposa xermano-sueca, Anna Ivanovna Grosschopf. Excéntrico, o doutor Blank insistira en proporcionar aos seus fillos unha boa educación, asegurando que Mariya aprendeu inglés e francés ademais de ruso e alemán, estando ademais moi versada na literatura rusa.[3] Pouco despois da súa voda Ilya obtén traballo ensinando en Nizhny Novgorod, antes de ser nomeada para o cargo de director de escolas primarias do distrito de Simbirsk seis anos despois. Logo de cinco anos foi ascendida a Directora das escolas públicas da provincia, supervisando a fundación de máis de 450 escolas como parte dos plans do goberno para a modernización. Como resultado diso foi galardoada coa Orde de San Vladimir e dándolle unha posición de nobre hereditario.[4]
A parella de clase media tivo dous fillos, Anna (nada en 1864) e Alexander (nado en 1868), antes do nacemento do seu terceiro, Vladimir "Volodya" Ilich (en ruso: Владимир Ильич Ульянов) o 10 de abril de 1870, que sería bautizado na próxima catedral de San Nicolao de varios días máis tarde. A eles seguiríanos outros tres irmáns: Olga (1871), Dmitry (1874) e Mariya (1878). Outro irmán, Nikolai, nacera en 1873 mais faleceu varios días despois do nacemento.[5] Ilya era membro devoto da Igrexa ortodoxa rusa e bautizou os seus fillos nela, aínda que a súa muller Mariya, de orixe luterana, era indiferente ao cristianismo, unha visión que influíu nas crenzas dos seus fillos.[6] Politicamente, os dous pais eran monárquicos e conservadores liberais, comprometidos coa reforma emancipadora de 1861 introducida polo reformista tsar Alexandre II, coa esperanza de que Rusia progresase do mesmo xeito que a Europa occidental; evitaban ademais asociarse con radicais políticos e non hai probas de que a policía tsarista os puxera baixo a vixilancia de pensamento subversivo.[7] Tódolos veráns saían da súa casa na Rúa Moscova de Simbirsk e pasaban unhas vacacións nunha casa rural señorial en Kokushkino que compartían cos curmáns da familia Veretennikov, familiares de Mariya.[8] Entre os seus irmáns, o máis próximo ao mozo Vladimir era a súa irmá Olya, a quen a miúdo mangoneaba, tendo un carácter extremadamente competitivo; ás veces podía ser destrutivo, mais polo xeral admitía o seu mal comportamento. Gran deportista, pasaba gran parte do seu tempo libre ao aire libre ou xogando ao xadrez. O seu pai insistiu en que adicase a súa vida ao estudo, o que o levou a sobresaír na escola, a Gimnazia Clásica de Simbirsk, unha institución estritamente disciplinada e conservadora. Durante os seus anos de adolescencia, Vladimir ensinaba á súa irmá máis vella na súa materia favorita, o latín, dando ademais clases particulares a un estudante da minoría étnica chuvaxe.
Ilia Ulyanov morreu dunha hemorraxia cerebral o 12 de xaneiro de 1886 cando Vladimir tiña dezaseis anos de idade.[9] A partir de aí o seu comportamento volveuse cada vez máis errático e conflitivo, renunciando pouco despois á súa crenza en Deus e considerándose ateo. Nese momento o irmán máis vello de Vladimir, Aleksandr Ulyanov, a quen cariñosamente coñecía como Sacha, estudaba bioloxía na Universidade de San Petersburgo sendo alí foi galardoado en 1885 cunha medalla de ouro pola súa disertación, tralo cal foi electo na Sociedade Científico-Literaria de Universidade. Despois involucrouse na axitación política contra a monarquía absoluta do reaccionario tsar Alexandre III, que gobernaba o Imperio ruso, lendo escritos de varios autores prohibidos de esquerda, entre eles Dmitri Pisarev, Nikolay Dobrolyubov, Nikolay Chernyshevsky e Karl Marx. Axudou tamén a organizar protestas contra o goberno tsarista, uníndose a un pequeno grupo de revolucionarios socialistas que estaban empeñados en asasinar o tsar e, coa súa formación científica, foi seleccionado para construír unha bomba para o seu uso no complot. Antes de que tivesen oportunidade de levar a cabo o ataque, os conspiradores foron arrestados pola policía e levados a xuízo. O 25 de abril de 1887, Sacha foi condenado á morte na forca e o 8 de maio finalmente executado. A pesar da recente morte do seu pai e o seu irmán Vladimir continuou cos seus estudos, saíu da escola cunha medalla de ouro polo seu desempeño excepcional, e decidiu que quería estudar Dereito na Universidade de Kazán.[10]
Universidade (1887-1893)
[editar | editar a fonte]Vladimir entra na Facultade de Dereito da Universidade de Kazán en agosto de 1887, mudándose a un apartamento na cidade ao cal chega en novembro a súa nai, que comezou a alugar a súa casa familiar de Simbirsk.[11] Alí comezará a interesarse polas ideas radicais do seu irmán falecido, estando particularmente interesado na novela de Nikolai Chernyshevsky Shto delat'? (do ruso: Que facer?, 1863). Posteriormente comezaría a reunirse cunha célula secreta revolucionaria dirixida polo militante agrosocialista Lazar Bogoraz. Uniuse ao agora ilegal zemlyachestvo de Samara-Simbirsk onde foi elixido para ser o seu representante no consello secreto de zemlyachestvo universitarios,[12] e empezou a asociarse con esquerdistas coa intención de revivir o Partido Popular pola Liberdade (Narodnaya Volya), un grupo esquerdista militante responsable da morte do tsar Alexandre II. O 4 de decembro, participou nunha manifestación para pedir a abolición do estatuto de 1884 e a relegalización das sociedades estudantís na que foi detido pola policía xunto con outros cen manifestantes. Acusado de ser un dos xefes das protestas, foi expulsado da Universidade e o Ministerio do Interior ordenou que fose posto baixo vixilancia policial e foi exiliado á leira da súa familia en Kokushkino. A partir de aquí, adicouse á voraz lectura de textos radicais, chegando a estar especialmente namorado da obra de Chernyshevsky. Á súa nai non lle gustaba o seu radicalismo e en setembro de 1888 persuadiuno para escribir ao Ministerio do Interior pedíndolles que lle permitisen estudar nunha universidade estranxeira e, aínda que rexeitou a súa petición, permitíronlle regresar a Kazán, onde se instalou no Pervaya Gora coa súa nai e o seu irmán Dmitry.
En Kazán púxose en contacto co revolucionario M.P. Chetvergova, uníndose ao seu secreto círculo político, pasando gran parte do seu tempo discutindo estratexias políticas. Aquí foi introducido á teoría marxista a través do estudo de Karl Marx da economía capitalista: Das Kapital (do alemán: O Capital, 1867), un libro que exerceu unha grande influencia nel.[13] A súa nai era cautelosa coas opinións políticas do seu fillo, e mercou unha leira na vila de Alakaevka, no Óblast de Samara, que se fixo famosa na obra do poeta Gleb Uspenski, do que Lenin era un grande afeccionado, coa esperanza de que Vladimir prestase atención á agricultura en lugar da política. Alí comezou a estudar a vida dos campesiños e a pobreza á que se enfrontaban moitos deles, algo que máis tarde exercería unha grande influencia sobre a súa visión do mundo. Porén, era impopular a nivel local e os campesiños roubaban o seu equipo agrícola e gando, polo que a súa nai decidiu a vender a granxa.[14] En setembro de 1889, os Ulyanov trasladanse a Samara para pasar o inverno, e alí Vladimir púxose en contacto con varios disidentes que foran exiliados polas súas opinións políticas, uníndose a un círculo de debate dirixido por Alexei P. Sklyarenko. Á vez, tanto Vladimir como Sklyarenko adoptaron o marxismo, co propio Vladimir traducindo ao ruso a Marx e o Manifesto comunista (1848) de Friedrich Engels para o beneficio do seu círculo. Comezou ademais a ler as obras do marxista ruso Georgi Plekhanov (1856-1918), un dos fundadores do movemento Repartición Negra, coincidindo no argumento de Plekhanov de que Rusia estaba, sen dúbida, pasando do feudalismo ao capitalismo, e que unha análise marxista da sociedade rusa era polo tanto conveniente. Era cada vez máis escéptico sobre a utilidade dos ataques militantes e asasinatos e argumentou en contra destas tácticas nun debate en decembro de 1889 con M.V. Sabunaev, que estaba na zona tratando de recrutar membros para o Partido da Liberdade do Pobo. Con todo, a pesar de non estar de acordo nas súas tácticas, fixo amigos entre Partido da Liberdade do Pobo, en particular, un home maior chamado Apollon Shukht, que máis tarde lle pediría a Vladimir a ser o padriño da súa filla en 1893.[15]
En maio de 1890, Mariya logrou convencer ás autoridades para que permitisen a Vladimir facer os seus exames externamente nunha universidade da súa elección. Así pois escolleu a Universidade de San Petersburgo, onde aprobou e conseguiu o título máis alto da especialidade. Con todo, as celebracións víronse embazadas cando a súa irmá Olga infectouse coa febre tifoide e morreu. Vladimir permaneceu en Samara durante varios anos e, en xaneiro de 1892, conseguiu emprego como asistente legal dun tribunal rexional, obtendo pouco despois traballo co avogado local Andrei N. Khardin. Ocupado principalmente en disputas entre campesiños e artesáns, continuou adicando gran parte do seu tempo á política radical, permanecendo como membro activo do grupo de Skylarenko e formulando as súas propias ideas acerca da aplicabilidade do marxismo en Rusia. Inspirado polo traballo de Plekhanov, Vladimir comezou a recompilar datos sobre a sociedade rusa e as súas diferentes clases sociais, utilizándoos para apoiar unha interpretación marxista do desenvolvemento da sociedade.[16] Coa esperanza de ser tomado en serio como un intelectual, en 1893 presentou un documento, "Novos desenvolvementos económicos na vida campesiña", no xornal liberal Pensamento Ruso, mais foi rexeitada; este documento non vería finalmente a luz até 1927.[17] No outono de 1893 Vladimir escribiu "Sobre o problema chamado mercado", que foi o seu primeiro intento de revelar a verdadeira natureza capitalista da economía campesiña rusa.[18]
Actividades revolucionarias
[editar | editar a fonte]San Petersburgo (1893-1895)
[editar | editar a fonte]No outono de 1893, Vladimir trasladouse a San Petersburgo, daquela capital do Imperio Ruso, onde esta a comezar un proceso de industrialización masiva. Primeiramente instalouse nun edificio de apartamentos na Rúa Sergievsky, no distrito Liteiny, antes mudarse ao número 7 do Canellón Kazachy, preto do Haymarket. Tomando traballo como asistente do avogado M.F. Volkenstein, uniuse a unha célula clandestina revolucionaria dirixida por S.I. Radchenko, cuxos membros eran principalmente estudantes de Instituto Tecnolóxico da cidade. Ao igual que Vladimir eran marxistas, e chamábanse a si mesmos os "socialdemócratas" por mor do Partido Socialdemócrata de Alemaña, que nese momento era tamén marxista. Impresionado polo seu amplo coñecemento, déronlle a benvida e pronto se converteu nun importante membro do grupo.[19] En xaneiro de 1894 debateu abertamente co coñecido teórico V.P. Vorontsov, autor do libro O destino do capitalismo en Rusia (1882), nunha reunión clandestina sobre a defensa do pensamento marxista dentro do movemento socialista revolucionario, onde o seu comportamento aberto foi notado por un espía da policía que estaba presente. Coa intención de erixir un movemento marxista en Rusia, Vladimir contactou con Petr Bernardovich Struve, un enriquecido simpatizante do cal agardaba que axudase na extensión da publicación da literatura marxista, e ademais alentou a fundación de novas células revolucionarias nos principais centros industriais de Rusia. Tamén se fixo amigo dun mozo xudeu ruso marxista chamado Julius Martov (1873-1923), quen animou os seus compañeiros no grupo para adicasen menos tempo á teorización intelectual e máis tempo á actividade revolucionaria.[20]
|
| |
Lenin (esquerda) nunha foto policial de decembro de 1895, e a súa namorada Nadezhda "Nadya" Krupskaia (dereita), quen máis tarde se convertería na súa muller.
