Hepatocytus

Cave: notitiae huius paginae nec praescriptiones nec consilia medica sunt.

Hepatocytus (-i, m.) (e verbis Graecis ἡπατο- 'iecoris' atque κύτος 'cavum') est cellula parenchymatis iecoris (vid. fig. I.). Circiter cellularum dodrans iecoris hepatocyti sunt.^[1] Principalia organismi munera sunt anabolica (synthesis, aedificationis, anabolismi) velut catabolica (degradationis, catabolismi) sic enim substantiae chemicae ex vasorum sanguine et venae portae (hepatis) ab apparatu digestorio et arteriae hepaticae propriae a cetero corpore in iecur intrantes ad hepatocytos adveniunt.

Hepatocyti intra iecur in funiculis ("trabeculum hepatocytorum") ordinati (vid. fig. II.) sunt. Ad metabolismum substantiae chemicae ab apparatu digestorio per venam portae et venulam portalem (colore caeruleo) atque a cetero corpore per arteriam hepaticam propriam et arteriola hepatica communiter (colore rubro) perfluunt venam intralobularem (colore caesio) ubi illae trans spatium perisinusoidalem attingunt hepatocytos, qui substantias chemicas accipiunt. Tum sanguis in venam centralem deinde in corpus defluit. Substantiae non hepatocytis acceptae sed in spatio perisinusoidali remansae non in sanguinem sed in lympham systematis lymphacei transeunt.

Ex adverso ductulus biliaris, qui bilem (colore viridi) in ductum biliarem transfert, cum cholangiocytis epithelio situs est.

Sub microscopio metitur diametrum hepatocytorum 20 – 30 µm (pilus hominis: 17 - 180 µm).

Hepatocyti finem inter sanguinem et bilem formant. Pro ea re circum hepatocytum duo typi membranarum plasmaticarum inveniuntur, membrana enim plasmatica basolateralis (sive sinusoidalis) et membrana plasmatica apicalis (sive canalicularis). Haec polaritas in structuram functionesque hepatocyti maximum momentum habet^[3].

Membrana plasmatica basolateralis et venae intralobulari et hepatocytis proximis adversa est. Hepatocyti microvillos in spatio perisinusoidali (Disse, vid. fig. II.) permutationem hoc modo substantiarum permittentes porrigunt.

Communiter cum hepatocyto proximo membrana ductulo biliaro apicalis adversa est. Ubi commutatio bilirubinorum fit.

Capacitas est 3.4 x 10⁻⁹ cm³.^[4] Cellulae cum forma cuboidea multis reticulis endoplasmaticis non granulosis locupletatae. Hepatocytis unus vel duo nuclei et magna mitochondria (vid. Fig. III) sunt. Mitochondriis his multis microscopio spectatum cytoplasma inquisitori eosinophile se dat^[5].

Ne longum est quidem dicere iecur computatrum metabolismi et hepatocytos suos enim partes illius procestri, nam hepatocyti inter multos organismi reactiones perficiunt:

• Glycogenolysis — abscissio glucoso-6-phosphatum et glycogenum (n-1) a glycogeno (n) (in cytoplasmate)
• Gluconeogenesis — aedificatio glucosum a substantiis non hydratorum carbonii (in cytoplasmate et mitochondriis)
• Glycogenogenesis — additio molecularum glucosi in catenam ita glycogenum formans (in cytoplasmate)
• Glycolysis
• Metabolismus lipidorum
• Conversio ammonii venenati ad uream: cyclus ureae (in mitochondriis)
• Proteinorum synthesis et degradatio (in reticulo endoplasmatico granuloso)
• Synthesis factorum coagulationis sanguinis (grex prothrombini praeter factores III (factor telarius) et IV (calcium), in reticulo endoplasmatico granuloso)
• Synthesis et secretio bilis (in reticulo endoplasmatico non granuloso et apparatu Golgiano)
• Secretio α1-antitrypsini (A1AT)^[6]
• Substantiarum detoxificatio et modificatio

