Nobelprijs voor Natuurkunde

De Nobelprijs voor Natuurkunde is de hoogste onderscheiding voor prestaties op het terrein der natuurkunde.

De prijs wordt elk jaar op 10 december, de sterfdag van Alfred Nobel (1833-1896), toegekend door een commissie van de Kungliga Vetenskapsakademien (Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschappen).

Lijst met winnaars van de Nobelprijs voor Natuurkunde van 1901 tot heden.

Jaar	Naam	Land	Toelichting
1901	Wilhelm Röntgen	Duitsland	"Voor zijn ontdekking van de opmerkelijke röntgenstralen die later naar hem zijn vernoemd."
1902	Hendrik Lorentz Pieter Zeeman	Nederland	"Voor hun onderzoek naar de invloed van magnetisme op stralingsverschijnselen." (zie zeemaneffect)
1903	Antoine Henri Becquerel	Frankrijk	"Voor zijn ontdekking van de spontane radioactiviteit."
	Pierre Curie Marie Curie	Frankrijk  Polen	"Voor hun onderzoek naar de stralingsverschijnselen ontdekt door Henri Becquerel."
1904	John William Strutt	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn onderzoek naar de dichtheid van de belangrijkste gassen en zijn ontdekking van argon in samenhang met dit onderzoek."
1905	Philipp Eduard Anton Lenard	Duitsland	"Voor zijn verrichtingen met betrekking tot de kathodestralen."
1906	Joseph John Thomson	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn theoretisch en experimenteel onderzoek naar de geleiding van elektriciteit door gassen."
1907	Albert Michelson	Verenigde Staten	"Voor zijn optische precisie-instrumenten en het spectroscopisch en metrologisch onderzoek dat daarmee is uitgevoerd."
1908	Gabriel Jonas Lippmann	Frankrijk	"Voor zijn methode om kleuren fotografisch te reproduceren, gebaseerd op het verschijnsel van interferentie."
1909	Guglielmo Marconi Karl Ferdinand Braun	Italië  Duitsland	"Voor hun bijdragen aan de ontwikkeling van de draadloze telegrafie."
1910	Johannes Diderik van der Waals	Nederland	"Voor zijn verrichtingen op het gebied van de toestandsvergelijking van gassen en vloeistoffen."
1911	Wilhelm Wien	Duitsland	"Voor zijn ontdekkingen betreffende de wetten die de uitstraling van warmte bepalen."
1912	Nils Gustaf Dalén	Zweden	"Voor zijn ontdekking van de automatische regulatoren die samen met gashouders kunnen worden gebruikt om vuurtorens en boeien te verlichten."
1913	Heike Kamerlingh Onnes	Nederland	"Voor zijn onderzoek naar de eigenschappen van materie bij lage temperaturen, dat onder andere tot de productie van vloeibaar helium heeft geleid."
1914	Max von Laue	Duitsland	"Voor zijn ontdekking van de diffractie van röntgenstraling door kristallen"
1915	William Henry Bragg William Lawrence Bragg	Verenigd Koninkrijk	"Voor hun verdiensten op het gebied van de analyse van de kristalstructuur door middel van röntgenstraling."
1916	(niet toegekend)
1917	Charles Glover Barkla	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn ontdekking van de karakteristieke röntgenstraling van de elementen."
1918	Max Planck	Duitsland	"Voor zijn verdiensten voor de vooruitgang van de natuurkunde door zijn ontdekking van energiekwanta"
1919	Johannes Stark	Duitsland	"Voor zijn ontdekking van het dopplereffect in kanaalstralen[1] en het splitsen van spectraallijnen in elektrische velden."
1920	Charles-Édouard Guillaume	Zwitserland	"Voor zijn verdiensten op het gebied van de precisiemeting in de natuurkunde door zijn ontdekking van anomalieën in legeringen van nikkelstaal."