| ||
Vladimir comezou unha relación cunha compañeira marxista,[21] a mestra Nadezhda "Nadya" Krupskaia (1869-1939), quen lle presentara a varios traballadores socialistas. No outono de 1894, Vladimir era xa o líder dun círculo de traballadores que se xuntaban os domingos durante dúas horas para discutir ideas revolucionarias socialistas, cos cales utilizaba un pseudónimo, Nikolai Petrovich, a pesar de que cariñosamente se referían a el como Starik (vello) por mor da súa aparencia. Isto e outras accións devíanse a que era moi meticuloso para cubrir as súas pegadas, xa que a policía tiña moitos espías que trataban de infiltrarse no movemento revolucionario.[22] Na época tamén escribiu o seu primeiro tratado político: Quen son os "amigos do Pobo" e como loitan os socialdemócratas, baseado en gran parte nas súas experiencias en Samara, sendo preto de 200 exemplares impresos e distribuídos ilegalmente. Aínda que tomou ideas doutros, Lenin e os socialdemócratas chocaban coas ideas do Partido Social-Revolucionario (SR), que seguía exemplo do xa defunto Partido Popular pola Liberdade. Promocionando unha plataforma agraria socialista, o SR facía fincapé no papel do campesiño como revolucionario, destacando o feito de que en 1881 había 75 millóns de campesiños e tan só un millón do proletariado urbano. Pola contra, os marxistas crían que a motivación principal da clase campesiña era ser dono da súa propia terra, e que eran polo tanto capitalistas, non socialistas; en cambio, viron o proletariado como a forza revolucionaria que traería o socialismo. Vladimir, con todo, conserva influencias do pensamento de militante agrariosocialista de Pëtr Tkachëvi (1844-1886).[23]
Vladimir agardaba promover unha boa relación entre o seu movemento socialdemócrata e o Grupo para a Emancipación do Traballo, unha organización fundada en Xenebra (Suíza) por Pleckhanov e outros emigrados marxistas rusos en 1883. E.I. Sponti e el mesmo foron seleccionados para viaxar a Suíza para reunirse con Pleckhanov, que aínda que xeralmente apoiaba os movementos socialdemócratas criticábaos por ignorar o papel que a burguesía podería desempeñar na revolución antitsarista.[24] Viaxando a Zürich, Vladimir coñeceu e estableceu amizade con Pavel Axelrod, outro membro do Grupo para a Emancipación do Traballo. Partindo de París (Francia) reuniuse con Paul Lafargue e realizou unha investigación na Comuna de París de 1871, véndoa como un prototipo para un goberno proletario. Financiado pola súa nai, regresou a Suíza para permanecer nun spa antes de viaxar a Berlín (Alemaña), alí reuniuse con Wilhelm Liebknecht[25] e estudou durante seis semanas na Staatsbibliothek. Regresou a Rusia cun cargamento ilegal de literatura revolucionaria, e viaxou por varias cidades, chegando a ser consciente de que estaba a ser controlado pola policía. Coincidindo cunha serie de folgas en San Petersburgo,[26] centradas na fábrica téxtil Thornton en 1895, distribuíu literatura marxista entre traballadores, ademais de implicarse na produción dun boletín informativo: A causa dos traballadores. Porén, tanto el como outros corenta activistas foron detidos a noite antes da publicación do primeiro número e acusados de cometer actividades sediciosas.[27]
Exilio siberiano (1895-1900)
[editar | editar a fonte]
Encarcerado no Centro de Detención preliminar na rúa Shpalernaya,[28] durante o interrogatorio inicial negóuselle a Vladimir representación legal, polo que negou tódolos cargos que a policía trouxo na súa contra. A súa familia xuntouse ao redor para axudalo, pero negóuselle a liberdade baixo fianza, polo que tivo que permanecer encarcerado durante un ano antes da sentenza. Os seus compañeiros revolucionarios foron capaces de pasar de contrabando mensaxes nel, mentres que ideou un código para xogar ao xadrez co recluso na súa cela veciña. Pasou gran parte do seu tempo a escribir, centrándose no papel da clase obreira no que el cría que era a revolución que se aveciñaba; cría que o desenvolvemento do capitalismo industrial levara a un gran número de campesiños a trasladarse ás cidades onde se converteron en proletariado, e argumentou que se desenvolvería eventualmente a conciencia de clase, levando o proletariado a levantarse nunha revolución violenta contra a aristocracia e a burguesía que os oprimía. En xullo de 1896 terminou: Proxecto e explicación dun programa para o Partido Socialdemócrata, e comezou a traballar no seu libro O desenvolvemento do capitalismo en Rusia.[29]
Xunto coa maioría dos seus compañeiros, Vladimir Ulyanov foi condenado sen xuízo a tres anos de exilio en Siberia Oriental. En febreiro de 1897, tendo un par de días en San Petersburgo para pór os seus asuntos en orde antes de ser enviado ao leste, usounos como unha oportunidade para reunirse con compañeiros revolucionarios. Mentres estaba encarcerado, o movemento socialdemócrata pasou denominarse Unión de Loita pola Emancipación da Clase Obreira. Nela, con moitos dos seus líderes intelectuais encarcerados, os traballadores tomaron algúns altos cargos, o que provocou divisións na organización e un cauto apoio de Vladimir. Nos anos 1896 e 1897, as folgas golpean San Petersburgo nun intento por reducir a xornada de traballo de doce ou trece horas a dez e media, e aínda que os marxistas non eran responsables da súa organización, axudaron a organizar os propios folguistas. Crendo que as súas predicións con respecto á conciencia de clase estábanse a facer realidade, Vladimir estaba descontento por non poder estar precisamente nese período crucial.[30] O goberno tsarista fixo uso dunha ampla rede de campos de concentración e de exilio na periferia do seu imperio para facer fronte aos disidentes e criminais, en 1897 había 300.000 cidadáns rusos nestes campos, e Vladimir era un deles.[31] Vladimir obtivo permiso para facer o seu propio camiño cara ao leste de Siberia sen escolta, a viaxe levoulle once semanas, e durante gran parte dela que estivo acompañado pola súa nai e irmás. Considerado como unha ameaza menor, Vladimir foi desterrado á localidade de Shushenskoye no Distrito de Minusinsky, un asentamento que Vladimir describiu como "non un mal lugar". Alugaba unha habitación na cabana dun campesiño baixo constante vixilancia policial, mais mantivo un gran número de correspondencias con outros subversivos, moitos dos cales de feito foron visitalo.[32]
En maio de 1898, a compañeira de Vladimir, Nadya, úneselle no exilio despois de ser detida en agosto de 1896 por organizar unha folga. A pesar de que foi enviada inicialmente a Ufa, logrou convencer ás autoridades para que lle permitisen ir a Shushenskoye, alegando que ela e Vladimir foron prometidos, casando posteriormente o 10 de xullo de 1898. Instalados na vida familiar coa nai viúva de Nadya Elizaveta Vasilyevna, a parella comezou a traducir A historia do sindicalismo ("The History of Trade Unionism", 1894) de Sidney e Beatrice Webb ao ruso, un posto de traballo que lles conseguiu Struve.[33] A parella tiña gañas de estar ao corrente das novidades dentro do movemento marxista alemán, que recibira un apoio electoral significativo a través do Partido Socialdemócrata (SDP). Con todo, en Alemaña produciuse unha división ideolóxica, con revisionistas como Eduard Bernstein que avogaban por unha vía pacífica e electoral ao socialismo, algo que entraba en conflito coa idea marxista ortodoxa que avoga por unha revolución do proletariado. Vladimir permaneceu leal a esta última idea e escribiu Unha protesta por socialdemócratas rusos,[34] atacando os argumentos revisionistas. Vladimir, esta vez utilizando diversos pseudónimos, tamén terminou de escribir O desenvolvemento do capitalismo en Rusia (Развитие капитализма в России, 1899), o seu libro máis longo até esa data, que ofrecía un ben documentado e polémico ataque aos social-revolucionarios e as súas crenzas, co argumento de que o capitalismo xa se estaba estabelecendo no campo ruso, apoiando así unha análise marxista do desenvolvemento económico de Rusia. Publicado baixo o pseudónimo de "Vladimir Ilin", que máis tarde sería descrito polo biógrafo de Lenin, Robert Service, como "un tour de force".[35] Con todo, recibiu principalmente críticas negativas.
Múnic, Londres e Xenebra (1900-1905)
[editar | editar a fonte]Acabados os seus tres anos de exilio, a Vladimir prohibíuselle regresar a San Petersburgo, polo que se asentou en febreiro de 1900 en Pskov, unha pequena cidade a dúas horas de viaxe en tren dende a capital. Porén, a súa esposa, que non cumprira a totalidade da súa condena, mantívose no exilio en Ufa onde caeu enferma.[36] Coa intención de fundar un xornal a través da cal podía defender as súas posicións contra os revisionistas marxistas, o Partido Social-Revolucionario e o goberno, Vladimir e Struve comezaron a recadar fondos para a publicación de Iskra (do ruso: A Faísca), un novo órgano do movemento marxista ruso, que agora faise chamar Partido Obreiro Socialdemócrata Ruso (POSDR). Despois de visitar a súa esposa en Ufa, o 29 de xullo de 1900 partiu dende Rusia cara a Europa occidental. En Suíza e Alemaña mantivo conversacións con veteranos marxistas como Axelrod, Plekhanov e Potresov e deu conferencias sobre a situación en Rusia. O 24 de agosto de 1900, celebrouse unha conferencia de marxistas rusos na cidade suíza de Corsier (cantón de Xenebra) para discutir sobre desenvolvemento de Iskra, mais tanto Potresov como Vladimir quedaron impactados pola natureza controladora de Plekhanov, especialmente cando lle deu un arrebato antisemita, polo que perderon todo o respecto que lle tiñan ao "pai do marxismo ruso", un home ao que sempre admiraran. Finalmente, acordouse que o xornal se producise en Múnic, onde sería máis difícil para Plekhanov, que vivía en Suíza, controlalo. Vladimir trasladouse á cidade bávara en setembro de 1900. A primeira edición foi impresa na véspera do Nadal, e contiña un artigo escrito por Vladimir denunciando a intervención europea no Levantamento dos bóxers.[37] Unha segunda publicación do POSDR, titulada Zarya (Amencer), apareceu en marzo de 1901 e duraría catro números, mais Iskra tiña moito máis éxito; introducíase de contrabando e distribuíase ilegalmente en Rusia, converténdose na publicación clandestina rusa con máis éxito durante cincuenta anos. Contiña achegas de figuras como a polaca Rosa Luxemburg, o checo-xermano Karl Kautsky e un mozo marxista ucraíno, Lev Trotski, quen se converteu nun colaborador habitual desde o outono de 1902.[38]
Vladimir Ulianov adoptou o nome de guerra de "Lenin" en decembro de 1901, seguramente tomando como base ao río Lena, co que imitaba a forma en que Plekhanov adoptara o pseudónimo de "Volgin" por mor do Volga.[39] En 1902, publicou un panfleto político Que facer? (Что делать?) (nome influído pola novela de Chernyshevsky) baixo este nove pseudónimo. Foi a súa publicación máis influente até a data, onde trataba as súas ideas sobre a necesidade de formar un partido de vangarda que liderara ás clases traballadoras á revolución. Cando a súa esposa terminou a súa condena no exilio, saíu tamén de Rusia cara a Múnic, onde a parella volveuse a reunir. Nadya converteuse na súa secretaria persoal, axudándolle na produción de Iskra.[40] Xuntos continuaron a súa axitación política, con Lenin escribindo artigos adicionais para a redacción de Iskra e o programa para o POSDR, atacando os disidentes ideolóxicos e críticos externos. A pesar de seguir sendo un marxista ortodoxo, comeza a aceptar puntos de vista do Partido Social-Revolucionario sobre o poder revolucionario do campesiñado ruso, escribindo un panfleto en Xenebra en 1903 titulado Para os pobres da vila, no que trataba de convertelos á causa marxista.[41]
En 1903, Lenin asistiu ao Segundo Congreso do Partido Obreiro Socialdemócrata Ruso que inicialmente se reuniu en Bruxelas antes de trasladarse a Londres. Alí produciuse unha fractura ideolóxica dentro do partido entre a facción bolxevique, dirixida por Lenin, e a facción menxevique, dirixida por Martov. Estes termos "bolxevique" (do ruso: bol'shinstvo, que significa "maioría") e "menxevique" (do ruso: menshinstvo, que significa "minoría") derívanse da estreita vitoria electoral dos bolxeviques fronte menxeviques no consello editorial do xornal do partido, e para o liderado do comité central.[42] A ruptura tivo a súa orixe en parte no libro de Lenin Que hai que facer? (1902), o cal propoñía unha organización de partido máis pequena de revolucionarios profesionais, con Iskra como principal cabeceira ideolóxica. Outra cuestión que dividiu ás dúas faccións foi o apoio de Lenin da alianza obreiro-campesiña para derrocar o réxime tsarista, en contraposición co apoio menxevique a unha alianza entre a clase obreira e a burguesía liberal para acadar o mesmo obxectivo. Unha pequena terceira facción, liderada por Trotski, abrazaba a idea de que a clase obreira era o único instrumento de cambio revolucionario e que non necesitaba axuda nin dos campesiños nin da clase media.[43]
A Revolución de 1905 (1905-1907)
[editar | editar a fonte]En novembro de 1905, Lenin regresou a Rusia para apoiar á Revolución Rusa de 1905. En 1906 foi elixido membro do Presidium do Partido Obreiro Socialdemócrata Ruso. Ese mesmo ano estivo viaxando entre Finlandia e Rusia, mais volveu ao seu exilio en decembro de 1907 trala vitoria tsarista na revolución e despois do escándalo do roubo do banco de Tiflis. Até as Revolucións de Febreiro e Outubro de 1917, viviu en Europa occidental, onde, a pesar da pobreza relativa, desenvolveu un marxismo leninista-urbano adaptado á Rusia agraria, revertendo as prescricións económico-políticas de Karl Marx para permitir unha revolución dinámica dirixida por un partido de vangarda de revolucionarios profesionais.[44][45]
Retorno ao exilio (1907-1917)
[editar | editar a fonte]En 1909, para eliminar a ambigüidades sobre as dúbidas filosóficas sobre o axeitado curso práctico dunha revolución socialista, Lenin publicou Materialismo e empiriocriticismo (1909), converténdose na base filosófica do marxismo-leninismo. Ao longo exilio, Lenin viaxou por toda Europa participando en actividades socialistas, como a Conferencia do Partido en Praga de 1912. Cando Inessa Armand deixou de Rusia para ir a París, coñeceu a Lenin e outros bolxeviques exiliados. Corre o rumor de que ela foi unha amante de Lenin, porén o historiador Neil Harding sinala que existe un "escaso stock de probas... aínda non temos probas de que foran sexualmente íntimos".[46]
En 1914, cando comezou a primeira guerra mundial (1914-1918), a maioría dos grandes partidos socialdemócratas de Europa apoiaron os esforzos dos seus países na guerra. Os votos que autorizaban a guerra socialdemócratas fixeron que Lenin romperse ligazóns coa Segunda Internacional (1889-1916). Así que, opúxose á primeira guerra mundial xa cría que os campesiños e os traballadores debían loitar a "guerra imperialista" da burguesía, que debería ser transformada nunha guerra civil internacional entre as clases. A visión de Lenin da guerra pódese resumir nunha carta que escribiu ao poeta romanés Valeriu Marcu en 1917:[47]
"Un propietario de escravos, Alemaña, está a loitar contra outro propietario de escravos, Inglaterra, para unha distribución máis xusta dos escravos".
