Ambulans

Ambulans (Jawi: ‏امبولن‌‌س‎code: ms is deprecated ‎) atau kereta sakit (Jawi: کريتا ساكيت‎) adalah kenderaan berkelengkapan alat perubatan untuk mengangkut dan merawat cemas orang-orang yang sakit atau cedera semasa dalam perjalanan dari tempat kejadian menuju tempat rawatan lanjut.^[1] Kenderaan jenis ini boleh berupa kenderaan darat (termasuk van, lori), perairan (termasuk kapal) mahupun udara (termasuk helikopter dengan corak khusus serta lampu dan semboyan menandakan keberadaan di jalan raya.

Peristilahan

Istilah ambulance berasal dari perkataan bahasa Latin "ambulare" bermaksud "berjalan" atau "bergerak"^[2] merujuk kepada cara pesakit dipindahkan menggunakan kereta sorong dari medan peperangan; kereta-kereta ini sering bergerak seiring kemaraan bala tentera.^[3]

Sejarah

Ambulans (Ambulancias dalam bahasa Sepanyol) pertama kali digunakan untuk pengangkutan kecemasan pada 1487 oleh pasukan Sepanyol semasa pengepungan Málaga oleh Raja Katolik terhadap Emiriyah Granada. Semasa Perang Saudara Amerika kenderaan untuk menyampaikan cedera di luar padang pertempuran dipanggil gerabak ambulans.^[4] hospital lapangan masih dipanggil ambulans semasa Perang Perancis-Prusiar^[5] 1870 dan dalam perang Serbo-Turki 1876^[6] walaupun gerabak pertama kali dirujuk sebagai ambulans kira-kira 1854 semasa Perang Krimea.^[7]

Terdapat lain-lain jenis ambulans, dengan yang paling umum ialah ambulans pengangkutan pesakit (kadang-kadang dipanggil Ambulette. kenderaan ini tidak biasanya (walaupun terdapat pengecualian) yang dilengkapi dengan peralatan sokongan hidup, dan biasanya crewed oleh kakitangan dengan kurang kelayakan daripada kru ambulans kecemasan. Tujuan mereka adalah semata-mata untuk mengangkut pesakit, dari atau antara tempat-tempat rawatan. Di kebanyakan negara, ini tidak dilengkapi dengan lampu berkelip atau siren. Dalam sesetengah bidang kuasa terdapat bentuk yang diubahsuai ambulans yang digunakan, yang hanya membawa seorang ahli krew ambulans ke tempat kejadian untuk memberi penjagaan, tetapi tidak digunakan untuk mengangkut pesakit.^[8] Kenderaan itu dipanggil kereta terbang. Dalam kes-kes pesakit yang memerlukan pengangkutan ke hospital akan memerlukan ambulans pesakit dibawa untuk menghadiri selain daripada responder pertama.

Ciri

Jenis kenderaan

Ambulan boleh datang dalam pelbagai jenis kenderaan yang dilengkapkan khas untuk tujuan sama:

Van: kenderaan paling biasa digunakan
Bas: untuk mengangkut jumlah pesakit yang banyak menuju destinasi secara besar-besaran.^[9]^[10]
Kereta: untuk tujuan tindak segera^[8] sama ada mengangkut pesakit yang mampu duduk mahupun untuk sekadar mengangkat peralatan perubatan
Motosikal: untuk pengangkutan dalam kota yang lebih cepat dicapai berbanding van atau kereta^[11]
Basikal: untuk kemudahan bergerak di kawasan pedalaman tidak dapat dicapai lengkap kenderaan biasa^[12]^[13]
Helikopter: untuk pengangkutan segera jauh lebih cepat berbanding ambulans darat^[14]
Kapal: untuk pengangkutan pesakit di tempat-tempat kepulauan

Pengisyaratan

Ambulans di negara-negara tertentu adakala mempunyai corak tapak catur khas iaitu corak Battenburg (Battenburg markings); corak petak kuning hijau merupakan warna-warna yang paling lazim. Selain itu juga, lambang-lambang lain turut digunakan termasuk:

Bulan Sabit atau Palang Merah: menandakan keberkecualian pihak pemilik kenderaan lalu haram diserang menurut Konvensyen Geneva.^[15]^[16]
Salib Malta: digunakan badan Ambulans Santo John yang ditubuhkan dari zaman Kesateria Hospital
Bintang Nyawa: pada awalnya dikembangkan Pentadbiran Keselamatan Lalu Lintas Lebuh Raya Kebangsaan di Amerika Syarikat meluas seluruh dunia.^[17]^[18]

Pelbagai lambang digunakan menandakan kenderaan ambulans:
Atas Bintang Nyawa, Palang Merah, Bulan Sabit Merah
Bawah: Salib Malta, corak Battenburg