1921	Albert Einstein	Zwitserland	"Voor zijn verdiensten voor de theoretische natuurkunde, en met name voor zijn ontdekking van de wet van het foto-elektrisch effect."[2]
1922	Niels Bohr	Denemarken	"Voor zijn verdiensten bij het onderzoek naar de structuur van atomen en de straling die door die atomen wordt uitgezonden."
1923	Robert Millikan	Verenigde Staten	"Voor zijn verrichtingen op het gebied van de elementaire lading in de elektriciteit en het foto-elektrisch effect."
1924	Manne Siegbahn	Zweden	"Voor zijn ontdekkingen op het gebied van de röntgenspectroscopie."
1925	James Franck Gustav Ludwig Hertz	Duitsland	"Voor hun ontdekking van de wetten die gelden voor de botsing van een elektron met een atoom."
1926	Jean Perrin	Frankrijk	"Voor zijn werk over de discontinue structuur van de materie, en met name voor zijn ontdekking van het sedimentatie-evenwicht."
1927	Arthur Holly Compton Charles Thomson Rees Wilson	Verenigde Staten  Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn ontdekking van het naar hem genoemde compton-effect." (Compton), "Voor zijn methode voor het zichtbaar maken van de paden van elektrisch geladen deeltjes door de condensatie van damp." (Wilson)
1928	Owen Willans Richardson	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn verrichtingen op het gebied van het thermionische fenomeen en met name voor de ontdekking van de naar hem genoemde wet."
1929	Louis de Broglie	Frankrijk	"Voor zijn ontdekking van de golfeigenschappen van elektronen."
1930	Chandrasekhara Raman	India	"Voor zijn verrichtingen op het gebied van de lichtverstrooiing en voor de ontdekking van het naar hem genoemde effect."
1931	(niet toegekend)
1932	Werner Heisenberg	Duitsland	"Voor de schepping van de kwantummechanica, waarvan de toepassing onder andere heeft geleid tot de ontdekking van de allotrope vormen van waterstof."
1933	Erwin Schrödinger Paul Dirac	Oostenrijk  Verenigd Koninkrijk	"Voor de ontdekking van nieuwe, productieve vormen van de atoomtheorie."
1934	(niet toegekend)
1935	James Chadwick	Verenigd Koninkrijk	"Voor de ontdekking van het neutron."
1936	Victor Franz Hess	Oostenrijk	"Voor zijn ontdekking van kosmische straling."
	Carl Anderson	Verenigde Staten	"Voor zijn ontdekking van het positron."
1937	Clinton Davisson George Paget Thomson	Verenigde Staten  Verenigd Koninkrijk	"Voor hun experimentele ontdekking van de diffractie van elektronen door kristallen."
1938	Enrico Fermi	Verenigde Staten	"Voor het aantonen van het bestaan van nieuwe radioactieve elementen die zijn geproduceerd door bestraling met neutronen, en voor zijn daarmee samenhangende ontdekking van kernreacties veroorzaakt door langzame neutronen."
1939	Ernest Lawrence	Verenigde Staten	"Voor zijn uitvinding en ontwikkeling van het cyclotron en voor de daarmee verkregen resultaten, vooral met betrekking tot kunstmatige radioactieve elementen."
1940	(niet toegekend)
1941	(niet toegekend)
1942	(niet toegekend)
1943	Otto Stern	Verenigde Staten	"Voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de molecuulstraalmethode en zijn ontdekking van het magnetisch moment van het proton."
1944	Isidor Isaac Rabi	Verenigde Staten	"Voor zijn resonantieprincipe om de magnetische eigenschappen van atoomkernen vast te leggen."
1945	Wolfgang Pauli	Oostenrijk	"Voor zijn ontdekking van het uitsluitingsprincipe van Pauli."
1946	Percy Williams Bridgman	Verenigde Staten	"Voor zijn uitvinding van een apparaat om extreem hoge drukken op te wekken en de ontdekkingen die hiermee in de hogedrukfysica zijn gedaan."