A principios da guerra, os austríacos detivérono durante un breve período de tempo en Poronin (actual sur de Polonia), a súa cidade de residencia. O 5 de setembro de 1914 Lenin trasladouse á neutral Suíza, residindo primeiro en Berna e logo en Zürich.[48] En 1915 na Conferencia de Zimmerwald contra a guerra, liderou á minoría da esquerda de Zimmerwald, que non logrou, en contra da maioría dos pacifistas, conseguir a adopción da proposta de Lenin de transformar a guerra imperialista nunha guerra de clases. Na seguinte conferencia (do 24 ao 30 de abril de 1916), en Kiental, Lenin e a Esquerda de Zimmerwald presentaron unha resolución semellante, mais a conferencia só acordou un manifesto de compromiso.[49]
Na primavera de 1916 en Zürich, Lenin escribiu O imperialismo, fase superior do capitalismo (1916). Nesta obra de Lenin sintetizou traballos anteriores sobre o tema de Karl Kautsky, John A. Hobson (Imperialismo: un estudo, 1902) e Rudolf Hilferding (Das Finanzkapital, 1910), e aplicounas ás novas circunstancias da primeira guerra mundial que se libraba entre os Imperios Alemán e Británico, o cales exemplificaban a competencia imperial capitalista, a tese do seu libro. Nesta tese postúlase que a fusión dos bancos e as industrias darían lugar ao capital financeiro, o cénit do capitalismo. É dicir, na procura de maiores beneficios dos que mercado pode ofrecer, as compañías exportarían capital, o que á súa vez, conduciría á división do mundo entre as empresas monopolistas internacionais, e polo que os estados europeos colonizarían gran parte do mundo para apoiar os seus negocios. O imperialismo, polo tanto, é unha etapa avanzada do capitalismo baseado no establecemento de monopolios e a exportación de capital (no canto de bens), xestionado cun sistema financeiro global, do cal o colonialismo é unha característica.[50][51][52]
De acordo con esta tese, Lenin cría que Rusia estaba a ser utilizado como ferramenta do imperialismo capitalista francés e británico na primeira guerra mundial e que a súa participación no conflito era a instancias deses intereses.[53]
A Revolución de Febreiro
[editar | editar a fonte]- Artigo principal: Revolución de Febreiro.
En febreiro de 1917 as manifestacións populares en Rusia provocadas polas dificultades da guerra obrigaron o tsar Nicolao II a abdicar. A monarquía foi substituída por unha difícil relación política entre, por unha banda, un Goberno provisional de figuras parlamentarias e, por outra, unha serie de soviets (o máis prominente o de Petrogrado): consellos revolucionarios elixidos directamente polos traballadores, os soldados e os campesiños. Lenin estaba aínda no exilio en Zürich.
Lenin estaba a prepararse para ir á biblioteca Altstadt despois do xantar o 15 de marzo, cando un compañeiro de exilio, o polaco Mieczysław Broński, irrompeu exclamando: "Non ouviches as novas? Hai unha revolución en Rusia!". Ao día seguinte, Lenin escribiu a Alexandra Kollontai en Estocolmo insistindo na "propaganda revolucionaria, a axitación e a loita co obxectivo dunha revolución proletaria internacional e a conquista do poder polos soviets dos representantes dos traballadores". Ao día seguinte: "Dispersádevos! Levantade novas seccións! Espertade novas iniciativas, formade novas organizacións en cada estrato e demostradelles que a paz só pode vir cos soviets armados de representantes dos traballadores no poder".[54]
Lenin estaba decidido a regresar xa a Rusia, mais non foi unha tarefa fácil en medio da primeira guerra mundial. Suíza estaba rodeada polos países en guerra de Francia, Alemaña, Austria-Hungría e Italia, e os mares estaban dominados polo Reino Unido, aliado de Rusia. Lenin consideraba cruzar Alemaña cun pasaporte sueco, pero Krupskaia bromeou dicindo que se delataría por insultar os menxeviques en ruso mentres durmía.[54]
As negociacións co Goberno provisional, para obter un paso a través de Alemaña para os exiliados rusos a cambio de prisioneiros alemáns e austrohúngaros da guerra prolongáronse. Co tempo, pasando por alto ao Goberno provisional, o 31 de marzo o comunista suízo Fritz Platten obtivo permiso do ministro de Relacións Exteriores de Alemaña a través do seu embaixador en Suíza, o barón Gisbert von Romberg, para Lenin e outros exiliados rusos para viaxar a través de Alemaña e Rusia nun vagón de tren selado. A petición de Lenin, o transporte estaría protexido de interferencias por unha concesión especial de status de extraterritorialidade.[55]
O 9 de abril Lenin e Krupskaia reuníronse cos seus compañeiros de exilio en Berna e un grupo duns trinta subiron a un tren que os levou a Zürich. Dende alí viaxaron nun tren arranxado especialmente que os estaba a esperar en Gottmadingen, xusto antes da estación fronteiriza oficial alemá de Singen. Acompañado por dous oficiais do Exército alemán, que estaban sentados na parte traseira do vagón só detrás dunha liña pintada con xiz, os exiliados viaxaron a través de Frankfurt e Berlín e chegaron o 12 de abril a Sassnitz (actual estado de Mecklemburgo-Antepomerania), onde un ferre levoulles a Trelleborg (Suecia). Krupskaia observou pola xanela do vagón ao pasar por Alemaña como os exiliados eran "golpeados pola ausencia total de homes adultos. Só as mulleres, os adolescentes e os nenos podíanse ver nas estacións que cruzaban polo camiño, nos campos, e nas rúas das vilas". Unha vez en Suecia, o grupo viaxou por tren a Estocolmo e dende alí de volta a Rusia.[54]
Pouco antes da medianoite o 16 de abril (xul. 3 de abril) de 1917, o tren de Lenin chegou á Estación de Finlandia de Petrogrado. Así foi recibido ao son da Marsellesa por unha multitude de obreiros, mariñeiros e soldados que levaban bandeiras vermellas: xa un ritual na Rusia revolucionaria para recibir de volta a casa aos exiliados políticos. Lenin foi recibido oficialmente por Chkheidze, o presidente menxevique do soviet de Petrogrado. Porén, Lenin dirixiuse deliberadamente á multitude en vez de dirixirse a el, falando sobre a importancia internacional da Revolución Rusa:[56][57]
"A guerra imperialista pirata é o comezo da guerra civil en toda Europa... a revolución global socialista xa amenceu... Alemaña é un fervedoiro ... calquera día a totalidade do capitalismo europeo pode quebrar ... mariñeiros, compañeiros, temos que loitar por unha revolución socialista, loitar até acadar vitoria completa do proletariado! Viva a revolución socialista mundial!"
As Teses de Abril
[editar | editar a fonte]- Artigo principal: Teses de Abril.
No tren de Suíza, Lenin escribiu as súas famosas Teses de Abril: o seu programa do Partido Bolxevique. Nas Teses, Lenin argumenta que os bolxeviques non debían contentarse, como case tódolos socialistas rusos, coa "burguesa" Revolución de Febreiro. En cambio, os bolxeviques deberían impulsar á revolución socialista dos obreiros e os campesiños máis pobres:[58]
2. A peculiaridade do momento actual en Rusia consiste no paso da primeira etapa da revolución, que deu o poder á burguesía por carecer o proletariado do grao necesario de conciencia e de organización, á súa segunda etapa, que debe pór o poder en mans do proletariado e das capas pobres do campesiñado.
Lenin argumentou que esta revolución socialista lograríase coa toma de poder do parlamento do Goberno provisional por parte dos soviets: "Ningún apoio ao Goberno provisional... non a unha república parlamentaria (volver a unha república parlamentaria dende os soviets dos representantes dos traballadores sería dar un paso atrás), senón unha República dos Soviets de deputados obreiros, agricultores e campesiños en todo o país, de arriba a abaixo". Para lograr isto, Lenin dixo que a tarefa inmediata dos bolxeviques era facer campaña dilixente entre o pobo ruso para convencelos da necesidade do poder dos soviets:[58]
4. Recoñecer que, na maior parte dos Soviets de deputados obreiros, o noso partido está en minoría e, polo momento, nunha minoría reducida, fronte ao bloque de todos os elementos pequenoburgueses e oportunistas -sometidos á influencia da burguesía e que levan dita influencia ao seo do proletariado-, desde os socialistas populares e os socialistas revolucionarios até o Comité de Organización.
As Teses de Abril foron máis radicais que practicamente calquera cousa que tivesen ouvido os compañeiros revolucionarios de Lenin. A política anterior dos bolxeviques fora como a dos menxeviques neste sentido: Rusia estaba só preparada para unha revolución burguesa, non socialista. Iosif Stalin e Lev Kámenev, que regresaran do seu exilio en Siberia a mediados de marzo e que tomaron o control do xornal bolxevique Pravda, estiveran facendo campaña para apoiar o Goberno provisional. Cando Lenin presentou as súas teses nun mitin do Partido Obreiro Socialdemócrata Ruso (POSDR), foi apupado polos menxeviques. Boris Bogdanov chamounos "desvaríos dun tolo". Dos bolxeviques, só Kollontai apoiou nun principio as Teses.[59]
Lenin chegou ás revolucionarias Teses de Abril grazas ao seu traballo no exilio sobre a teoría do imperialismo. A través do seu estudo da política e a economía global, Lenin chegou ver a política rusa cunha perspectiva internacional. Nas condicións da primeira guerra mundial, Lenin cría que, a pesar de que o capitalismo ruso estaba subdesenvolvido, unha revolución socialista en Rusia podería provocar a revolución nos países máis avanzados de Europa, o que podería axudar a Rusia a lograr o desenvolvemento económico e social. O historiador británico Alan Taylor dixo que "Lenin fixo a súa revolución polo ben de Europa, non polo ben de Rusia, esperaba que unha revolución preliminar en Rusia sería eclipsada cando a revolución internacional fose levada a cabo. Lenin non inventou o pano de aceiro. Ao contrario, foi inventado na súa contra polas potencias antirrevolucionarias de Europa. Entón foi chamado o cordon sanitaire.[60].
Deste xeito Lenin afastouse da anterior política bolxevique de tan só perseguir a revolución burguesa en Rusia cara á teoría da revolución permanente do seu compañeiro revolucionario Lev Trotski, que puido ter influído en Lenin nese intre.[61] Polémico como o foi abril de 1917, o programa das Teses de Abril fixo do partido bolxevique un refuxio político para os rusos desilusionados co goberno provisional e a guerra[62][63].
A Revolución de Outubro
[editar | editar a fonte]- Artigo principal: Revolución de Outubro.
