Blokhuis (Ravenswaaij)
Het blokhuis of huis Ravenswaaij was een middeleeuws kasteel in het Nederlandse dorp Ravenswaaij, provincie Gelderland.
Blokhuis | ||
---|---|---|
De boerderij Het Blockhuijs aan de Lekbandijk
| ||
Locatie | Ravenswaaij | |
Algemeen | ||
Kasteeltype | blokhuis | |
Bouwmateriaal | baksteen | |
Eigenaar | hertogen van Gelre | |
Huidige functie | boerderij | |
Gebouwd in | circa 1414 | |
Gesloopt in | 1523 | |
Bijzonderheden | hertogelijke militaire versterking |
Geschiedenis
bewerkenHertog Reinoud IV van Gelre liet het kasteel rond 1414 als blokhuis bouwen ter bescherming tegen aanvallen vanuit het Sticht Utrecht en het graafschap Holland. In 1502 werd het huis vermeld als zijnde een leengoed.
Floris van Egmond viel het kasteel in 1506 aan en bracht het met zijn geschut grote schade toe. De restanten van het kasteel werden uiteindelijk in 1523 gesloopt en de stenen werden naar Tiel overgebracht om er de stadsmuur mee te versterken.
Er stond nadien nog wel een zogenaamde stenen kamer op de locatie van het afgebroken kasteel. Mogelijk was deze stenen kamer - die eveneens de naam ‘blokhuis’ droeg – een onderdeel of een bijgebouw van het oude kasteel. In 1573 was de stenen kamer het strijdtoneel van Spaanse troepen en soldaten van Willem van Oranje. In 1654 zou het gebouw worden afgebroken, waarna er op dezelfde locatie een boerderij verscheen met de naam Blockhuijs. Anno 2022 is deze boerderij een gemeentelijk monument.
Een kaart uit 1605 van Adriaan Pellegrom toont een vervallen bouwwerk dat het ‘oude huys’ wordt genoemd, en mogelijk betreft dit de stenen kamer.
Beschrijving
bewerkenIn 2009 werd archeologisch onderzoek uitgevoerd nadat er bij graafwerkzaamheden voor een nieuwbouwwoning een bakstenen fundering was aangetroffen. Het onderzoek wees uit dat het om funderingen van het blokhuis moest gaan. Waarschijnlijk betrof het de fundering van een ronde hoektoren in de zuidwesthoek van het kasteel; de toren zou dan een diameter van 16,5 meter bedragen. Er wordt van uit gegaan dat het uiterlijk van het blokhuis overeen kwam met het kasteel van Hattem, een andere hertogelijke militaire versterking uit die tijd. Het zou in Ravenswaaij dan dus ook gaan om een vierkant kasteel met op de hoeken grote, ronde torens.
Uit het onderzoek bleek ook dat bij de afbraak van het kasteel in 1523 de funderingen tot een diepte van twee meter onder het toenmalige maaiveld waren weggebroken.
In de eerste helft van de 20e eeuw is tevens een deel van de kasteelmuur uitgebroken bij graafwerkzaamheden.
- de Beaufort, R.F.P., Herma M. van den Berg (1968). De Betuwe. Staatsuitgeverij, Den Haag, "Ravenswaay", p. 349.
- Van der Aa, A.J. (1847). Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden. Noorduyn, Gorinchem, "Ravenswaay", pp. 377-378. Gearchiveerd op 5 juni 2023.
- Archeologisch onderzoek Lekbandijk 61 Ravenswaaij, gemeente Buren. Grontmij. docplayer.nl (22 januari 2010).
- Kastelen in Gelderland. Matrijs, Utrecht (2013), "Buren", p. 199.