1947	Edward Victor Appleton	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn onderzoek op het gebied van de fysica van de hogere aardatmosfeer, en met name voor zijn ontdekking van de zogenaamde Appleton-laag."
1948	Patrick Blackett	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn ontwikkeling van de Wilson-nevelkamermethode en zijn ontdekkingen daarmee op het gebied van de kernfysica en de kosmische straling."
1949	Hideki Yukawa	Japan	"Voor zijn voorspelling van het bestaan van mesonen op grond van theoretisch werk over atoomkrachten."
1950	Cecil Powell	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn ontwikkeling van de fotografische methode om nucleaire processen te bestuderen, en zijn ontdekkingen over mesonen met deze methode."
1951	John Cockcroft Ernest Walton	Verenigd Koninkrijk  Ierland	"Voor hun baanbrekende werk op het gebied van transmutatie van atoomkernen door kunstmatig versnelde atomaire deeltjes."
1952	Felix Bloch Edward Mills Purcell	Verenigd Koninkrijk  Verenigde Staten	"Voor hun ontwikkeling van nieuwe methodes voor precisiemeting van kernmagnetisme en daarmee samenhangende ontdekkingen."
1953	Frits Zernike	Nederland	"Voor zijn demonstratie van de fasecontrastmethode, en met name voor zijn uitvinding van de fasecontrastmicroscoop."
1954	Max Born	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn fundamentele onderzoek naar de kwantummechanica, en vooral voor zijn statistische interpretatie van de golffunctie."
	Walther Bothe	Duitsland	"Voor de coïncidentiemethode en de daarmee gedane ontdekkingen."
1955	Willis Lamb	Verenigde Staten	"Voor zijn ontdekkingen op het gebied van de fijnstructuur van het waterstofspectrum."
	Polykarp Kusch	Verenigde Staten	"Voor zijn nauwkeurige bepaling van het magnetisch moment van het elektron."
1956	William Shockley John Bardeen Walter Brattain	Verenigde Staten	"Voor hun onderzoek naar halfgeleiders en hun ontdekking van het transistoreffect."
1957	Chen Ning Yang Tsung-Dao Lee	China	"Voor hun diepgaand onderzoek naar de zogenaamde pariteitswet dat heeft geleid tot belangrijke ontdekkingen over de elementaire deeltjes."
1958	Pavel Tsjerenkov Ilja Frank Igor Tamm	Rusland	"Voor hun ontdekking en interpretatie van het tsjerenkov-effect."
1959	Emilio Segrè Owen Chamberlain	Italië  Verenigde Staten	"Voor hun ontdekking van het antiproton."
1960	Donald Glaser	Verenigde Staten	"Voor zijn uitvinding van het bellenvat."
1961	Robert Hofstadter	Verenigde Staten	"Voor zijn baanbrekend onderzoek naar elektronendiffractie door atoomkernen en voor de daardoor gedane ontdekkingen over de structuur van de nucleonen."
	Rudolf Mössbauer	Duitsland	"Voor zijn onderzoek naar resonantie-absorptie van gammastraling en zijn ontdekking in dit verband van het naar hem genoemde mössbauer-effect."
1962	Lev Landau	Rusland	"Voor zijn baanbrekende theorieën over gecondenseerde materie, vooral vloeibaar helium."
1963	Eugene Wigner	Verenigde Staten	"Voor zijn bijdragen aan de theorie van de atoomkernen en de elementaire deeltjes, vooral door de ontdekking en de toepassing van fundamentele symmetrieprincipes"
	Maria Goeppert-Mayer Hans Jensen	Verenigde Staten  Duitsland	"Voor hun ontdekkingen betreffende de schillenstructuur van de kern."
1964	Charles Townes Nikolaj Basov Aleksandr Prochorov	Verenigde Staten  Rusland	"Voor hun fundamentele verrichtingen op het gebied van de kwantumelektronica, dat heeft geleid tot de constructie van oscillatoren en versterkers gebaseerd op het maser-laser principe."