En Petrogrado a insatisfacción co réxime culminou nas revoltas espontáneas das Xornadas de Xullo dos traballadores industriais e soldados.[64] Despois de ser suprimidas, o goberno culpou a Lenin e os bolxeviques Aleksandr Kerenskii, Aleksinsky Grigory, e outros opositores, tamén acusaron os bolxeviques,[65] especialmente a Lenin, de ser axentes provocadores imperiais alemáns; o 17 de xullo foron defendidos por Lev Trotski:[66]
"Creouse unha atmosfera intolerable, no que vos, do mesmo xeito que nós, asfixiádevos. Están a lanzar sucias acusacións a Lenin e Zinoviev. Lenin ten loitado trinta anos para a revolución. Eu teño pelexado vinte anos contra a opresión do pobo. E non podemos senón abrigar un odio ao militarismo alemán... Fun condenado por un tribunal alemán a oito meses de prisión pola miña loita contra o militarismo alemán. Isto todo o mundo sábeo. Que ninguén nesta sala diga que somos mercenarios de Alemaña."
O Goberno provisional arrestou os bolxeviques e prohibiu o seu partido, o que levou a Lenin a agocharse e fuxir a Finlandia. De novo no exilio, reflexionou sobre os Días de Xullo e as súas consecuencias e decidiu que, para evitar o triunfo das forzas contrarrevolucionarias, o Goberno provisional debería ser derrocado por un levantamento armado.[67] Mentres tanto, publicou O Estado e a revolución (Государство и революция, 1917) onde propón un goberno dos soviets (representantes dos obreiros, soldados e campesiños electos) e non por un órgano parlamentario.
A finais de agosto de 1917, mentres que Lenin se atopaba agochado en Finlandia, o Comandante en Xefe do Exército ruso Lavr Kornilov enviou tropas dende a fronte cara a Petrogrado no que parecía ser un intento de golpe militar contra o Goberno provisional. Kerenskii asustouse e acudiu ao soviet de Petrogrado na procura de axuda, permitindo aos revolucionarios organizar os traballadores como Gardas Vermellos para defender a capital. O golpe rematou con todo antes de chegar a Petrogrado, grazas á acción colectiva dos traballadores da cidade e á falta de vontade dos soldados renunciando a obedecer os seus oficiais.[68][69]
Con todo, a fe no Goberno provisional foi severamente sacudida. A consigna de Lenin dende as Teses de Abril —"Todo o poder aos soviets!"— fíxose máis plausible canto máis era desacreditado ao Goberno provisional ante a opinión pública. Os bolxeviques gañaron por maioría no soviet de Petrogrado o 31 de agosto e no soviet de Moscova o 5 de setembro.[70] En outubro Lenin regresou de Finlandia e dende o Instituto feminino de Smolny dirixiu a deposición do Goberno provisional (6 e 8 de novembro de 1917), e o asalto (7 e 8 de novembro) ao Palacio de Inverno para levar a cabo a capitulación Kerenskii que estableceu o goberno bolxevique en Rusia.
Formación dun goberno
[editar | editar a fonte]- Véxase tamén: Negociacións Vikzhel.
Lenin argumentou nun artigo xornalístico, en setembro de 1917:[71]
"O desenvolvemento pacífico de toda revolución é, en xeral, extremadamente raro e difícil ... mais ... un desenvolvemento pacífico da revolución é posible e probable se toda a enerxía é transferida aos soviets. A loita dos partidos polo poder dentro dos soviets pode ser pacífica se os soviets son completamente democráticos."
A Revolución de Outubro fora relativamente tranquila.[68] As forzas revolucionarias xa tiñan o control de facto da capital grazas á deserción da guarnición da cidade. Poucos soldados quedaron para defender o Goberno provisional no Palacio de Inverno. A maioría dos cidadáns seguiu simplemente nos seus quefaceres diarios mentres que o Goberno Provisional estaba a ser realmente derrocado.
Polo tanto, parece que todo o poder foi transferido aos soviets de xeito relativamente pacífico. Na noite da Revolución de Outubro, xuntouse o Segundo Congreso Panruso dos soviets, cunha maioría bolxevique-eserista de esquerdas, no Instituto Smolny de Petrogrado. Cando o menxevique de esquerdas Martov propuxo un goberno soviet de tódolos partidos, o bolxevique Lunacharsky afirmou que o seu partido non se opón á idea. Os delegados bolxeviques votaron unanimemente a favor da proposta[72].
Porén, non tódolos socialistas rusos apoiaron a transferencia de todo o poder aos soviets. Os eseristas de dereitas e os menxeviques saíron desta primeira sesión do Congreso dos Soviets en protesta polo derrocamento do Goberno provisional, do que os seus partidos foran membros.[73] Ao día seguinte, na tarde do 26 de outubro (xul.), Lenin participou no Congreso dos Soviets mesturado entre o público por primeira vez desde os Días de Xullo, aínda que aínda non lucía a súa coñecida barba. O xornalista estadounidense John Reed describe o home que apareceu en ao redor das 20:40 entre "unha vaga de aplausos enxordecedora"[74]:
"Unha figura pequena e avultada, cunha cabeza grande pegada aos ombreiros, sen pelos e sobresaliente. Ollos pequenos, un nariz respingón, boca ampla e xenerosa, un pesado queixo; agora completamente afeitado, mais comezando a ourizarse coa moi coñecida barba do seu pasado e futuro. Vestido con roupa raída, os pantalóns demasiados longos para el. Pouco impresionante para ser o ídolo dun xentío, amado e reverenciado quizais como poucos líderes fórono. Un estraño líder popular -un líder por virtude exclusiva do seu intelecto; de personalidade descolorida, sen sentido do humor, non dado aos compromisos e de afecto despegado, sen idiosincrasias pintorescas- pero co poder de explicar ideas profundas en termos sinxelos, de analizar unha situación concreta. E combinada con perspicacia, unha gran audacia mental."
Segundo Reed,[75] Lenin agardou que o aplauso diminuíse antes de simplemente declarar: "Imos proceder á edificación da orde socialista!". Lenin procedeu a propor ao Congreso un Decreto sobre a Paz, pedindo a "tódolos pobos belixerantes e aos seus gobernos a comezar de inmediato negociacións para unha paz xusta e democrática", e un Decreto sobre a Terra, transferindo a propiedade de tódalas "leiras dos terratenentes e tódalas terras que pertencen á coroa [e] aos mosteiros" aos soviets dos campesiños. O Congreso aprobou o Decreto sobre a Paz por unanimidade, e o Decreto sobre a Terra cun só voto en contra.
Despois de aprobar estas políticas bolxeviques clave, o Congreso dos Soviets procedeu a elixir os bolxeviques no poder como Consello de Comisarios do Pobo por "unha inmensa maioría".[76] Os bolxeviques ofreceron postos no Consello para ao eseristas de esquerda, oferta que rexeitaron nun principio[77], mais logo aceptaron, unirse aos bolxeviques en coalición o 12 de decembro (xul.). Lenin suxeriu que Trotski tomara o cargo de presidente do Consello, o Xefe do Goberno soviético, pero Trotski negouse co argumento de que a súa condición de xudeu sería polémica, tomando o cargo de Comisario de Relacións Exteriores no seu lugar. Así, Lenin converteuse no xefe de Goberno de Rusia.
Trotski anunciou a composición do novo Comité Executivo Central Soviético: cunha maioría bolxevique, pero con prazas reservadas para os representantes dos outros partidos, incluídos os secesionados eseristas de dereitas e os menxeviques. Finalmente concluíu o Congreso coa seguinte sentenza: "Damos a benvida ao Goberno a tódolos partidos e os grupos que adopten o noso programa". Lenin declarou en 1920 que "o comunismo é o poder dos soviet mais a electrificación de todo o país" na modernización de Rusia para ser un país do século XX:[76][78]
"Debemos demostrar aos campesiños que a organización da industria sobre a base da tecnoloxía moderna e avanzada, na electrificación, proporcionará unha ligazón entre a cidade e o campo, porá fin á división entre a cidade e o campo, permitirá elevar o nivel da cultura no campo e de superar, mesmo nos recunchos máis remotos do país, o atraso, a ignorancia, a pobreza, a enfermidade e a barbarie."
A pesar de todo, a primeira acción do Goberno bolxevique foi a retirada por parte de Rusia da primeira guerra mundial (1914-18). Fronte o continuo avance do Imperio Alemán cara ao leste, Lenin propuxo a retirada inmediata do país da guerra en Europa occidental, aínda que outros dirixentes bolxeviques, como Nikolai Bukharin, preconizaban a continuación da guerra para fomentar a revolución en Alemaña. O principal negociador do tratado de paz, Trotski, propuxo unha solución intermedia Nin guerra, nin paz, nun tratado ruso-alemán condicionado á non anexión bélica de terras conquistadas. As negociacións fracasaron e os alemáns renovaron o seu ataque, conquistando gran parte do territorio (agrícola) do oeste de Rusia. En consecuencia, a proposta de Lenin retirada obtivo un apoio maioritario, e o 3 de marzo de 1918 Rusia retirouse da primeira guerra mundial a través do Tratado de Brest-Litovsk, perdendo gran parte do seu territorio europeo. Debido á ameaza alemá, Lenin trasladou o goberno soviético de Petrogrado a Moscova o 10-11 de marzo de 1918.[79][80]
O 19 de xaneiro de 1918, confiando nos soviets, os bolxeviques, aliados cos anarquistas e os social-revolucionarios, disolveron a Asemblea Constituínte Rusa consolidando así o poder político do goberno bolxevique. Con todo, a coalición de esquerdas derrubouse como consecuencia da oposición dos social-revolucionarios ao tratado territorialmente caro de Brest-Litovsk que os bolxeviques concordaran co Imperio Alemán. Os anarquistas e os social-revolucionarios uníronse a outros partidos políticos no seu intento de derrocar o goberno bolxevique.
Para comezar a recuperación económica de Rusia, o 21 de febreiro de 1920, Lenin puxo en marcha o plan GOELRO, a Comisión Estatal para a Electrificación de Rusia (Государственная комиссия по электрификации России), e tamén a atención sanitaria universal gratuíta e os sistemas de educación gratuíta, promulgando ademais os dereitos político-civís das mulleres[81]. No restablecemento da economía en 1918, propuxo para a administración da produción de cada empresa industrial en Rusia un responsable gobernamental para cada unha. Os traballadores poderían solicitar medidas de resolución de problemas, mais tiñan que acatar a decisión final do responsable. A pesar de que isto era contrario á autoxestión dos traballadores, esta administración industrial pragmática era esencial para unha produción eficiente e o emprego eficiente das habilidades dos traballadores.
Con todo, algúns bolxeviques opositores argumentaron que dita xestión empresarial industrial estaba destinada a fortalecer o control estatal sobre o traballo, e que os fracasos na autoxestión dos traballadores debíanse á falta de recursos e non á incompetencia. Lenin resolveu ese problema mediante a concesión de licenzas (durante un mes) a tódolos traballadores da maioría das fábricas. En consecuencia o historiador S.A. Smith observou: "Ao final da guerra civil, non quedaba moito das formas democráticas da administración industrial promovidas polos comités de fábrica en 1917, mais o goberno argumentou que isto non importaba xa que a industria pasara ser propiedade do estado obreiro".
A nivel internacional, a admiración de Lenin polo socialista-revolucionario irlandés James Connolly, levou á Unión Soviética a ser o primeiro país en outorgar recoñecemento diplomático á República Irlandesa que loitou na guerra de Independencia irlandesa ante os Británicos. No evento, Lenin mantivo amizade co fillo de Connolly, Roddy.
Estabelecemento da Cheka
[editar | editar a fonte]- Artigo principal: Cheka.
O 20 de decembro de 1917 a "Comisión Extraordinaria Panrusa de Loita contra a Contrarrevolución e a Sabotaxe", a Cheka (Chrezvychaynaya Komissiya, do ruso: Comisión Extraordinaria), foi creada por un decreto emitido por Lenin para defender a Revolución Rusa[82]. O establecemento da Cheka, servizo secreto, dirixida por Felix Dzerzhinsky, consolidou formalmente a censura establecida anteriormente cando o xa que segundo Leonard Schapiro o "17 de novembro, o Comité central Executivo aprobou un decreto que daba o control aos bolxeviques sobre toda a prensa e amplos poderes para o peche de xornais críticos co réxime..."[83]. Os soviets non bolxeviques foron disoltos e os xornais antisoviéticos foron pechados sendo o Pravda (Verdade) e Izvestia (Novas) os principais medios de comunicación. Tamén segundo Leonard Schapiro a "negativa [bolxevique] de chegar a un acordo cos socialistas [revolucionarios], e a disolución da Asemblea Constituínte, deu lugar á consecuencia lóxica de que o terror revolucionario que agora se dirixe non só contra os inimigos tradicionais, como a burguesía ou opositores de dereita, senón en contra de calquera persoa, sexa socialista, obreiro ou campesiño, que loitase contra a dominación bolxevique". O 19 de decembro de 1918, un ano despois da súa creación, adoptouse unha resolución a instancias de Lenin, que prohibía á propia prensa dos bolxeviques publicar "artigos difamatorios" sobre a Cheka. Como dixo Lenin: "Un bo comunista é tamén un bo chekista".
