Wikipedia:Archief/Wikipedia:Uitgelicht/Archief

Enigma is niet alleen Grieks voor raadsel, het is ook de naam voor een familie van elektromechanische codeermachines van het type rotormachines. Het toestel werd in de jaren '20 gecommercialiseerd door Chiffriermaschinen AG en in gebruik genomen door verscheidene Europese bedrijven, diplomatieke diensten en legers, maar werd vooral berucht als codeermachine van de Wehrmacht vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nazi-Duitsland.

Kleurenblindheid is het niet volledig normaal waarnemen van kleuren. 'Kleurenzwakte', minder goed kunnen onderscheiden, komt meer voor dan 'echte' kleurenblindheid waarbij een van de drie kleurwaarnemingssystemen helemaal is uitgevallen. Meestal treedt kleurenblindheid op als een of meer van de drie typen kegeltjes, die naast de staafjes een van de twee soorten lichtgevoelige cellen in het netvlies zijn, niet goed of helemaal niet werken.

Teken zijn achtpotige geleedpotigen; ze zijn nauw verwant aan mijten en iets minder aan spinnen, die eveneens acht poten hebben. Teken zijn zeer gespecialiseerde eters: ze leven parasitair, van bloed en lichaamsvloeistoffen van gewervelde gastheren zoals de mens. Wanneer men met onbedekte benen of armen door hoog gras of struiken gaat, loopt men in vooral bosrijke gebieden het risico op een tekenbeet. Wordt men gebeten dan is het van belang de teek/teken snel te verwijderen (zonder alcohol of olie!) omdat ze allerlei ziekten kunnen veroorzaken (met name de Lyme-ziekte). (lees verder)

Het voormalige sultanaat Atjeh is een provincie van het huidige Indonesië, in het noorden van het eiland Sumatra. De volledige naam luidt 'Nanggroe Aceh Darussalam'. Atjeh is bekend om zijn politieke onafhankelijkheid en sterke oppositie tegen buitenstaanders, inclusief de voormalige Nederlandse kolonisten en de huidige Indonesische regering. Sinds 2003 is het de locatie van hernieuwde conflicten tussen het Indonesische leger en Atjeese rebellen, hoofdzakelijk de Beweging Vrij Atjeh (GAM).

Vuurwerk is opgebouwd uit een constructie van materialen (zoals karton, papier, plastic en metaal) en bevat ontplofbare en/of brandbare mengsels van chemische stoffen, die bij ontsteking verschillende effecten veroorzaken, bijvoorbeeld licht, geluid, rook of beweging. In vuurwerk wordt vaak buskruit gebruikt, dit bestaat uit kaliumnitraat(KNO₃), koolstof (C) en zwavel (S) in de gewichtsverhouding 75:15:10. Hierbij is het kaliumnitraat de zuurstofleverancier.

Sri Lanka is een republiek op het gelijknamige eiland in de Indische Oceaan. Tot 1948 was het een kolonie van het Verenigd Koninkrijk, en tot 1972 werd het Ceylon genoemd. Het bestuurlijke en zakencentrum is Colombo maar het parlement zetelt in het nabijgelegen Sri Jayawardhenapura. Het eiland werd in de laatste decennia van de 20e eeuw verscheurd door geweld tussen de Tamil-tijgers (een afscheidingsbeweging) en de regering. In 2002 werd er een staakt-het-vurenovereenkomst gesloten.

Friedrich Nietzsche (1844-1900) is een beroemd en invloedrijk Duits filosoof en filoloog. Beroemd is zijn constatering dat God dood is. Meer in het bijzonder: de mens heeft God vermoord.

Alizarine is een rood pigment dat oorspronkelijk uit de wortels van meekrap (Rubia tinctorum) gewonnen werd, maar tegenwoordig vooral synthesisch gemaakt wordt. Alizarine is bijzonder geschikt voor het verven van textiel en leer. De kleur wordt ook wel kraplak genoemd.

De suikerbiet is een wortelgewas dat wordt geteeld voor de productie van suiker. De plant is een soort binnen de Ganzevoetfamilie. De naam Beta (waar ook " biet" vandaan komt) zou afstammen van de Griekse letter beta, naar de pootstok die in de oudheid de vorm van een beta zou hebben.