1965	Shinichiro Tomonaga Julian Schwinger Richard Feynman	Japan  Verenigde Staten	"Voor hun fundamentele verrichtingen op het gebied van de kwantumelektrodynamica, met diepgravende consequenties voor de fysica van elementaire deeltjes."
1966	Alfred Kastler	Frankrijk	"Voor zijn ontdekking en ontwikkeling van optische methoden voor het bestuderen van Hertziaanse resonanties in atomen."
1967	Hans Bethe	Verenigde Staten	"Voor zijn bijdragen aan de theorie van de kernreacties, met name zijn ontdekkingen betreffende de energieproductie in sterren."
1968	Luis Alvarez	Verenigde Staten	"Voor zijn essentiële bijdragen aan de fysica van elementaire deeltjes, met name de ontdekking van een groot aantal resonantietoestanden, die mogelijk zijn geworden door zijn ontwikkeling van de techniek met een waterstofbellenvat en het gebruik van data-analyse."
1969	Murray Gell-Mann	Verenigde Staten	"Voor zijn bijdragen en ontdekkingen over de indeling van elementaire deeltjes en hun interacties"
1970	Hannes Alfvén	Zweden	"Voor zijn fundamentele verrichtingen en ontdekkingen op het gebied van de magnetohydrodynamica met vruchtbare toepassingen op verschillende terreinen van de plasmafysica."
	Louis Néel	Frankrijk	"Voor zijn fundamentele verrichtingen en ontdekkingen betreffende antiferromagnetisme en ferrimagnetisme, die hebben geleid tot belangrijke toepassingen in de vastestoffysica."
1971	Dennis Gabor	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn uitvinding en ontwikkeling van de holografische methode."
1972	John Bardeen Leon Cooper Robert Schrieffer	Verenigde Staten	"Voor hun gezamenlijk ontwikkelde theorie van de supergeleiding, gewoonlijk BCS-theorie genoemd."
1973	Leo Esaki Ivar Giaever	Japan  Noorwegen	"Voor hun experimentele ontdekkingen over tunneleffecten in halfgeleiders en supergeleiders."
	Brian Josephson	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn theoretische voorspellingen van de eigenschappen van een supergeleidende stroom door een tunnelbarrière, met name die fenomenen die algemeen bekendstaan als de josephson-effecten."
1974	Martin Ryle Antony Hewish	Verenigd Koninkrijk	"Voor hun fundamentele onderzoek in de radioastrofysica" (beiden), "Voor zijn observaties en uitvindingen, met name de apertuursynthesetechniek." (Ryle), "Voor zijn beslissende bijdrage aan de ontdekking van pulsars." (Hewish)
1975	Aage Bohr Ben Mottelson James Rainwater	Denemarken  Verenigde Staten	"Voor de ontdekking van het verband tussen collectieve beweging en deeltjesbeweging in atoomkernen, en de ontwikkeling van de theorie van de structuur van de atoomkern gebaseerd op dit verband."
1976	Burton Richter Samuel Ting	Verenigde Staten	"Voor hun baanbrekende werk bij de ontdekking van een zwaar elementair deeltje van een nieuw type."
1977	Philip Anderson, Nevill Mott, John van Vleck	Verenigde Staten  Verenigd Koninkrijk	"Voor hun fundamentele theoretische onderzoek naar de elektronische structuur van magnetische en wanordelijke systemen."
1978	Pjotr Kapitsa	Rusland	"Voor zijn fundamentele uitvindingen en ontdekkingen op het gebied van de lagetemperatuurfysica."
	Arno Allan Penzias Robert Woodrow Wilson	Verenigde Staten	"Voor hun ontdekking van de kosmische achtergrondstraling met microgolflengte."