Lenin sobre o antisemitismo
[editar | editar a fonte]
Lenin amosábase entusiasmado coas novas tecnoloxías de comunicación de masas como a radio e o gramófono,[84] e a súa capacidade para educar a unha Rusia na que a maior parte do campesiñado era analfabeto. En 1919 Lenin gravou oito discursos en discos de vinilo, dos cales sete foron publicados durante a época de Nikita Khrushchev (1953-1964). O oitavo discurso, que non se publicou, refírese aos pensamentos de Lenin sobre o antisemitismo[85]:
"A policía tsarista, en alianza cos terratenentes e os capitalistas, organizou pogroms organizados contra os xudeus. Os terratenentes e os capitalistas trataron de desviar o odio dos obreiros e campesiños que foron torturados pola miseria contra os xudeus. ... Non son os xudeus os que son os inimigos dos traballadores. Os inimigos dos traballadores son os capitalistas de todos os países. Entre os xudeus hai xente traballadora, e forman a maioría. Eles son os nosos irmáns que, como nós, están oprimidos polo capital; son os nosos compañeiros na loita polo socialismo. ... Os capitalistas esfórzanse por sementar e fomentar o odio entre os traballadores de diferentes relixións, diferentes nacións e diferentes razas. ... Os xudeus ricos, do mesmo xeito que os rusos ricos, e os ricos de tódolos países, están aliados para oprimir, esmagar, roubar e dividir aos traballadores. ... Vergoña sobre aqueles que fomentan o odio cara aos xudeus, xa que fomentan o odio cara a outras nacións."
Tentativas de asasinato
[editar | editar a fonte]Lenin sobreviviu a dúas tentativas de asasinato graves. A primeira foi o 14 de xaneiro de 1918 en Petrogrado, cando un grupo de sicarios emboscaron a Lenin no seu automóbil despois dun discurso. Fritz Platten e mais el estaban no asento traseiro cando os asasinos comezaron a disparar, e "Platten agarrou a Lenin pola cabeza e empuxouno cara abaixo ... a man de Platten estaba cuberta en sangue despois de ser rozada por unha bala cando estaba protexendo a Lenin"[86].
A segunda tentativa foi o 30 de agosto de 1918. Sucedeu cando a socialista revolucionaria Fanni Kaplan achegouse a Lenin logo dun discurso, mentres el apoiaba un pé no estribo do seu coche e falaba cunha muller. Kaplan chamouno, e cando se volveu para mirala disparoulle tres veces. A primeira bala alcanzoulle no brazo, a segunda na mandíbula e o pescozo, e a terceira fallou ferindo á muller coa que estaba a falar. Os impactos produciron que Lenin se derrubase, perdendo o coñecemento[87]. Ante o temor de presuntos asasinos dentro do hospital, levárono ao seu apartamento no Kremlin, e os médicos decidiron non retirar as balas porque a cirurxía podería poñer en perigo a súa recuperación, a cal demostrou ser lenta.
O Pravda ridiculizou publicamente a Fanni Kaplan como asasina errada, unha moderna Charlotte Corday (a asasina de Jean-Paul Marat) que non podería facer descarrilar a revolución rusa, tranquilizando os lectores xa que, inmediatamente despois de sobrevivir ao asasinato: "Lenin, atravesado dúas veces, co sangue dos seus perforados pulmóns derramándose, rexeitou toda axuda e foise polo seu propio pé. Á mañá seguinte, aínda en perigo de morte, le os xornais, escoita, aprende e observa para ver que o motor da locomotora que nos leva cara á revolución mundial non deixou de traballar...". A pesar de que tiña os pulmóns sans e salvos, a ferida do pescozo fixo que se lle derramase sangue nun pulmón[88].
O historiador Richard Pipes afirma que "a impresión que un ten... é que os bolxeviques subestimaron deliberadamente o evento para convencer o público de que, pasase o que lle pasase a Lenin, estaban firmemente no control". Por outra banda, nunha carta á súa esposa (7 de setembro de 1918), Leonid Borisovich Krasin, un tsarista diplomático do goberno soviético, describe o ambiente público e a resposta social ao errado intento de asasinato do 30 de agosto e a supervivencia de Lenin do seguinte xeito[89]:
"Como adoita suceder, a tentativa de matar a Lenin volveulle moito máis popular do que xa era. Óuvese un gran número de persoas, que están lonxe de ter algunha simpatía cara aos bolxeviques, dicindo que sería un desastre absoluto se Lenin sucumbise ás súas feridas, como se pensaba nun principio que faría. E teñen toda a razón, porque, no medio de todo este caos e confusión, é a columna vertebral do novo órgano político, o principal soporte sobre o que descansa todo."
Terror vermello
[editar | editar a fonte]En resposta á errada tentativa de asasinato a Lenin[90][91] de Fanni Kaplan o 30 de agosto de 1918 e ao asasinato do xefe da Cheka de Petrogrado Moisei Uritsky,[92][93] Stalin propuxo a Lenin un "terror masivo aberto e sistemático ... [contra] ... os responsables". Os bolxeviques deron instrucións a Felix Dzerzhinsky para iniciar o terror vermello, anunciándoo na edición do 1 de setembro de 1918 da Krasnaya Gazeta (do ruso: Gaceta Vermella). Para tal efecto, entre outros actos, as listas de execución asinadas por Lenin en Moscova en setembro, autorizaron o fusilamento de vinte e cinco ministros tsaristas, funcionarios, e 765 soldados do Exército Branco (tsaristas). Nos seus Diarios no Exilio, 1935, Lev Trotski lembrou que Lenin autorizou a execución da familia real rusa. Con todo, de acordo cunha investigación de Greg King e Wilson Penny sobre a sorte dos Romanov, as lembranzas de Trotski sobre esta cuestión, dezasete anos despois dos acontecementos descritos, son infundadas, inexactas e en contradición co que dixera noutras ocasións. A maioría dos historiadores din que non hai evidencia suficiente para probar que Lenin ordenase os asasinatos. Segundo o falecido historiador soviético Dmitri Volkogonov:
"A evidencia indirecta indica que a orde de executar á familia real foi dada verbalmente por Lenin e Sverdlov. O obxecto de 'exterminar toda a familia Romanov' está confirmado polos asasinatos case simultáneos da gran duquesa Yelizaveta Feodorovna, o gran duque Sergei Mikhailovich, o príncipe Ivan Konstantinovich, o príncipe Konstantin Konstantinovich, o príncipe Igor Konstantinovich e o conde Vladimir Paley (fillo do gran duque Paulo Alexandrovich), todos eles en Alapayevsk, a un centenar de quilómetros de Ekaterimburgo."
Anteriormente,[94] en outubro, Lev Kámenev e cohorte, advertiran o partido que o mando terrorista era inevitable, dada asunción de Lenin de mando único. A finais de 1918, cando Nikolai Bukharin e el trataron de poñer freo aos excesos chequistas, Lenin revogoulles. En 1921, a través do Politburo, ampliou os poderes discrecionais de pena de morte da Cheka.
A contrarrevolución do movemento branco,[95][96] con axuda estranxeira, fracasou pola falta de apoio do pobo ruso, xa que o estado proletario bolxevique, protexido co "terror masivo contra os inimigos da revolución", estaba organizado socialmente contra o goberno capitalista anterior. Este terrorismo de loita de clases na Rusia postsarista orixinouse na ira da clase obreira (campesiños e traballadores) contra as clases privilexiadas aristócratas da deposta monarquía absoluta. Durante a guerra civil rusa, antibolxeviques foron torturados e executados sumariamente, e en maio de 1919, uns 16.000 "inimigos do pobo" foron encarcerados nos campos de traballos forzados tsaristas; para setembro de 1921, a poboación prisioneira superaba os 70.000.
Na procura da revolución e a contrarrevolución tanto os rusos brancos como os vermellos cometeron atrocidades,[97] uns contra outros co seu vulgo como apoio. Con todo, algúns historiadores modernos din que eran distintos tipos de terrorismo, o Terror Vermello era político en contra das clases sociais aristócratas, mentres que o Terror Branco eran clasista, político e racista, contra os xudeus, os antimonárquicos e os comunistas.
Guerra civil
[editar | editar a fonte]- Véxase tamén: Guerra civil rusa.
En 1917, debido á súa ideoloxía antiimperialista,[98][99] Lenin afirmou que os pobos oprimidos tiñan o dereito incondicional á secesión do Imperio ruso; porén, ao final da guerra civil, a Unión Soviética anexionou a Armenia, Xeorxia e Acerbaixán debido a que os tsaristas do Movemento Branco usáronos como bases de ataque. Lenin defendeu as anexións como forma protección xeopolítica contra as depredacións do capitalismo imperial.
Para manter as cidades illadas pola guerra,[100][101] a alimentación dos exércitos e evitar a colapso económico, o goberno bolxevique estableceu o comunismo de guerra a través da prodrazvyorstka, requisando comida aos campesiños por pouco diñeiro, o que lles levaba a ter que resistir con reducidas colleitas. Os bolxeviques culparon os kulak (antigos terratenentes do Imperio) de reter cereais para aumentar as ganancias, mais hai estatísticas que indican que xurdiron negocios como nas economías do mercado negro.
Os seis anos de duración da guerra civil entre os Brancos e os Vermellos, o comunismo de guerra, a fame de 1921, na que morreron uns cinco millóns de persoas e a intervención militar estranxeira, levaron a gran parte de Rusia á ruína. Isto provocou unha rebelión contra os bolxeviques, sendo a máis grande a Rebelión de Tambov (1919-1921). Despois de marzo de 1921, tralo motín de esquerdas da rebelión de Kronstadt, Lenin substituíu o comunismo de guerra coa Nova Política Económica (NEP), sendo a industria e a agricultura reconstruídas con éxito. A NEP foi o seu recoñecemento pragmático da realidade política e económica, a pesar de ser unha retirada ideolóxica do ideal socialista; máis tarde, o doutrinario Iosif Stalin revogou a NEP na consolidación do seu control sobre o do Partido Comunista e a Unión Soviética.
Retiro e morte
[editar | editar a fonte]
As tensións mentais de dirixir unha revolución,[102][103] gobernar e unha guerra civil agravaron a debilidade física de Lenin consecuencia das feridas causadas polas tentativas de asasinato; chegou a permanecer cunha bala no pescozo até que lla extraeu un cirurxián alemán o 24 de abril de 1922. Entre os seus compañeiros destacaba por traballar case sen descanso, de catorce a dezaseis horas diarias, ocupadas polos asuntos principais do estado, fosen de maior ou menor importancia. Cara ao final da súa vida, Volkogonov dixo sobre el:
Lenin estaba involucrado no reto do envío de combustible a Ivanovo-Vosnesensk... a provisión de roupa para os mineiros, a resolución da cuestión sobre construción da dínamo, a redacción de decenas de documentos, ordes, acordos comerciais, á distribución de racións, libros e folletos editados a petición dos seus compañeiros, celebrou audiencias sobre as aplicacións da turba, axudou na mellora do funcionamento da fábrica Novii Lessner, aclarou en correspondencia co enxeñeiro P.A. Kozmin a viabilidade do uso de aeroxeradores para a electrificación das vilas ... todo ao mesmo tempo que servía continuamente como asesor dos funcionarios do partido.
Cando xa estaba enfermo,[104] Lenin lembrou que dende 1917 descansara soamente dúas veces: unha vez, mentres se agochaba do Goberno provisional de Kerensky (cando escribiu O Estado e a Revolución) e outra mentres se recuperaba da tentativa de asasinato por parte de Fanya Kaplan. En marzo de 1922, cando o examinaron os médicos, non atoparon probas dunha patoloxía nin nerviosa nin orgánica, con todo, debido á súa fatiga e ás dores de cabeza que sufría, prescribíronlle repouso. Ao regresar en maio a San Petersburgo, Lenin sufriu o primeiro de tres ictus, quedando incapaz de falar durante semanas e cos movementos do seu lado dereito gravemente obstaculizados; en xuño recuperouse considerablemente. En agosto continuou co seu labor de xeito limitado, escribindo aínda así tres longos discursos para novembro. En decembro, sufriu o segundo ictus, que paralizou parte do seu lado dereito, téndose que retirar da política activa. En marzo do seguinte ano (1923), sufriu o seu terceiro e último accidente cerebrovascular, o cal o deixou mudo e prostrado na cama até a súa morte. Algunhas investigacións modernas sinalan que á neurosífilis podería ter sido a causa da súa morte.
Despois do primeiro ataque, Lenin ditou a Nadezhda unha serie de papeis gobernamentais, entre os que se atopaban o Testamento de Lenin (cambiando a estrutura dos soviets), un documento inspirado en parte pola cuestión xeorxiana de 1922, un conflito sobre a forma en que se tiñan que lograr as transformacións sociais e políticas nunha República Constituínte (da Unión Soviética). Nel, criticou a comunistas de alto rango, entre eles Iosif Stalin, Grigori Zinoviev, Lev Kámenev, Nikolai Bukharin e Lev Trotski. Acerca do secretario xeral do Partido Comunista (dende 1922), Stalin, Lenin dixo que a "autoridade ilimitada" concentrada nel era inaceptable, e suxeriu aos "camaradas" que pensasen "nunha maneira de quitar a Stalin dese cargo". A súa expresión "Сталин слишком груб" (do ruso: Stalin é demasiado rudo, trans.: Stalin slishkom grub), implica "grosería persoal, rudeza innecesaria e falta de delicadeza", un defecto "intolerable nun secretario xeral".