Lev Davidowitsj Bronstein (1879 -1940) was een Russisch revolutionair en politicus die onder de naam Lev Trotski bekendheid kreeg als een van belangrijkste gezichten van de Russische revolutie.

De A7V is de eerste tank die door Duitsland werd gebouwd en ingezet tijdens de Eerste Wereldoorlog. Haar naam ontleent ze aan het Abteilung Verkehrswesen A7V, een afdeling van het Duits oorlogsministerie, dat de constructieopdracht op 13 november 1916 gaf.

Albert Einstein wordt algemeen gezien als een van de belangrijkste natuurkundigen uit de geschiedenis en werd vooral bekend vanwege de formulering van de algemene relativiteitstheorie in 1915.

Cavia's zijn kleine Zuid-Amerikaanse knaagdieren. Ze worden in bepaalde Zuid-Amerikaanse landen als voedseldier gefokt. In de meeste andere landen zijn ze tamelijk populaire, makkelijk te houden huisdieren.

De doedelzak is een oud blaasinstrument. Vermoed wordt dat het ca. 2000 v.Chr. is ontstaan in de regio India en Pakistan en vervolgens door de tochten van Alexander de Grote naar het westen is gebracht.

Een schrijfmachine is een mechanisch apparaat waarmee drukletters op papier kunnen worden afgedrukt. Sinds de opkomst van de computer, en vooral de tekstverwerker is de schrijfmachine vrijwel volledig uit het beeld verdwenen.

Fjodor Dostojevski (1821-1881) was een Russisch schrijver en publicist, een van de bekendste auteurs uit de Russische literatuur. Hij wordt gerekend tot de zogenaamde Realistische School in Rusland.

Changwats zijn de provincies van Thailand. De namen van de hoofdsteden van de provincies zijn hetzelfde als de provincienaam, maar de naam wordt voorafgegaan door het woord 'muang', wat stad betekent. Ook het district waarin de provinciehoofdstad ligt heeft dezelfde naam, maar wordt voorafgegaan door 'Amphoe muang' wat hoofdstedelijk district betekent.

De kaars: de klassieke methode van kaarsbereiding is het dompelen. In de vijftiende eeuw werd in Parijs het gieten van kaarsen geïntroduceerd. Tegenwoordig worden kaarsen meestal gegoten of geperst, maar ook het dompelen en handmatig vormen wordt nog toegepast. Lees alles over de kaars op deze pagina.

De Tachtigjarige Oorlog is de naam voor de strijd in de Nederlanden tegen de Spaanse overheersing (1568-1648). Tijdens de oorlog werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden een wereldmacht, vooral door de zeevaart.

De Gouden Eeuw was een periode in de Nederlandse geschiedenis, en dan met name van de noordelijke zeven Verenigde Provinciën, waarin de Nederlandse handel, wetenschap, kunst en militaire macht (vooral ter zee) een toppositie in de wereld innamen.

Korstmossen zijn op het eerste gezicht plantachtige organismen, maar zijn in werkelijkheid de innige symbiose van twee verschillende typen van organismen: een schimmel en een groenwier of een blauwgroene alge. Soms zijn deze zo sterk met elkaar verbonden dat ze buiten het samenwerkingsverband geen overlevingsmogelijkheid bezitten.

Michiel de Ruyter (bijgenaamd Bestevaer, 1607-1676) is de bekendste zeeheld in de Nederlandse geschiedenis. In drie oorlogen met Engeland speelde hij een belangrijke rol. Daarnaast was hij actief in diverse oorlogen in de Oostzee en tegen piraterij in de Middellandse Zee.

Achmed Bey Zogoe (1895 - 1961) was van januari 1925 tot 1 december 1928 president en daarna tot 2 januari 1946 onder de naam Zog koning van Albanië. Hij deed in 1946 officieel afstand van de troon, maar bleef er aanspraak op maken.

Een broodjeaapverhaal is een verzonnen verhaal dat als waar wordt doorverteld. Het heeft altijd de vorm van een interessant verhaal met grappige feiten waarvan mensen het leuk vinden om ze aan elkaar te vertellen; alleen berusten de gepresenteerde feiten niet op waarheid.