1979	Sheldon Glashow Abdus Salam Steven Weinberg	Verenigde Staten  Pakistan	"Voor hun bijdragen aan de geünificeerde theorie van de zwakke kernkracht en het elektromagnetisme, waaronder de voorspelling van de zwakke neutrale stroom."
1980	James Cronin Val Fitch	Verenigde Staten	"Voor de ontdekking van de doorbreking van fundamentele symmetrieprincipes bij het verval van neutrale kaonen"
1981	Nico Bloembergen Arthur Schawlow	Nederland  Verenigde Staten	"Voor hun bijdrage aan de ontwikkeling van de laserspectroscopie."
	Kai Manne Börje Siegbahn	Zweden	"Voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de hoge-resolutie elektronenspectroscopie."
1982	Kenneth Wilson	Verenigde Staten	"Voor zijn theorie voor kritische verschijnselen samenhangend met faseovergangen."
1983	Subramanyan Chandrasekhar	Verenigde Naties	"Voor zijn theoretische onderzoek van de fysische processen die van belang zijn voor de structuur en evolutie van de sterren."
	William Fowler	Verenigde Staten	"Voor zijn theoretische onderzoek van de fysische processen die van belang zijn voor de structuur en evolutie van de sterren."
1984	Carlo Rubbia Simon van der Meer	Italië  Nederland	"Voor hun beslissende bijdragen aan het grote project dat leidde tot de ontdekking van de velddeeltjes W en Z die verantwoordelijk zijn voor het overbrengen van de zwakke kernkracht."
1985	Klaus von Klitzing	Duitsland	"Voor zijn ontdekking van het kwantum-hall-effect."
1986	Ernst Ruska	Duitsland	"Voor zijn fundamentele verrichtingen in de elektronenoptica, en de ontwikkeling van de eerste elektronenmicroscoop."
	Gerd Binnig Heinrich Rohrer	Duitsland  Zwitserland	"Voor hun ontwerp van de scanning-tunnelingmicroscoop."
1987	Georg Bednorz Alex Müller	Duitsland  Zwitserland	"Voor hun belangrijke doorbraak bij de ontdekking van supergeleiding in keramische materialen.
1988	Leon Lederman Melvin Schwartz Jack Steinberger	Verenigde Staten	"Voor de neutrinobundelmethode en de demonstratie van de doubletstructuur van de leptonen door de ontdekking van het muon-neutrino."
1989	Norman Ramsey	Verenigde Staten	"Voor zijn uitvinding van de methode met de gescheiden oscillerende velden en het gebruik daarvan bij de waterstofmaser en andere atoomklokken."
	Hans Dehmelt Wolfgang Paul	Duitsland	"Voor hun ontwikkeling van de ionenvaltechniek."
1990	Jerome Friedman Henry Kendall Richard Taylor	Verenigde Staten  Canada	"Voor hun fundamentele onderzoek naar diepe inelastische verstrooiing van elektronen aan protonen en gebonden neutronen, die van essentieel belang waren voor de ontwikkeling van het quarkmodel in de fysica van elementaire deeltjes."
1991	Pierre-Gilles de Gennes	Frankrijk	"Voor zijn ontdekking dat methoden die waren ontwikkeld voor het bestuderen van ordeningsverschijnselen in eenvoudige systemen kunnen worden gegeneraliseerd naar complexere vormen van materie, met name vloeibare kristallen en polymeren."
1992	Georges Charpak	Frankrijk	"Voor zijn uitvinding en ontwikkeling van deeltjesdetectors, met name de meerdradige proportionele kamer."
1993	Russell Hulse Joseph Taylor	Verenigde Staten	"Voor hun ontdekking van een nieuw type pulsar, een ontdekking die nieuwe mogelijkheden heeft geopend voor de bestudering van de zwaartekracht."
