Veerse Meer
| Veerse Meer | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Situering | ||||
| Stroomgebiedslanden | Zeeland (Nederland) | |||
| Hoogte | 0,0 winter -0,3 m | |||
| Basisgegevens | ||||
| Oppervlakte | 20,3 km² | |||
| Soort water | kunstmatig brakwater meer | |||
| Kustlengte | 55 km | |||
| Maximale lengte | 22 km | |||
| Maximale breedte | 1,3 km | |||
| Gemiddelde diepte | 5 m | |||
| Maximale diepte | 17,3 m | |||
| Overig | ||||
| Belangrijkste bronnen | Zandkreek, polderwater | |||
| Belangrijkste uitlopen | Zandkreek via Katse Heule | |||
| Eiland(en) | 14 | |||
| Plaatsen | Veere, Wolphaartsdijk, Kortgene, Kamperland | |||
| ||||
| ||||
| Veerse Meer | ||
|---|---|---|
| Natura 2000-gebied in Nederland | ||
| Situering | ||
| Locatie | Zeeland (provincie) | |
| Dichtstbijzijnde plaats | Goes, Middelburg, Noord-Beveland, Veere | |
| Coördinaten | 51° 31′ NB, 3° 42′ OL | |
| Informatie | ||
| Oppervlakte | 25,39 km² | |
| Geldende richtlijn(en) | Vogelrichtlijn | |
| Opgericht | 14 maart 2011[1] | |
| Gebiedsnummer | 119 | |
| Site code (Europees) | NL9802025 | |
| Detailkaart | ||
| ||
| Locatie van het Natura 2000-gebied | ||
Het Veerse Meer[2] is een kunstmatig brakwatermeer en een Natura 2000-gebied in de provincie Zeeland, dat is ontstaan door de bouw van de Zandkreekdam en de Veerse Gatdam in het kader van de Deltawerken.
Ligging en geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Het Veerse Meer ligt in Nederland ten zuiden van het eiland Noord-Beveland, en ten noorden van Walcheren en Zuid-Beveland. In het westen is het van de Noordzee afgesloten door de Veerse Gatdam die in 1961 werd gesloten. In het oosten is het van de Oosterschelde afgesloten door de Zandkreekdam die op 3 mei 1960 werd gesloten, met daarin de Zandkreeksluis die via de Zandkreek een vaarweg geeft naar de Oosterschelde.
Voor de afsluiting was het verschil tussen hoog en laag water zo'n vijf meter. Na de afsluiting was dit verschil nagenoeg nihil. Met de opening van de Katse Heule, een verbinding tussen het meer en de Oosterschelde, is er een fluctuatie van de waterhoogte met zo'n 10 centimeter bewerkstelligd.
Bij Veere zijn twee sluizen die toegang geven tot het Kanaal door Walcheren, waardoor er een vaarweg is voor schepen tot en met CEMT-klasse Va tussen de Westerschelde (bij Vlissingen) en de Oosterschelde.
Het Veerse Meer is 22 kilometer lang. De breedte varieert van 150 tot 1300 meter; de totale oeverlengte bedraagt 55 kilometer. De diepte varieert fors en bedraagt maximaal 17,3 meter, met een gemiddelde van 5 meter. Het waterpeil wordt in de zomer hoog gehouden (0,0 tot −0,1 meter NAP) en in de winter laag (−0,2 tot −0,4 meter NAP). De totale wateroppervlakte bij NAP bedraagt 2030 hectare. In het meer bevinden zich 13 grote en kleine eilanden, een paar terreinen en eilanden zijn voor het publiek gesloten. Tot 1969 was het beheer van het meer in handen van de Deltadienst.
Het water is brak. Het Veerse Meer is een van de weinige plaatsen in Nederland waar het zuiderzeekrabbetje, de trompetkalkkokerworm en het palingbrood (Electra crustulenta) voorkomen. Het Veerse Meer is belangrijk voor broed- en trekvogels.
Eilanden
[bewerken | brontekst bewerken]In het meer liggen verschillende eilanden, van west naar oost zijn dat: Schutteplaat, Mosselplaat, Haringvreter, Soelekerkeplaat, Aardbeieneiland, Arneplaat, Oranjeplaat, Bastiaan de Langeplaat, Spieringplaat, Zandkreekplaat, Middelplaten[3], Schelphoekplaat, Sabbingeplaat en Meerkoetplaat.
Recreatie
[bewerken | brontekst bewerken]Het meer is een grootschalige watersportplaats voor onder andere zeilers, sportvissers en sportduikers. Er is ook gelegenheid voor surfen en waterskiën via een kabelskibaan en er is een kanohaven bij De Piet. Rond het meer bevinden zich 3500 (betaalde) ligplaatsen voor plezierjachten. Bij de meeste eilanden en verschillende oevers zijn steigers voor pleziervaartuigen met gratis aanlegplaatsen die niet langer dan 24 uur achtereen bezet mogen worden.[4][5] Er zijn enkele duikstekken, onder andere ten noorden van Wolphaartsdijk en aan de westkant van Veere. Jaarlijks worden ten behoeve van de sportvisserij in het meer circa twaalfduizend forellen uitgezet, waarvan de helft regenboogforellen en de andere helft beekforellen.
