RNA

RNA (Ribonucleic Acid) inggih punika "duta" utawi pambekta pesan genetik saking gen kanggé ribosom, inggih punika organel ingkang sampun dipunmangertosi gegandénganipun kaliyan sintésis protéin wonten ing lebet sitoplasma sèl.^[1] Saben jinisning RNA gadhah kualitas struktural mirunggan ingkang damelaken cocog kanggé fungsi ingkang spèsifik.^[2] RNA gadhah basis Adenin (A), Sitosin (C), saha Urasil (U).^[3]

bèntenipun ingkang langkung utami antawis DNA saha RNA inggih punika manawi ingkang kantun punika gadhah gendhis (gula) ingkang bènten, inggih punika ribosa.^[1] RNA untaianipun tunggal (boten kados DNA ingkang untaianipun ganda) saha gadhah urasil (U), boten timim (T) dados satunggal saking sekawan basa-nipun.^[1]
Bukti ingkang kapisan kanggé wontenipun asem ribonukleat duta (ARNd) dipunangsal saking studi kaliyan baktèri.^[1] Wonten ing baktèria punika gèn-gèn boten pados nyata dipunpindahaken saking piranti-piranti penyintésa (pandamel) protéin.^[1] Studi-studi lajeng wonten sèl-sèl eukariotik masthèaken manawi molekul-molekul RNA utawi ARN pancén bergerak saking nukleus ke sitoplasma.^[1] ARNd dipunbentuk manawi sègmén DNA mirunggan, inggih punika satunggal gèn, dados aktif.^[1]

Sintèsis protèin kadadosan wonten ing kelompok-kelompok partikel sitoplasmik ingkang alit sanget ingkang dipunsebat ribosom.^[4] Partikel-partikel punika inggih punika rakitan makromolekular RNA ribosom (rRNA) saha protèin-protèin.^[4] Saben ribosom kadadosan saking kalih subunit: ingkang ageng saha ingkang alit.^[4] Subunit ingkang alit gadhah satunggal molekul rRNA.^[4] Subunit ingkang ageng wonten ing ribosom ekariotik gadhah satunggal copy saking saben tiga molekul rRNA ingkang berlainan^[4].
Wonten ing ékariota, molekul-molekul RNA ribosom dipunsintesis wonten ing nukleus, kaliyan ngginakaken templat (gen) DNA.^[4] Sel-sèl ingkang kanthi aktif terlibat wonten ing sintèsis sejumlah ageng protèin tunggal saged gadhah kathah sanget RNA mirunggan kanthi ukuran ingkang bènten saking rRNA utawi tRNA.^[4]

Translasi RNA kadadosan wonten ing ribosom, prosès punika kalampahan wonten tiga prosés.^[5]

1. Inisiasi
2. Pemanjangan
3. Terminasi

Ribosom ngiketaken piyambakipun wonten ing situs inisiasi mirunggan wonten molekul mRNA.^[5] Situs punika kawontenan ing nukleotida "lawan arus" saking kawiwitan pesenipun.^[5] Salajengipun tRNA inisiator ingkang mirunggan ngiketaken piyambakipun wonten ing kodon (limrahipun AUG)ingkang miwiti saben pesen.^[5] Pangiketan kadadosan wonten situs ing ribosom ingkang dipunsebat situs P.^[5] Asam amino ingkang dipunbekta tRNA inisiator inggih punika metionin (utawi wonten ing baktèri, wujud termodifikasi kanthi kimia ingkang dipuntandai fMet).^[5]

Molekul tRNA ingkang mampu berpasangan basa kaiyan kodon mRNA salajengipun ngantos wonten situs ingkang langkung caket wonten ing ribosom.^[5] Asam amino sadèrèngipun (Met wonten ngajeng translasi) dipunrantai wonten ingkang nembé mlebet ngagem ikatan peptida.^[5] tRNA inisiator dipunbébasaken saking situs P saha ribosom nggéséraken satunggal kodon arah arus.^[5] Bab punika mindahaken tRNA ingkang langkung mutakhir datengipun wonten kaliyan dipeptida nipun ingkang nemplek wonten situs P saha mbikak situs A kanggé kadatenganipun tRNA sanèsipun ingkang mbekta asem amino ingkang nomer tiga kanggé polipeptida ingkang tumbuh.^[5] Kados makaten, pesen ingkang wiwitipun dipuntransripsi tumuju wonten molekul mRNA dipuntranslasi tumuju ing runtunan pasti asem-asem amino wonten polipeptida mau.^[5]

Perpanjangan polipeptida kalajengaken ngantos purnanipun pesen ingkang bersangkutan.^[5]