1994	Bertram Brockhouse Clifford Shull	Canada  Verenigde Staten	"Voor hun baanbrekende werk aan de ontwikkeling van neutronendiffractietechnieken bij onderzoek aan gecondenseerde materie." (beide), "Voor de ontwikkeling van de neutronenspectroscopie." (Brockhouse), "Voor de ontwikkeling van de techniek van de neutronendiffractie." (Shull)
1995	Martin Lewis Perl Frederick Reines	Verenigde Staten	"Voor experimenteel fundamenteel onderzoek naar leptonenfysica." (beide) "Voor de ontdekking van het tau-lepton." (Perl) "Voor de detectie van het neutrino." (Reines)
1996	David Morris Lee Douglas Osheroff Robert Coleman Richardson	Verenigde Staten	"Voor hun ontdekking van superfluïditeit in helium-3."
1997	Steven Chu Claude Cohen-Tannoudji William Daniel Phillips	China  Frankrijk  Verenigde Staten	"Voor de ontwikkeling van methoden om atomen af te koelen en te vangen met laserlicht."
1998	Robert Betts Laughlin Horst Ludwig Störmer Daniel Chee Tsui	Verenigde Staten  Duitsland  Verenigde Staten	"Voor hun ontdekking van een nieuwe vorm van kwantumvloeistof met excitaties die een fractionele lading dragen."
1999	Gerard 't Hooft Martinus Veltman	Nederland	"Voor het ophelderen van de kwantumstructuur van de elektrozwakke wisselwerkingen in de natuurkunde."
2000	Zjores Ivanovitsj Alferov	Rusland	"Voor fundamenteel onderzoek naar informatie- en communicatietechnologie."
	Herbert Kroemer	Duitsland	"Voor het ontwikkelen van halfgeleider-heterostructuren die worden gebruikt in zeer snelle opto-elektronica."
	Jack Kilby	Verenigde Staten	"Voor zijn aandeel in de uitvinding van de geïntegreerde schakeling."
2001	Eric Cornell Wolfgang Ketterle Carl Wieman	Verenigde Staten  Duitsland  Verenigde Staten	"Voor het bereiken van bose-einsteincondensaten in ijle gassen van alkaliatomen en voor vroeg fundamenteel onderzoek naar de eigenschappen van de condensaten."
2002	Raymond Davis Jr. Masatoshi Koshiba	Verenigde Staten  Japan	"Voor hun baanbrekende bijdrage aan de astrofysica, in het bijzonder de ontdekking van kosmische neutrino's."
	Riccardo Giacconi	Verenigde Staten	"Voor zijn fundamentele bijdrage aan de astrofysica, die heeft geleid tot de ontdekking van de kosmische röntgenbronnen."
2003	Aleksej Abrikosov Vitali Ginzburg Anthony Leggett	Rusland  Verenigd Koninkrijk	"Voor hun fundamentele bijdrage aan de theorie van supergeleiding en superfluïditeit."
2004	David Gross David Politzer Frank Wilczek	Verenigde Staten	"Voor hun ontdekking van asymptotische vrijheid in de theorie van de sterke wisselwerking."
2005	Roy Glauber John Hall Theodor Hänsch	Verenigde Staten  Duitsland	"Voor hun bijdragen aan de ontwikkeling van precisiespectroscopie met behulp van lasers, waaronder de techniek van de optische frequentiekam."
2006	John Mather George Smoot	Verenigde Staten	"Voor hun ontdekking dat de kosmische achtergrondstraling de spectrale verdeling van een zwarte straler heeft en anisotroop is."