In 2021 heeft de provincie een gebiedsvisie 2020-2030 vastgesteld.[6] Doel er van is de kwaliteiten van het gebied te beschermen en te versterken, waarbij waterveiligheid, natuur, recreatie, landbouw, visserij, leefbaarheid en landschap met elkaar in balans moeten zijn.
Waterkwaliteit
[bewerken | brontekst bewerken]Door de afsluiting is de kwaliteit van het water en het ecosysteem verslechterd. Redenen hiervoor zijn de de toevoer van zoet en te voedselrijk polderwater, sterk wisselende zoutgehalten door het inlaten van zout water in het voorjaar om het gewenste waterpeil te handhaven en gelaagdheid van het water, waarbij het zwaardere zoute water onder het zoete water kwam te liggen.[7] Dit alles leidde tot overmatige algenbloei, met als gevolg vertroebeling van het water, zuurstofloosheid van grote oppervlakten op en bij de bodem en overvloedige aanwezigheid van zeesla, dat overlast voor de recreanten gaf en bij afsterving ging stinken.[7]
Om dit te verhelpen wordt sinds 2004 via de Katse Heule, een waterdoorlaat in de Zandkreekdam, zoutwater van en naar de Oosterschelde doorgelaten.[8] De doorlaat heeft twee openingen van 5,5 meter breed en 3 meter hoog en is 82 meter lang waardoor een wateruitwisseling van gemiddeld 40 m³ per seconde mogelijk is.[9] Hierdoor nam het zoutgehalte toe naar 14-16 gram Cl-/liter, en is er een getij van ongeveer 10 centimeter ontstaan.[9]
Na de opening van de Katse Heule waren er positieve resulaten zichtbaar. Het voedselrijke polderwater werd sneller afgevoerd naar de Oosterschelde, waardoor het fosfor- en stikstofgehalte daalde.[7] De gebieden met zuurstofloosheid krompen en bleven beperkt tot korte en warme periodes en in de diepe putten. De problemen met zeesla verminderden.[7]
Vanaf 2015 was er echter weer sprake een verslechtering van de kwaliteit van het water en de waterbodem met negatieve gevolgen voor de natuur.[10] Op enkele plaatsen stonk de waterbodem en in de hete zomers van 2019 en 2020 was er sprake van vissterfte.[10] Er was overlast door woekering van met name wieren. Ook dieren waaronder exoten zoals de Japanse kruiskwal verstoren het ecotoop. Rijkswaterstaat intensiveerde haar monitoringsprogramma om in 2023 de knelpunten en mogelijke oplossingen in beeld te kunnen hebben.[10] In dat jaar werd het 'Natura 2000 beheerplan Veerse Meer' definitief vastgesteld.[11]
Afbeeldingen
[bewerken | brontekst bewerken]-
Veerse Meer gezien vanuit de lucht -
Vanaf de Grote Kerk te Veere -
Windsurfers
.jpg)
.JL.jpg)
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- Veerse Meer. Rijkswaterstaat (3 september 2022). Gearchiveerd op 3 september 2022. Geraadpleegd op 3 september 2022.
- Rijkswaterstaat Basiskaarten met actuele informatie watertemperatuur, zoutgehalte, golfhoogte etc.
Programmadirectie Natura 2000: Natura 2000-gebied Veerse Meer, besluit 2010
· 
· 
· ·
- ↑ Bekendmaking aanwijzingsbesluiten voor 23 Natura 2000-gebieden en wijzigingsbesluit voor het Natura 2000-gebied Arkemheen. Staatscourant van het Koninkrijk der Nederlanden (3 september 2022). Gearchiveerd op 3 september 2022. Geraadpleegd op 3 september 2022.
- ↑ Veerse Meer. Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (3 september 2022). Gearchiveerd op 21 april 2022. Geraadpleegd op 3 september 2022.
- ↑ Middelplaten Overige kaarten:Basisregistratie Topografie (BRT):TOP10NL (zelf inzoomen)
- ↑ Verdriet bij langliggers Veerse Meer: handhavers sturen bootjes weg. Omroep Zeeland (7 augustus 2022). Gearchiveerd op 7 augustus 2022. Geraadpleegd op 2 september 2022. “24-uursregeling”
- ↑ U kunt gratis afmeren voor 24 uur. Waterschap Scheldestromen. Gearchiveerd op 25 januari 2021. Geraadpleegd op 2 september 2022. “afmeerregeling”
- ↑ Gebiedsvisie Veerse Meer gebied 2020-2030. Provincie Zeeland. Geraadpleegd op 28 april 2024.
- ↑ a b c d Waterkwaliteit en ecologie Veerse Meer: het tij is gekeerd. Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee (april 2017). Geraadpleegd op 28 april 2024.
- ↑ Werking doorlaatmiddel Katse Heule. HZ University of Applied Sciences, Kenniscentrum Expertise en Valorisatie Management (3 september 2022). Gearchiveerd op 3 september 2022. Geraadpleegd op 3 september 2022.
- ↑ a b Werking doorlaatmiddel Katse Heule. Delta Expertise (3 september 2022). Geraadpleegd op 28 april 2024.
- ↑ a b c Waterkwaliteit Veerse Meer. ZWDelta (2022). Geraadpleegd op 28 april 2024.
- ↑ Beheerplan Natura 2000 Veerse Meer 2023