Trala morte de Lenin,[105][106][107] Nadezhda enviou o seu testamento ao Comité Central para ser lido en voz alta no XIII Congreso do Partido Comunista de maio de 1924. Con todo, para manterse no poder, a troika gobernante (Stalin, Kamenev e Zinoviev) suprimiron o Testamento de Lenin, que non se publicou até 1925 nos Estados Unidos polo intelectual americano Max Eastman. Ese ano, Trotski publicou un artigo restándolle importancia ao Testamento de Lenin, alegando que as notas de Lenin non debían percibirse como unha última vontade. Porén, en anos posteriores utilizaríaas na polémica que mantivo en contra de Stalin.
Lenin morreu ás 18.50, hora de Moscova, o 21 de xaneiro de 1924 á idade de 53 anos,[108] na súa casa de Gorki (máis tarde chamada Gorki Leninskiye). Nos catro días que permaneceu a capela ardente do líder bolxevique, sobre un millón de doentes visitaron o seu corpo no Salón das Columnas. Entre os homes de Estado que expresaron as súas condolencias á Unión Soviética, o primeiro ministro chinés Sun Yat-sen dedicoulle as seguintes palabras:
"A través das eras da historia do mundo, apareceron milleiros de líderes e eruditos falando elocuentes palabras, mais só quedaron niso. Vostede, Lenin, era unha excepción. Non só falaba e nos ensinaba, senón que traducía as súas palabras en feitos. Vostede creou un novo país. Vostede mostrounos o camiño da loita conxunta ... vostede, o gran home que é, perdurará na memoria dos pobos oprimidos a través dos séculos."
Winston Churchill,[109] quen animou á intervención británica en contra da revolución rusa en alianza co Movemento Branco para destruír os bolxeviques e o bolxevismo, dixo:
"Só el podería ter atopado o camiño de regreso á calzada ... O pobo ruso quedou debaténdose no pantano. A súa maior desgraza foi o seu nacemento ... a seguinte, a súa morte."
Funeral
[editar | editar a fonte]O goberno soviético[110] anunciou publicamente a morte de Lenin ao día seguinte coas bágoas do xefe de Estado Mikhail Kalinin mentres lía un comunicado oficial aos delegados do Congreso Panruso dos Soviets ás 11.00 horas, á vez que un equipo de médicos comezaba a autopsia do corpo. O 23 de xaneiro, membros do Comité Central do Partido, a organización do partido en Moscova, os sindicatos e os soviets comezaron a xuntarse na súa casa. O corpo foi de alí ás 10.00 horas do día seguinte e levado en alto nun cadaleito vermello por Kámenev, Zinoviev, Stalin, Bukharin, Bubhov e Krasin. Transportado en tren a Moscova, doentes fóronse unindo á marcha en cada estación ao longo do camiño e, ao chegar á cidade, unha procesión fúnebre acompañou o cadaleito durante uns oito quilómetros até a Casa Sindical, onde estaba instalada a capela ardente.
Durante os seguintes tres días,[111] ao redor dun millón de doentes de toda a Unión Soviética chegaron para ver o corpo, facendo cola durante horas con temperaturas baixo cero. O evento foi filmado polo goberno. O sábado 26 de xaneiro, o undécimo Congreso Panruso dos Soviets xuntouse para presentar os seus respectos ao falecido líder, con discursos de Kalinin, Zinoviev e Stalin, e coa destacada ausencia de Trotski, quen estaba convalecente no Cáucaso. O funeral de Lenin tivo lugar ao día seguinte. O seu corpo foi levado á praza Vermella acompañado por música marcial, mentres as multitudes escoitaban unha serie de discursos, seguido polo canto do himno revolucionario "Caeu en sacrificio".
Tres días despois da súa morte[112] a cidade de Petrogrado foi renomeada na súa honra como Leningrado, permanecendo así até 1991 cando se disolveu a Unión Soviética. Porén, a área administrativa segue a chamarse aínda hoxe "Óblast de Leningrado". Na década de 1920, o cosmismo era tan popular que Leonid Krasin e Alexander Bogdanov propuxeron preservar crionicamente a Lenin para unha futura resurrección, con todo, a pesar de que se mercou o equipo necesario, non se chegou a facer. Pola contra, hoxe o seu corpo atópase embalsamado e exposto permanentemente no Mausoleo de Lenin en Moscova, onde permanece dende o 27 de xaneiro de 1924.
Política e revolución mundial
[editar | editar a fonte]
Lenin era un marxista e sobre todo un revolucionario. A súa revolucionaria teoría sobre a necesidade dun derrocamento violento do capitalismo mediante a revolución comunista, para ser seguida por unha ditadura do proletariado como primeira etapa de avance cara ao comunismo, e sobre a necesidade dun partido de vangarda para conducir o proletariado neste esforzo, é o piar fundamental do marxismo-leninismo, unha influente ideoloxía. O biógrafo de Lenin Robert Service sinalou que Lenin consideraba as "cuestións morais" como "algo irrelevante", rexeitando o concepto de absolutismo moral. No seu lugar xulgaba se unha acción era xustificable en base ás súas posibilidades de éxito para a causa revolucionaria.
Como estabelece no seu "O imperialismo, fase superior do capitalismo",[113][114] o proxecto revolucionario de Lenin non só abrazaba a Rusia senón a todo o mundo. Para levar a cabo a revolución mundial, celebrouse en 1919 en Rusia a Terceira Internacional Comunista, en substitución da desacreditada Segunda Internacional. Lenin dominou o Primeiro, Segundo (1920) e Terceiro (1921) Congresos da Internacional, coa esperanza de utilizar a organización como un organismo para a revolución socialista internacional. Tralo fracaso das ambicións revolucionarias en Polonia, na guerra polaco-soviética de 1919-1921, e despois de varias revolucións detidas en 1919 en Alemaña e Europa do Leste, Lenin viu que, cada vez máis, as loitas anticoloniais no Terceiro Mundo deberían ser os focos da loita revolucionaria. Cría que a revolución no Terceiro Mundo produciríase a través dunha alianza do proletariado co campesiñado rural. Lenin dixo en 1923:
"O desenlace da loita depende, en definitiva, do feito de que Rusia, India, China etc., constitúen a inmensa maioría da poboación do globo; e esta maioría é a que se incorpora nos últimos anos, con inusitada rapidez, á loita pola súa liberación, de modo que neste sentido non poida haber nin sombra de dúbida con respecto ao xeito en que se decidirá a loita mundial. Neste sentido, a vitoria definitiva do socialismo está plena e absolutamente asegurada."
Lenin encomiou o líder revolucionario socialista chinés Sun Yat-sen e o seu partido Kuomintang pola súa ideoloxía e os seus principios.[115][116][117] Eloxiou os seus intentos de reforma social e felicitou a Sun pola loita contra o imperialismo estranxeiro. O chinés devolveulle as gabanzas, chamándoo "grande home", e enviando as súas felicitacións pola revolución en Rusia. Considerado leninista, o Kuomintang era un partido nacionalista revolucionario, o cal foi apoiado pola Unión Soviética.
Escritos
[editar | editar a fonte]
Lenin foi un prolífico teórico político e filósofo[118][119] que escribiu sobre os aspectos prácticos de levar a cabo unha revolución proletaria. Escribiu panfletos, artigos e libros, sempre sen a axuda nin dun taquígrafo ou un secretario, até que quedou impedido polas súas diversas enfermidades. Simultaneamente esta en continua comunicación postal cos seus compañeiros, aliados e amigos, xa fose en Rusia ou o resto mundo. As súas obras completas comprenden 54 volumes, cada unha dunhas 650 páxinas. As súas obras máis influentes poden considerarse que son:
- Que facer? (en ruso: Что делать?, Chto delat?; 1902), onde estabelece que unha revolución precisa dun partido de vangarda, formado por revolucionarios e destinado a estender as ideas marxistas entre o proletariado.
- O imperialismo, fase superior do capitalismo (en ruso: Империализм как высшая стадия капитализма, Imperializm, kak vysshaya stadiya kapitalizma; 1916), explica por que o capitalismo non se derrubou, como Marx postulara, presentando a primeira guerra mundial como unha guerra capitalista pola terra, os recursos e a man de obra barata.
- O Estado e a revolución (en ruso: Государство и революция, Gosudarstvo i revolyutsiya; 1917), é unha das obras máis célebres da literatura marxista-leninista. Escrita entre febreiro e outubro de 1917, no marco do cansazo ruso por mor da participación do país na primeira guerra mundial, a súa tese fundamental é a idea de que o estado é un instrumento do que se valen as clases dominantes para perpetuaren o seu poder sobre as clases explotadas.[120] Interpreta as ideas de Marx e Engels, as bases teóricas da Revolución de Outubro e oponse á tendencia socialdemócrata, que considera indecisa para efectuar a revolución.
- Teses de Abril (en ruso: Апрельские тезисы, Aprel'skie tezisy; 1917), propón a necesidade socioeconómica dunha revolución socialista, para iso defende o paso á segunda fase da revolución, a conquista do proletariado e do campesiñado dos soviets. As teses resúmense na frase "pan, paz e terras" (alimento para a poboación, sinatura da paz con Alemaña e repartimento de terras entre os campesiños).
- "Esquerdismo", a doenza infantil do comunismo (en ruso: Детская болезнь "левизны" в коммунизме, Detskaya Bolezn' "Levizny" v Kommunizme; 1920), critica duramente á "ultraesquerda", xa que considera que a ultraesquerda alemá quere separar os xefes revolucionarios da masa, substituíndo a ditadura do proletariado por unha suposta ditadura dos xefes.
Despois da súa morte,[121][122][123] a Unión Soviética censurou selectivamente os seus escritos para estabelecer un dogma de infalibilidade de Lenin, do seu sucesor Stalin e do Comité Central. Así, a quinta edición soviética da obra de Lenin (55 volumes, 1958-1965) eliminou as contradicións entre Lenin e Stalin e todo o que era desfavorable para o fundador da URSS. O historiador Richard Pipes publicou unha colección documental de cartas e telegramas excluídos da quinta edición soviética, propondo esa edición como incompleta.
Vida persoal
[editar | editar a fonte]
Un dos biógrafos de Lenin, o historiador Robert Service,[124] afirma que o ruso era "un mozo de intensas emocións", que exhibía un "odio visceral" a calquera "mínimo sinal de ilegalidade ou corrupción", os cales vía nos tsares de Rusia. Sostén ademais que Lenin era un home que podía ser "temperamental e volátil" e que desenvolvía un "vínculo emocional" cos seus heroes ideolóxicos, como Marx, Engels e Chernyshevsky, de quen posuía retratos.
"Lenin, fisicamente, distinguíase pola súa aparencia sinxela e forte. A súa estatura estaba por baixo da media, cunha cara na que predominaban uns plebeos trazos eslavos, iluminada cuns penetrantes ollos; a súa poderosa fronte e a súa aínda máis poderosa testa dábanlle unha marcada distinción."
Segundo o Premio Nobel de Literatura británico Bertrand Russell, quen tivo unha conversación durante horas con el:[125]
"É moi amable e de aparencia sinxela, sen ningún rastro de arrogancia. Se un o ve sen saber quen é, non se crería que posúe un inmenso poder ou que se saia do ordinario. Xamais coñecín a unha persoa tan pouco disposta a darse aires de importancia. Mira aos seus contertulios cunha mirada escrutadora, chiscando un ollo, o que parece aumentar nun grao inquietante o poder de penetración do outro. Ri con facilidade; nun principio a súa risa parece simplemente amable e alegre, pero aos poucos cheguei a sentila un tanto irónica. É autoritario, tranquilo e incapaz de ter medo. É un home extraordinariamente carente de egoísmo, unha teoría feita home. Un sente que se aferra á concepción materialista da historia como a nena dos seus ollos. Parécese a un profesor no seu desexo de facer que a súa teoría sexa entendida, tanto no furor que sente contra aqueles que a comprenden mal ou non están de acordo, como tamén no seu amor por ensinar. Teño a impresión de despreza a moita xente e de que é un aristócrata intelectual."
Segundo a maioría dos relatos,[126] na súa vida persoal era un home modesto e sen pretensións. Gustábanlle os nenos e os gatos, e as súas afeccións eran o ciclismo, a fotografía, o xadrez, a patinaxe, a natación, a caza, a música e o sendeirismo. Pola contra non lle gustaba a desorde, tiña sempre o seu escritorio ordenado e os seus lapis con punta. Durante o seu exilio en Suíza, acompañado pola súa esposa Krupskaia, desenvolveu unha considerable paixón por camiñar entre as montañas.