Rujukan

^ Skinner, Henry Alan. 1949, "The Origin of Medical Terms". Baltimore: Williams & Wilkins
^ "How Products Are Made: Ambulance". How products are made. Diarkibkan daripada yang asal pada 2007-03-25. Dicapai pada 2 June 2007.
^ Oxford English Dictionary ambulance definition 1
^ "Civil War Ambulance Wagons". Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-07-17. Dicapai pada 2017-04-30.
^ The memoirs of Charles E. Ryan With An Ambulance Personal Experiences And Adventures With Both Armies 1870–1871 [1] and of Emma Maria Pearson and Louisa McLaughlin Our Adventures During the War of 1870 [2] Diarkibkan 2008-04-10 di Wayback Machine
^ Emma Maria Pearson and Louisa McLaughlin Service in Servia Under the Red Cross [3] Diarkibkan 2008-07-09 di Wayback Machine
^ Oxford English Dictionary ambulance definition 2a
^ ^a ^b "Essex Ambulance Response Cars". Car Pages. 24 July 2004. Dicapai pada 27 June 2007.
^ Scanell, Ed (28 Oktober 2010). "High Point Regional Hospital tests its emergency preparedness". News 14 Carolina. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 Julai 2011.
^ "First Hospital-Based Mass Evacuation Bus in Hampton". First Line Technology. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 Januari 2016. Dicapai pada 5 Ogos 2015.
^ "South Central Ambulance Service NHS Trust – About Us". South Central Ambulance Service NHS Trust. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 March 2009. Dicapai pada 18 October 2009.
^ "Two-wheeled medics cover more ground in the capital". Diarkibkan daripada yang asal pada 27 April 2011. Dicapai pada 18 October 2009.
^ "Square-Mile cycle paramedics become the new City-Slickers". Diarkibkan daripada yang asal pada 27 April 2011. Dicapai pada 18 October 2009.
^ "Highways Agency – Air Ambulance". Diarkibkan daripada yang asal pada 3 June 2009. Dicapai pada 18 October 2009.
^ Dromi, Shai M. (2020). Above the fray: The Red Cross and the making of the humanitarian NGO sector. Chicago: Univ. of Chicago Press. m/s. 55–56. ISBN 9780226680101.
^ "The Emblems". International Committee of the Red Cross. Dicapai pada 28 December 2015.
^ "Association Acts to Promote Medical Identification Symbol". Circulation. 30 (1): 7. 1964. doi:10.1161/01.CIR.30.1.7.
^ Dukelow, Donald (1966). "Emergency Medical Identification Symbol". School Health. 36 (1): 20–21. doi:10.1111/j.1746-1561.1966.tb05512.x. PMID 5174672.

Pautan luar

[1] Skinner, Henry Alan. 1949, "The Origin of Medical Terms". Baltimore: Williams & Wilkins

[2] "How Products Are Made: Ambulance". How products are made. Diarkibkan daripada yang asal pada 2007-03-25. Dicapai pada 2 June 2007.

[3] Oxford English Dictionary ambulance definition 1

[4] "Civil War Ambulance Wagons". Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-07-17. Dicapai pada 2017-04-30.

[5] The memoirs of Charles E. Ryan With An Ambulance Personal Experiences And Adventures With Both Armies 1870–1871 [1] and of Emma Maria Pearson and Louisa McLaughlin Our Adventures During the War of 1870 [2] Diarkibkan 2008-04-10 di Wayback Machine

[6] Emma Maria Pearson and Louisa McLaughlin Service in Servia Under the Red Cross [3] Diarkibkan 2008-07-09 di Wayback Machine

[7] Oxford English Dictionary ambulance definition 2a

[essexcar-8] "Essex Ambulance Response Cars". Car Pages. 24 July 2004. Dicapai pada 27 June 2007.

[hospitalpreparedness-9] Scanell, Ed (28 Oktober 2010). "High Point Regional Hospital tests its emergency preparedness". News 14 Carolina. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 Julai 2011.

[10] "First Hospital-Based Mass Evacuation Bus in Hampton". First Line Technology. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 Januari 2016. Dicapai pada 5 Ogos 2015.

[11] "South Central Ambulance Service NHS Trust – About Us". South Central Ambulance Service NHS Trust. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 March 2009. Dicapai pada 18 October 2009.

[12] "Two-wheeled medics cover more ground in the capital". Diarkibkan daripada yang asal pada 27 April 2011. Dicapai pada 18 October 2009.

[13] "Square-Mile cycle paramedics become the new City-Slickers". Diarkibkan daripada yang asal pada 27 April 2011. Dicapai pada 18 October 2009.

[14] "Highways Agency – Air Ambulance". Diarkibkan daripada yang asal pada 3 June 2009. Dicapai pada 18 October 2009.

[15] Dromi, Shai M. (2020). Above the fray: The Red Cross and the making of the humanitarian NGO sector. Chicago: Univ. of Chicago Press. m/s. 55–56. ISBN 9780226680101.

[16] "The Emblems". International Committee of the Red Cross. Dicapai pada 28 December 2015.

[17] "Association Acts to Promote Medical Identification Symbol". Circulation. 30 (1): 7. 1964. doi:10.1161/01.CIR.30.1.7.

[18] Dukelow, Donald (1966). "Emergency Medical Identification Symbol". School Health. 36 (1): 20–21. doi:10.1111/j.1746-1561.1966.tb05512.x. PMID 5174672.

[1]