Het Romeinse Rijk was een grote staat die ontstond rond het begin van de jaartelling en enkele honderden jaren later uiteenviel. Het rijk strekte zich uit rond de Middellandse Zee en omvatte ook Engeland. Het was de opvolger van de Romeinse Republiek en had als zetel van de macht Rome.

Willem Drees (5 juli 1886 - 13 mei 1988) was een Nederlands minister-president vanuit de SDAP. Hij wordt soms beschouwd als de belangrijkste naoorlogse Nederlandse politicus, onder wiens leiding zowel de dekolonisatie als de wederopbouw van Nederland plaatsvonden.

Antoni van Leeuwenhoek (1632-1723) was een handelsman en wetenschapper uit Delft. Hij is het bekendst om zijn verbetering van de microscoop en als een van de grondleggers van wat later de celbiologie en de microbiologie zouden worden. Hij sleep zulke goede lenzen dat hij waarnemingen kon doen waartoe anderen op dat moment niet in staat waren.

Zwarte gaten zijn de overblijfselen van supernova-explosies. Als de kern van de exploderende ster meer dan ongeveer 5 maal de massa van de zon is, implodeert de kern van de ster uiteindelijk tot een zwart gat.

De Russische Mir (Мир, wat in het Russisch zowel wereld als vrede betekent) was het eerste permanent bewoonde ruimtestation in een baan om de Aarde.

Christiaan Huygens (1629-1695) was een Nederlandse astronoom alsmede wis- en natuurkundige. Zijn vader, Constantijn Huygens, was diplomaat en dichter. Door zijn toedoen kwam Christiaan in contact met de grootste wiskundigen van zijn tijd, onder wie René Descartes. Deze beïnvloedde hem duidelijk op het vlak van de wiskunde.

Baruch de Spinoza (1632-1677) was een van de rationalisten van de vroege moderne filosofie. Vrijheid is volgens hem niet het vermogen om nee te zeggen tegen wat er met ons gebeurt, maar het vermogen ja te zeggen en volledig te begrijpen waarom dingen op een bepaalde manier gebeuren.

Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619) was een Nederlands staatsman tijdens de eerste fase van de Tachtigjarige Oorlog. In 1586 werd hij landsadvocaat van de Staten van Holland. Van Oldenbarnevelt slaagde erin zich via deze functie omhoog te werken. Hij leidde vergaderingen en alle besluiten en uitgaande stukken gingen via zijn hand.

Hugo de Groot (1583-1645) was een Nederlands rechtsgeleerde. Hij schreef onder andere Latijnse tragedies, theologische verhandelingen en ook Latijnse en Nederlandse gedichten. Even na 1600 laaiden er in Nederland godsdienstige twisten op. Prins Maurits veroordeelde de remonstrant Hugo de Groot 'ter eeuwige gevangenisse' op Slot Loevestein. Vermaard is zijn ontsnapping aan deze gevangenschap. Op 22 maart 1621 wist hij met behulp van zijn vrouw en dienstmeisje in een boekenkist te ontkomen. Lees verder

Halloween is een populaire feestdag in de Verenigde Staten. Op 31 oktober verkleden kinderen zich in enge kleren en gaan snoepjes ophalen in de buurt. Ook in Nederland en België wordt Halloween gevierd, al is het bij lange na niet zo ingeburgerd als in de VS.

Maurits Cornelis Escher (1898-1972) was een Nederlandse kunstenaar. Zijn gravures verbeelden vaak onmogelijke constructies, studies van oneindigheid en in elkaar passende geometrische patronen die geleidelijk in volstrekt verschillende vormen veranderen.

Abel Tasman (1603-1659) was een Nederlandse ontdekkingsreiziger, afkomstig uit Lutjegast in Groningen. Hij is het bekendst door zijn reizen tussen 1642 en 1644 in dienst van de VOC, tijdens welke hij het Van Diemensland (nu beter bekend als Tasmanië) en Nieuw-Zeeland ontdekte.

De Bijlmerramp is de benaming voor een vliegramp, waarbij op 4 oktober 1992 een Boeing 747 vrachtvliegtuig van de Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al op de flats Groeneveen en Klein-Kruitberg in de Amsterdamse Bijlmermeer neerstortte. De ramp kostte 43 mensen het leven, waaronder de bemanning van het vliegtuig.