Legado
[editar | editar a fonte]"Tan influente como o foi en vida, é posible que Lenin aínda o sexa máis trala súa morte. Máis de 100 millóns de persoas gardaron cola para ver o seu corpo embalsamado. As súas memoria foron utilizadas para xustificar calquera cambio na política soviética e en cada novo réxime trala a súa morte. As súas teorías inspiraron as exitosas revolucións de Fidel Castro, Mao Tse Tung e Ho Chi Minh, así como un outras moitas revolucións en países cheos de xente oprimida e sen poder."Vladimir Lenin: A voz da revolución, A&E Biography, 2005
Cando Lenin morreu o 21 de xaneiro de 1924 preto de Moscova,[127][128][129] foi aclamado como "o maior xenio da humanidade" e "o líder e mestre de tódolos pobos do mundo enteiro". O historiador John Arch Getty remarcou que "Lenin merece un gran recoñecemento pola idea de que os humildes poden herdar a terra, que pode haber un movemento político baseado na xustiza social e a igualdade". A revista Time nomeouno unha das 100 persoas máis importantes do século XX e un dos seus 25 principais símbolos políticos de tódolos tempos; destacando que "durante décadas, sacudiron o mundo rebelións marxista-leninistas mentres cadáver embalsamado de Lenin permanecía en repouso na praza Vermella". Trala disolución da Unión Soviética en 1991, descendeu a reverencia pola figura de Lenin entre as xeracións máis novas, con todo, segue a ser unha importante figura histórica para as xeracións da era soviética.
De acordo co artigo da Encyclopædia Britannica escrito polo profesor da Universidade do Norte de Illinois Albert Resis:[130]
"Se a revolución bolxevique é, como algúns a chamaron, o acontecemento político máis importante do século XX, entón Lenin é, para ben ou para mal, o século do líder político máis importante do século. Non só nos círculos académicos da antiga Unión Soviética, senón que incluso entre moitos estudosos non comunistas, é considerado como o maior líder revolucionario e estadista revolucionario da historia, así como o máis grande pensador revolucionario dende Marx."
Homenaxes
[editar | editar a fonte]Durante a era soviética foron erixidas moitas estatuas na honra de Lenin ao redor de toda Europa Oriental.[131] Aínda que moitas destas estatuas foron eliminadas posteriormente, algunhas permanecen aínda hoxe en pé e outras novas foron erixidas ao redor de todo o mundo, moitas en países fóra da esfera da Unión Soviética.
Ademais, moitos lugares e entidades foron nomeados en honra a Lenin.[132] A cidade de Petrogrado, sitio onde comezaron as Revolucións de Febreiro e Outubro de 1917, foi renomeada como Leningrado en 1924, catro días despois da súa morte. En 1991, despois dunha disputada votación entre comunistas e liberais, o goberno cambiou o nome da cidade a San Petersburgo. Porén, a área administrativa circundante á cidade séguese a chamar Óblast de Leningrado.
A cidade natal de Aleksandr Kerenskii e Lenin, Simbirsk, segue a chamarse oficialmente hoxe en día Ulyanovsk,[133] na honra do nome de pía de Lenin, así como o óblast que segue a ser o Óblast de Ulyanovsk. Gyumri, en Armenia, chamouse Leninakan de 1924 a 1990 e Khujand en Taxiquistán Leninabad dende 1936 até 1991. Outras moitas cidades tiveron ou conservan o seu nome na súa honra en países como Rusia, Acerbaixán, Ucraína, Casaquistán ou Uzbekistán. Tamén é posible atopar rúas co seu nome en países como Alemaña, o Brasil, España, Francia, Italia ou o Reino Unido.
No espazo, o asteroide 852 Wladilena recibe o seu nome na honra do líder ruso.
En Galicia
[editar | editar a fonte]Algunhas formacións políticas galegas aluden expresamente a Lenin ou ao leninismo como un dos guieiros das súas propostas políticas. Así, a Unión do Povo Galego, partido maioritario do Bloque Nacionalista Galego, "enmarca a súa teoría e práctica nos principios ideolóxicos e políticos de Marx, Engels e Lenin".[134] Tamén o Partido Comunista do Povo Galego afirma manterse "firme nos principios do marxismo-leninismo".[135] Pola súa banda, a Fronte Popular Galega explica na súa páxina web ter "como base teórica o marxismo-leninismo".[136]
Cultura popular
[editar | editar a fonte]Cinema
[editar | editar a fonte]- Outubro: Dez días que impactaron o mundo (Sergei Eisenstein, 1928), influente filme encargado ao cineasta ruso Eisenstein para conmemorar a Revolución de Outubro de 1917.[137]
- Three Songs About Lenin (Dziga Vertov, 1934), documental mudo baseado nas cancións populares que se cantaban na honra de Lenin. Está composto por tres capítulos cunha duración de 57 minutos.[138]
- Lenin apareceu ademais como personaxe nas películas soviéticas Lenin in October (1937)[139] e Lenin in 1918 (1939),[140] ambas dirixidas por Mikhail Romm. Nesta última película Lenin foi interpretado por Boris Shchukin.[140]
- Sergei Yutkevich dirixiu posteriormente unha serie de filmes sobre Lenin protagonizados por Maxim Straukh. Estes son The Man With the Gun (1938),[141] Yakov Sverdlov (1940),[142] Stories of Lenin (1958),[143] Lenin in Poland (1966)[144] e Lenin in Paris (1981).[145]
- En Nicholas and Alexandra de Franklin J. Schaffner (1971) Lenin foi interpretado polo actor británico Michael Bryant. O filme conta a historia de Nicolao II, último tsar de Rusia, e da súa esposa, a tsarina Alexandra de 1904 a 1918.[146]
- Minu Leninid (1997), comedia histórica do estoniano Hardi Volmer. Nela Lenin é interpretado por Viktor Sukhorukov.[147]
- Good Bye, Lenin! (2003), dirixida por Wolfgang Becker e protagonizada por Daniel Brühl. A película non trata directamente sobre Lenin, senón sobre os cambios producidos trala fin da República Democrática Alemá.[148]
Televisión
[editar | editar a fonte]- Lenin foi interpretado por Patrick Stewart na miniserie de 1974 da BBC Fall of Eagles.[149]
- Lenin foi interpretado por Kenneth Cranham na miniserie de 1983 da BBC Reilly: Ace of Spies.[150]
- Lenin foi interpretado por Ben Kingsley no telefilme de 1988 Lenin: The Train.[151]
- Lenin foi interpretado por Maximilian Schell no telefilme de 1992 da HBO Stalin.[152]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ (Fischer 1964, pp. 1-3, 5-6)
- ↑ (Rice 1990, pp. 12-14)
- ↑ (Service 2011, pp. 16-19, 21-23, 25, 27)
- ↑ (Fischer 1964, pp. 3, 6, 8)
- ↑ (Rice 1990, pp. 12, 14-15)
- ↑ (Service 2011, pp. 13, 25, 27, 29)
- ↑ (Fischer 1964, pp. 6-18)
- ↑ (Rice 1990, pp. 19-20, 22-25)
- ↑ (Service 2011, pp. 48-58, 61)
- ↑ (Fischer 1964, p. 18)
- ↑ (Rice 1990, pp. 26-28, 31)
- ↑ (Service 2011, pp. 61-71)
- ↑ (Fischer 1964, p. 19)
- ↑ (Rice 1990, pp. 32-34)
- ↑ (Service 2011, pp. 72, 74-80)
- ↑ (Fischer 1964, p. 21)
- ↑ (Rice 1990, pp. 34-38)
- ↑ (Service 2011, pp. 82-90, 93-94)
- ↑ (Rice 1990, pp. 38-40, 43)
- ↑ (Service 2011, pp. 90-92, 96, 104-105)
- ↑ (Fischer 1964, pp. 22-23, 25)
- ↑ (Rice 1990, pp. 41-43)
- ↑ (Service 2011, pp. 98, 105)
- ↑ (Fischer 1964, pp. 30-31)
- ↑ (Service 2011, p. 103)
- ↑ (Rice 1990, pp. 44-48)
- ↑ (Rice 1990, pp. 48-51)
- ↑ (Service 2011, pp. 107-108)
- ↑ (Fischer 1964, p. 31)
- ↑ (Fischer 1964, pp. 31-32)
- ↑ (Rice 1990, pp. 52-56)
- ↑ (Service 2011, pp. 109-113)
- ↑ (Fischer 1964, pp. 33-34)
- ↑ (Rice 1990, pp. 53, 55-58, 61-63)
- ↑ (Service 2011, pp. 114, 117, 121-124, 137, 140)
- ↑ (Fischer 1964, pp. 4-5, 37-38)
- ↑ (Rice 1990, p. 70)
- ↑ (Service 2011, pp. 137-144)
- ↑ (Fischer 1964, pp. 34-35)
- ↑ (Rice 1990, pp. 64-70)
- ↑ (Service 2011, pp. 124-125, 129-135)
- ↑ (Read 2005, pp. 60-61)
- ↑ Woodfin, Rupert (2004). Icon Books, ed. Introducing Marxism (en inglés). Royston. p. 91. ISBN 978-1848310582.
- ↑ (Read 2005, pp. 81, 86)
- ↑ Balaam, David N., Veseth, Michael (2001). Introduction to International Political Economy (en inglés). Prentice-Hall. pp. 76–78. ISBN 978-0-13-018349-1.
- ↑ Harding, Neil (1986). Haymarket Books, ed. Lenin's Political Thought (en inglés). p. 250. ISBN 978-1931859899.
- ↑ Milne, Seumas (16 de outubro de 1912). "The first world war: the real lessons of this savage imperial bloodbath". The Guardian (en inglés). Consultado o 28 de febreiro de 2013.
- ↑ Clark, Ronald W. (1988). Faber and Faber, ed. Lenin: The Man Behind the Mask (en inglés). Londres. p. 154. ISBN 978-0-06-015802-6.
- ↑ (Read 2005, pp. 132-134)
- ↑ (Read 2005, pp. 116-126)
- ↑ Bowles, Paul (2007). Pearson, ed. Capitalism (en inglés). Harlow. ISBN 978-0582506091.
- ↑ (Lenin 1991, p. 33)
- ↑ (Read 2005, p. 144)
- ↑ 54,0 54,1 54,2 Krupskaya, Nadezhda (1933). "Last Months In Emigration". En International Publishers. Reminiscences of Lenin (en inglés).
- ↑ Schulz, J., Lorenzen, C., Guenther, C., Koschofer, N. (2011). Colonia Media, ed. Die Geschichte Russlands Ep1 - Sankt Petersburg. Colonia. Película para WDR/NDR/RBB. 00:30:00
- ↑ (Figes 1997, p. 384)
- ↑ Clark, Ronald W. (1988). Faber and Faber, ed. Lenin: The Man Behind the Mask (en inglés). Londres. p. 210-211. ISBN 978-0-06-015802-6.
- ↑ 58,0 58,1 Lenin, Vladimir (1917). Teses de Abril. San Petersburgo.
- ↑ (Figes 1997, p. 338)
- ↑ (Reed 1919)
- ↑ (Figes 1997, p. 387)
- ↑ (Read 2005, pp. 157-160)
- ↑ Read, Christopher (1996). Oxford University Press, ed. From Czar to Soviets: The Russian People and Their Revolution, 1917–21 (en inglés). Oxford. pp. 151–153. ISBN 0-19-521241-X.
- ↑ (Read 2005, pp. 158-161)
- ↑ Rayhtsauna, M. Hrono, ed. "Alexinski Grigory" (en ruso). Consultado o 26 de febreiro de 2013.
- ↑ Trotski, Lev (1930). "The Month of the Great Slander". En Library of Congress. The History of the Russian Revolution (en inglés). Londres. ISBN 0913460834. (Dispoñible [1] cortesía de Marxists Internet Archive)
- ↑ (Read 2005, pp. 162-163)
- ↑ 68,0 68,1 Fitzpatrick, Sheila (2008). The Russian Revolution (en inglés). Londres: Oxford University Press. p. 60. ISBN 978-0199237678.
- ↑ Lenin, Vladimir (1917). Estoutras, ed. O Estado e a revolución.
- ↑ Fitzpatrick, Sheila (2008). The Russian Revolution (en inglés). Londres: Oxford University Press. p. 60-61. ISBN 978-0199237678.
- ↑ Lenin, Vladimir (29 de setembro de 1917). Lenin Internet Archive, ed. "The Russian Revolution And Civil War" (en inglés). Consultado o 26 de febreiro de 2013.
- ↑ (Figes 1997, pp. 489-490)
- ↑ (Figes 1997, p. 490)
- ↑ (Reed 1919, p. 128)
- ↑ (Reed 1919, pp. 129-137)
- ↑ 76,0 76,1 (Reed 1919, p. 143)
- ↑ Clark, Ronald W. (1988). Faber and Faber, ed. Lenin: The Man Behind the Mask (en inglés). Londres. p. 279. ISBN 978-0-06-015802-6.
- ↑ Lenin, Vladimir. Lenin Internet Archive, ed. Lenin Collected Works (en inglés) 30. p. 335.
