2001

2001 (MMI) waor e gewoen jaor wat begós mèt 'ne maondag. 't Waor 't ierste jaor vaan de einentwintegste iew en 't daarde millennium. 2001 waor 't Europees Jaor van de Tale, woe-in veural mènjerheidstale in de belanksjtèlling sjtoonte.

Gebäörtenisse

1 - De gemeinte Zittert-Gelaen óntsjteit door de samevoging van de gemeintes Zittert, Gelaen en Bor.
1 - In Volendam (gemeinte Edam-Volendam) weujt in 'ne kaffee 'ne zwoere brand, boebij väöl jóngere umkoume.
13 - In El Salvador vint 'n eerdbeving mèt 'n krach vaan 7,6 plaots.
14 - De Belzje euthanasiewèt weurt door de Senaot goodgekäörd.
15 - De internètencyclopedie Wikipedia kump online.
20 - George W. Bush weurt geïnaugureerd es 43e president van de Vereinigde Sjtaote van Amerika.
29 - De Chileensen ex-dictator Augusto Pinochet weurt in zie vaajerland in staot vaan besjöldeging gestèld.

6 - Ariel Sharon wint mèt zien Likud-partij de Israëlische verkezinge.
20 - In 't Vereineg Keuninkriek weurt e geval vaan Moond- en Klawpien oontdèk. Dit is 't begin vaan 'n epidemie die nog 't gans jaor zal dore.

23 - De Russische ruumdestatie Mir verbrant in d'n eerdse dampkrink, bove de Stèl Oceaan.
27 - Bij Pécrot, Waals-Braobant, rije twie treine tegenein - 8 doeje.

1 - Slobodan Milosevic weurt gearresteerd en nao de Joegoslavië-Tribbenaol in D'n Haog gebrach.
1 - In Nederland weurt 'n wèt vaan krach die trouwe vaan lui mèt 'tzelfde geslach meugelik maak.

7 - 't IOC erkint de Speule veur Douve, die noe officieel "Deaflympics" goon heite.

2 - In Nepal vint e keuningdrama plaots - kroenprins Dipendra sjut keuning Birendra en väöl ander lejer vaan de keuninklike familie neer, en doejt daonao ouch ziechzelf.

20 - Bij 'ne G8-top in Genua weurt aggressief gedemonstreerd door anti-globaliste. Dao vèlt eine doeje.

6 - In Macedonië weurt 'n wèt aongenómme die de Albanese minderheid dao mie rechte gief.
11 - Al-Qaedah pleeg aansjlaag op 't World Trade Centre in New York en het Pentagon in Arlington County, Virginia, kortbij Washington D.C.. Heibij valle e paar doezend doeje. 't Is 't begin vaan 'n campagne vaan de regiering-Bush tege 't terrorisme.
29 - De CVP weurt herneump nao CD&V.

7 - De Vereinegde Staote en 't Vereineg Keuninkriek beginne 'ne (loch)oorlog tege Afganistan.

22 - In Afghanistan weurt Hamid Karzai beneump tot hoof vaan de interim-regering.

Natuurkunde: Eric Allin Cornell, Carl Wieman en Wolfgang Ketterle "um 't make vaan Bose-Einsteincondensaot oet verdund gaas vaan alkaliatome, en um vreug fundamenteel studies nao de eigensjappe vaan de condensaote."
Sjemie:
- William S. Knowles en Ryōji Noyori "um hun werk mèt asymmetrisch gekatalyseerde hydrogeneringsreacties."
- K. Barry Sharpless "um zie werk mèt asymmetrisch gekatalyseerde oxideringsreacties."
Geneeskunde: Tim Hunt en Paul Nurse "um hun oontdèkkinge vaan de sleutelregulatore vaan de celcyclus."
Literatuur: V.S. Naipaul "umtot heer 'n oplèttende vertèlkuns vereineg mèt 'n oonverdrote zeuktoch in wèrke zie us dwinge veur de oonderdrökde histories te zien."
Vrei: De Vereinegde Naties en Kofi Annan "um hun werk veur 'ne beter georganiseerde en vreidzamere wereld."
Economie: George Akerlof, Michael Spence en Joseph E. Stiglitz "um hun analyses vaan merrete mèt asymmetrische informatie."