Nunc vero flux sanguinis de triade portali ad venulam centralem fit. Etsi reactiones omnibus hepatocytis perficiuntur, pondera omnino reactionum istarum non ubique eadem esse videtur. Iam ab anno 1953 differentiae distributionis enzymorum hepaticorum descriptae sunt^[7][8]. Concentratio ipsa oxygenii in sanguine de triade portali ad venulam centralem deminuens expressionem genorum enzymorum iubet ut zonae metabolicae - afferens et efferens - orientur^[9]. Quo fit, ut hepatocytos cum diversis functionum suarum momentis sibi forment: In parte priori enim, circum triadem portalem, hepatocytorum muneribus imprimis glycogenolysis et gluconeogenesis et immunologicis velut bilem formationis, in parte vero posteriori, circum venulam centralem, glycogenogenesis et glycolysis et lipogenesis et glutamini formationis et xenobioticorum metabolismi fusius fungantur^[10].

In spatio perisinusoidale (Disse) hepatocytus microvillis (cum pluribus enzymis) substantias afferentes absorptionis accipit, sic illae sine vel cum mutatione prima per microfilamenta (actinum) adveniunt in cytoplasma, ubi secundum finem aliae structurae intra cellulam reactiones biochemicas expediant.

Reticulum endoplasmaticum hepatocyti non granulosum cytochromata (CYP) et UDP-glucuronosyltransferases (UGT) continet^[11].
In inflammatione graviori hepatocytorum reticulum endoplasmaticum corripi atque inflammasoma NLRP3 macrophagocytis stellatis incitari videtur^[12]. Dehinc nonnulli morbi ut diabetes mellitus, obesitas, cancer hepatocellularis prodere queant.

Non paucae functiones solum cum mutuis effectibus aliarum cellularum (cellulae Kupfferi, cellulae siderales, cellulae endotheliales vasorum) iecoris sunt.

Facultas hepatocytorum iecur regenerandi notabilis est. Per hypertrophiam (capacitatis incrementum) hepatocytorum atque per hyperplasiam (numeri incrementum) fit, ut pars quoque iecoris ad magnitudinem principalem apte perveniatur. Expansio differentiatioque cellularum praecursoriarum non multum valere videtur.^[13]

Ut pluribus corporis textibus etiam hepatocytis horologia interna (horologia peripherica) sunt, quae rhythms circadianos sustinent^[14].

Ut indicat quantitas mitochondriorum consumptio enim hepatocytorum oxygenii maior est. Per exemplum, perturbationes functionis phosphorylationis oxidativae perturbationes morbosque efficiant.

Icterus est signum bilirubini vis in sanguine auctior. Ex typis icteri tribus, qui sunt praehepaticum (icterus haemolyticus) et hepaticum (icterus hepatocellularis) et posthepaticum (icterus cholestaticum), solum autem typus hepaticus causa perturbationum hepatocytorum ipsorum est. Pertubati enim hepatocyti bilem non in ductuli biliares abducunt, igitur multitudo bilirubini maior per venas interlobulares in sanguine apparet. Consumpta, potissimum diutissime multumque, hepatocytis phosphorus, arsenicum, chloroformium velut (de amanita) α-amanitinum, phalloidinum, virotaxinum venena hepatica periculosa sunt seque icterum hepatocellularem praebent.

Carcinoma hepatocellulare in orbe terrarum secunda causarum mortis cancris sociatae^[15]. Plerumque comites aliarum perturbationum chronicarum, ut cirrhosis hepatis, hepatitis B, hepatitis C, steatohepatitis, abusus androgenorum, contagionis aflatoxini aspergilli flavi, haemochromatosis velut vitium α1-antitrypsini (Syndroma Laurell-Eriksson), postremo transformatio in carcinomam accidat. Tractatio istius cancri transplantationem vel ablationem chirurgicam vel chemoembolisationem vel radiotherapiam vel chemotherapiam continet.

In senectute hepatocytis non raro sunt inclusiones lipofuscini^[16], quod pigmentum fulvum mutationes et perturbationes membranorum vel mitochondriorum vel lysosomatum indicet.

Haec stipula ad medicinam spectat. Amplifica, si potes!

Haec stipula ad biologiam spectat. Amplifica, si potes!