2007	Peter Grünberg Albert Fert	Duitsland  Frankrijk	"Voor hun ontdekking van het Giant Magneto Resistance (GMR)-effect"
2008	Yoichiro Nambu	Japan	"Voor zijn ontdekking van het mechanisme van spontane symmetriebreking in de subatomaire natuurkunde"
	Makoto Kobayashi Toshihide Maskawa	Japan	"Voor hun ontdekking van de oorsprong van de gebroken symmetrie, die het bestaan van ten minste drie quarkfamilies voorspelt"
2009	Charles Kao	China	"Voor zijn baanbrekende prestaties met betrekking tot transmissie van licht in glasvezels voor optische communicatie"
	Willard Boyle George E. Smith	Canada  Verenigde Staten	"Voor hun ontdekking van een beeldverwerkend halfgeleidercircuit, de CCD-sensor"
2010	Andre Geim Konstantin Novoselov	Rusland	"Voor hun baanbrekende experimenten met betrekking tot het tweedimensionale materiaal grafeen"
2011	Saul Perlmutter Brian Schmidt Adam Riess	Verenigde Staten	"Voor hun ontdekking van de versnelde uitdijing van het heelal door middel van observaties van afgelegen supernova's"
2012	Serge Haroche David Wineland	Frankrijk  Verenigde Staten	"Voor hun baanbrekende experimenten die metingen en manipulatie van individuele kwantumsystemen mogelijk maken."
2013	François Englert Peter Higgs	België  Verenigd Koninkrijk	"Voor de theoretische ontdekking van een mechanisme dat bijdraagt aan onze kennis van de oorsprong van massa van subatomaire deeltjes, en dat recentelijk werd bevestigd door de ontdekking van het voorspelde fundamentele deeltje, door de ATLAS- en CMS-experimenten in de Large Hadron Collider van CERN."
2014	Isamu Akasaki Hiroshi Amano Shuji Nakamura	Japan	"Voor de uitvinding van efficiënte blauwlichtdiodes die energiebesparende witte verlichting mogelijk maken."
2015	Takaaki Kajita Arthur B. McDonald	Japan  Canada	"Voor de ontdekking van neutrino-oscillaties, die aantoont dat neutrino's een massa hebben."
2016	David Thouless Duncan Haldane Michael Kosterlitz	Verenigd Koninkrijk	"Voor theoretische ontdekkingen van topologische faseovergangen en topologische fasen van materie."
2017	Rainer Weiss Barry C. Barish Kip Thorne	Verenigde Staten	"Voor beslissende bijdragen aan de LIGO-detector en de waarneming van zwaartekrachtgolven."
2018	Arthur Ashkin Gérard Mourou Donna Strickland	Verenigde Staten  Frankrijk  Canada	"Voor baanbrekende ontdekkingen in het domein van de laserfysica."
2019	James Peebles Michel Mayor Didier Queloz	Verenigde Staten  Zwitserland	"Voor bijdragen aan ons begrip van de evolutie van het heelal en de plek van de aarde in de kosmos."
2020	Roger Penrose	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn berekeningen die bewijzen dat zwarte gaten een direct gevolg zijn van de algemene relativiteitstheorie."
	Reinhard Genzel Andrea Ghez	Duitsland  Verenigde Staten	"Voor de ontdekking van een superzwaar compact object in het centrum van de Melkweg."
2021	Syukuro Manabe Klaus Hasselmann	Verenigde Staten  Duitsland	"Voor hun onderzoek naar het betrouwbaar voorspellen van de opwarming van de aarde."
	Giorgio Parisi	Italië	"Voor zijn onderzoek naar verborgen patronen in ongeordende complexe materialen, van atoomniveau tot op planetaire schaal."
2022	Alain Aspect John Clauser Anton Zeilinger	Frankrijk  Verenigde Staten  Oostenrijk	"Voor experimenten met verstrengelde fotonen, vaststelling van de schending van de bell-ongelijkheden en baanbrekend werk op het gebied van kwantuminformatica."
2023	Pierre Agostini Ferenc Krausz Anne L'Huillier	Frankrijk  Hongarije Oostenrijk  Frankrijk	“Voor experimentele methoden die attoseconde-lichtpulsen genereren voor de studie van de elektronendynamica in materie.”
2024	John Hopfield Geoffrey Hinton	Verenigde Staten  Canada	“Voor fundamentele ontdekkingen en uitvindingen die machine learning met artificiele neurale netwerken mogelijk maken."