- ↑ (Read 2005, p. 212)
- ↑ Ransome, Arthur (16 de marzo de 1918). "Lenine's Migration a Queer Scene". The New York Times (en inglés). Consultado o 26 de febreiro de 2013.
- ↑ Lenin, Vladimir. Marxists Internet Archive, ed. "Women and Marxism" (en inglés). Consultado o 26 de febreiro de 2013.
- ↑ Thornes, Nelson (2008). The Impact of Stalin's Leadership in the USSR, 1924–1941 (en inglés). p. 3. ISBN 978-0-7487-8267-3.
- ↑ Schapiro, Leonard (1970). Eyre & Spottiswoode, ed. The Communist Party of the Soviet Union (en inglés). p. 183. ISBN 0-413-27900-6. Véxase tamén Lenin and the First Communist Revolutions, V
- ↑ Clark, Ronald W. (1988). Faber and Faber, ed. Lenin: The Man Behind the Mask (en inglés). Londres. p. 456. ISBN 978-0-06-015802-6.
- ↑ Lenin, Vladimir (marzo de 1919). Lenin Internet Archive, ed. "Anti-Jewish Pogroms" (en inglés). Consultado o 26 de febreiro de 2013.
- ↑ (Volkogonov 2008, p. 229)
- ↑ Pipes, Richard (1990). Vintage Books, ed. The Russian Revolution (en inglés). p. 807.
- ↑ Bonch-Bruyevich, Vladimir (1924). Tri Pokusheniia na V. Lenina (en ruso).
- ↑ Krassin, Lubov (1929). Skeffington, ed. Leonid Krassin: His Life and Work, by his wife (en inglés). Londres.
- ↑ Spartacus Educational (ed.). "Red Terror" (en inglés). Consultado o 25 de febreiro de 2013.
- ↑ (Figes 1997, p. 638)
- ↑ King, Greg e Wilson, Penny (2003). Hoboken, ed. The Fate of the Romanovs (en inglés).
- ↑ (Volkogonov 2008, p. 212)
- ↑ (Volkogonov 2008, p. 238)
- ↑ Lincoln, W. Bruce (1999). Da Capo Press, ed. Red Victory: A History of the Russian Civil War (en inglés). p. 383-385. ISBN 0-306-80909-5.
- ↑ Leggett, George (1987). Oxford University Press, ed. The Cheka: Lenin's Political Police (en inglés). p. 197–198. ISBN 0-19-822862-7.
- ↑ Necrometrics (ed.). "Source List and Detailed Death Tolls" (en inglés). Consultado o 25 de febreiro de 2013.
- ↑ Pipes, Richard (1994). Vintage, ed. Russia Under the Bolshevik Regime (en inglés). p. 141–166. ISBN 0-679-76184-5.
- ↑ Lenin, Vladimir (1973). Vintage, ed. Lenin. Encol das cuestións nacional e colonial.
- ↑ Carr, Edward Hallett (1985). WW Norton & Co, ed. The Bolshevik Revolution 1917–1923, Part 2 (en inglés). p. 233. ISBN 978-0393301977.
- ↑ George Mason University (ed.). "Lenin and the First Communist Revolutions" (en inglés). Consultado o 25 de febreiro de 2013.
- ↑ Associated Press (26 de abril de 1922). "Lenin under the Knife". The New York Times (en inglés). Consultado o 25 de febreiro de 2013.
- ↑ Volkogonov, Dmitri (1989). Novosti Publications, ed. Триумф и Трагедия – И. В. Сталин: политический портрет [Triunfo e traxedia - I.V. Stalin: Retrato político]. Libro 1. Parte 1 (en ruso). Moscova. p. 114.
- ↑ Volkogonov, Dmitri (1989). Novosti Publications, ed. Триумф и Трагедия – И. В. Сталин: политический портрет [Triunfo e traxedia - I.V. Stalin: Retrato político]. Libro 1. Parte 1 (en ruso). Moscova. p. 111.
- ↑ Eastman, Max (1925). Since Lenin Died (en inglés). p. 68.
- ↑ Trostski, Lev (1929). Mi vida (en castelán). Prinkipo.
- ↑ Trostski, Lev (1932). On the Suppressed Testament of Lenin (en inglés). Prinkipo.
- ↑ Gorin, Vadim (1983). Progress Publishers, ed. Lenin: A Biography (en inglés). Moscova. p. 469–470.
- ↑ Mauchline Roberts, Elizabeth (1966). Roy Publishers, ed. Lenin and the Downfall of Tsarist Russia (en inglés). Nova York. p. 92.
- ↑ (Rice 1990, pp. 7-8)
- ↑ (Rice 1990, p. 9)
- ↑ Panchenko , Aleksandr Mikhaylovich (2003). Azbuka, ed. О русской истории и культуре [Sobre a historia e cultura rusas] (en ruso). San Petersburgo. p. 433.
- ↑ Carr, Edward Hallett (1979). Macmillan, ed. Imperialism, the Highest Stage of Revolution. ISBN 978-0333993095.
- ↑ Lenin, citado na introdución de Prabhat Patnaik de. Leftward Books, ed. The Russian Revolution From Lenin to Stalin 1917–1929. Nova Deli. p. 8.
- ↑ Payne, Robert (2008). Brownell Press, ed. Mao Tse-tung: Ruler of Red China (reimpr.) (en inglés). p. 324. ISBN 1-4437-2521-8.
- ↑ Prokhorov, Aleksandr Mikhaĭlovich (1982). Macmillan, ed. Great Soviet encyclopedia, Volume 25.
- ↑ Fenby, Jonathan (2005). Carroll & Graf Publishers, ed. Chiang Kai Shek: China's Generalissimo and the Nation He Lost (illustrated ed.). p. 562. ISBN 0-7867-1484-0.
- ↑ Volkogonov, Dmitri (1989). Novosti Publications, ed. Триумф и Трагедия – И. В. Сталин: политический портрет [Triunfo e traxedia - I.V. Stalin: Retrato político]. Libro 1. Parte 1 (en ruso). Moscova. p. 95-114.
- ↑ Lenin Internet Archive. "Vladimir Ilitch Lenine. Obras Escolhidas". Consultado o 25 de febreiro de 2013.
- ↑ Lenin (1917). El estado y la revolución. Edición de Diario Público (2009).
- ↑ Trotski, Lev (1932). Simon and Schuster, ed. The History of the Russian Revolution. Volume 3. The Triumph of the Soviets (en inglés). pp. Apéndice 1.
- ↑ Figes, Orlando (27 de outubro de 1996). The New York Times, ed. "Censored by His Own Regime" (en inglés). Nova York. Consultado o 25 de febreiro de 2013.
- ↑ Pipes, Richard (1999). Yale University Press, ed. The Unknown Lenin: From the Secret Archive (en inglés). New Haven. pp. 2–3. ISBN 978-0300076622.
- ↑ (Service 2011, pp. 81, 166, 118)
- ↑ Russell, Bertrand (2005). George Allen and Unwin Ltd, ed. "The Practice and Theory of Bolshevism" (en inglés). Londres. Consultado o 24 de febreiro de 2013.
- ↑ Le Blanc, Paul (1964). Pluto Press, ed. Revolution, Democracy, Socialism – Selected Writings of Lenin (en inglés). Londres. pp. 24–25. ISBN 978-0745327600.
- ↑ "Top 25 Political Icons. Lenin". Revista Time (en inglés). 2011. Arquivado dende o orixinal o 14 de xaneiro de 2015. Consultado o 24 de febreiro de 2013.
- ↑ "Flight From Freedom: What Russians Think and Want" (en inglés). 2004. Consultado o 24 de febreiro de 2013.
- ↑ "Vladimir Ilich Lenin". Artigo da International Encyclopedia of the Social Sciences (en inglés). 1968. Consultado o 24 de febreiro de 2013.
- ↑ Resis, Albert. "Vladimir Ilich Lenin". Encyclopædia Britannica (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 23 de setembro de 2013. Consultado o 24 de febreiro de 2013.
- ↑ Axencia Unian (22 de abril de 2009). "Two Lenin monuments opened in Luhansk Oblast" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 21 de outubro de 2011. Consultado o 24 de febreiro de 2013.
- ↑ Serbeto, Enrique (14 de xuño de 1991). "Leningrado volverá a llamarse San Petersburgo". ABC (en castelán). Consultado o 24 de febreiro de 2013.
- ↑ "Prominent Russians: Vladimir Lenin" (en inglés). Consultado o 24 de febreiro de 2013.
- ↑ "Páxina web oficial da UPG". Arquivado dende o orixinal o 03 de xuño de 2013. Consultado o 01 de abril de 2013.
- ↑ Blogue do PCPG
- ↑ "Páxina web oficial da Fronte Popular Galega". Arquivado dende o orixinal o 21 de decembro de 2012. Consultado o 01 de abril de 2013.
- ↑ "October (Ten Days that Shook the World) (1928)". IMDb (en inglés).
- ↑ "Tri pesni o Lenine (1934)". IMDb (en inglés).
- ↑ "Lenin in October (1937)". IMDb (en inglés).
- ↑ 140,0 140,1 "Lenin in 1918 (1939)". IMDb (en inglés).
- ↑ "The Man with the Gun (1938)". IMDb (en inglés).
- ↑ "Yakov Sverdlov (1940)". IMDb (en inglés).
- ↑ "Rasskazy o Lenine (1958)". IMDb (en inglés).
- ↑ "Lenin v Polshe (1966)". IMDb (en inglés).
- ↑ "Lenin in Paris (1981)". IMDb (en inglés).
- ↑ "Nicholas and Alexandra (1971)". IMDb (en inglés).
- ↑ "All My Lenins (1997)". IMDb (en inglés).
- ↑ "Good Bye Lenin! (2003)". IMDb (en inglés).
- ↑ "Fall of Eagles (1974 TV Mini-Series) Full Cast & Crew". IMDb (en inglés).
- ↑ "Reilly: Ace of Spies (1983 TV Mini-Series) Full Cast & Crew". IMDb (en inglés).
- ↑ "Lenin: The Train (1988)". IMDb (en inglés).
- ↑ "Stalin (1992)". IMDb (en inglés).
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Lenin  |
 |
A Galipedia ten un portal sobre: Rusia |
 |
A Galicitas posúe citas sobre: Lenin |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Figes, Orlando (1997). A People's Tragedy: The Russian Revolution 1891–1924 (en inglés). Penguin Books. ISBN 0-19-822862-7.
- Fischer, Louis (1964). The Life of Lenin [A vida de Lenin] (en inglés). Londres: Weidenfeld and Nicolson. ISBN 978-1842122303.
- Lenin, Vladimir (1973). Lenin. Encol das cuestións nacional e colonial. Edicións Terra e Tempo.
- Lenin, Vladimir (2010) [1917]. O Estado e a revolución. Estoutras.
- Lenin, Vladimir (1991) [1916]. O imperialismo, etapa superior do capitalismo (en portugués). São Paulo: Global.
- Lenin, Vladimir (1917). Teses de Abril (PDF) (en portugués). Movimento Revolucionário. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 05 de febreiro de 2009. Consultado o 26 de febreiro de 2013.
- Read, Christopher (2005). Lenin: A Revolutionary Life (en inglés). Londres: Psychology Press. ISBN 978-0-415-20649-5.
- Reed, John (1919). Ten Days that Shook the World [Dez días que estremeceron o mundo] (en inglés). Nova York: Marxists Internet Archive. ISBN 978-1420930252.
- Resnick, Abraham (2004). Lenin: Founder of the Soviet Union [Lenin: Fundador da Unión Soviética] (en inglés). iUniverse. ISBN 9781475919745.
- Rice, Christopher (1990). Lenin: Portrait of a Professional Revolutionary [Lenin: Retrato dun revolucionario profesional] (en inglés). Londres: Cassell. ISBN 9780304318148.
- Service, Robert (2011). Lenin: A Biography [Lenin: Unha biografía] (en inglés). Pan Macmillan. ISBN 9780330476331.
- Volkogonov, Dmitri (2008). Simon and Schuster, ed. Lenin: A New Biography [Lenin: Unha nova biografía] (en inglés). ISBN 9781439105542.
Outros artigos
[editar | editar a fonte]- Marxismo
- Leninismo
- Marxismo-leninismo
- Unión Soviética
- Partido Comunista da Unión Soviética
- República Socialista Soviética Federativa de Rusia
Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- "Artigos de V.I. Lenin". Frente Popular Galega. Arquivado dende o orixinal o 01 de novembro de 2012. Consultado o 15 de outubro de 2012.
- "Lenin Collected Works". Marxists Internet Archive (en inglés).
- Vídeo no que Lenin explica que é o poder soviético (en castelán)
- Artigo de Lenin na Encyclopædia Britannica escrito por Trotski (en inglés)
- Estatuas e retratos de Lenin (en inglés)
- Vida e obra de Lenin por G. Zinovieff, Indiana State University Arquivado 03 de marzo de 2016 en Wayback Machine. (en inglés)
- O Museo Lenin en Tampere, Finlandia (en inglés)
.svg)
| Control de autoridades |
|
|---|