De Brabançonne is het nationaal volkslied van België. Het lied was oorspronkelijk in het Frans geschreven en later werd er ook een versie in het Nederlands en in het Duits gemaakt. De Brabançonne is geschreven door Jenneval wiens echte naam Louis Alexandre Dechet was. Hij was toneelspeler in de Brusselse Muntschouwburg waar in augustus 1830 de Belgische Omwenteling begon. Volgens overlevering stelde hij de tekst samen tijdens een samenkomst in het café "L'Aigle d'Or". In de strijd voor Belgische onafhankelijkheid werd Jenneval gedood. De bijhorende muziek is gecomponeerd door François Van Campenhout. Jenneval wilde de grieven van de Belgen in enkele coupletten samenvatten en koning Willem I herinneren aan de verwachtingen van het volk. (lees meer...)

Jheronimus Bosch werd geboren als zoon van een Duitse kunstschilder, Anthonis van Aken. Ook zijn grootvader Jan van Aken, zijn broer en drie ooms waren schilder. Zijn echte achternaam was Van Aken. Hij ondertekende zijn werk echter met Bosch, omdat hij in 's-Hertogenbosch was geboren en er het grootste deel van zijn leven woonde.

Jac. P. Thijsse (1865-1945) was een Nederlands leraar, vooral bekend door natuureducatie en zijn activiteiten voor natuurbescherming. Hij schreef een groot aantal boeken, aanvankelijk samen met zijn vriend Eli Heimans. Onder andere schreven zij in 1899 een voor leken goed bruikbare flora, die nog steeds in de handel is.

Jan Steen (1626-1679) was een Nederlands schilder uit de 17e eeuw. Het dagelijks leven was zijn belangrijkste onderwerp. Veel van zijn taferelen zijn levendig, chaotisch en wellustig. Dergelijke taferelen waren zo kenmerkend dat 'een huishouden van Jan Steen' een veelgebruikt Nederlands gezegde is geworden.

Het Aralmeer is vanaf de jaren 60 aanzienlijk kleiner geworden. De uitdroging van het meer wordt beschouwd als een van de grootste milieurampen van onze tijd. Het zoetwatermeer is inmiddels voor de helft veranderd in een zoutwoestijn en voor de helft in een zoutwatermeer. Voornaamste oorzaak is de irrigatie ten behoeve van de katoenteelt, die veel water aan de aanvoerende rivieren onttrekt.

Het broeikaseffect is een effect dat sommige gassen op de atmosfeer hebben, waardoor zij de temperatuur van de aarde hoger maken dan anders het geval zou zijn. Zonder het broeikaseffect zou de temperatuur op aarde gemiddeld -18°C zijn, thans is zij +15°C. Momenteel bestaan er zorgen over het feit dat door menselijk ingrijpen meer broeikasgassen in de lucht worden gebracht, wat kan leiden tot een klimaatsverandering.

Het lichtnet is de algemene naam voor het netwerk waarmee alle woningen, kantoren en andere locaties - via het hoogspanningsnet - met een elektriciteitscentrale zijn verbonden. Het lichtnet levert overal ter wereld wisselspanning, maar de elektrische spanning is niet overal dezelfde. Dat geldt ook voor de netstekkers, die per land kunnen verschillen.

Een geiser is een door aardwarmte verwarmde natuurlijke bron, die op min of meer gezette tijden een mengsel van heet water en stoom de lucht in spuit. Het is een vulkanisch verschijnsel. De naam geiser komt van Geysir, de naam van bekendste geiser in IJsland, wat op zijn beurt afgeleid is van het woord gjósa dat krachtig uitstromen betekent.

Een kleurencirkel is een manier om zichtbaar te maken hoe de primaire en secundaire kleuren in elkaar overlopen. Met deze cirkel wordt ook getoond wat de complementaire kleuren zijn. De kleurencirkel bestaat uit de spectrale kleuren aangevuld met de extraspectrale kleuren, waaronder magenta, die een verbinding vormen tussen de hoogste en de laagste frequenties uit het kleurenspectrum, respectievelijk violet en rood.

Lievevrouwebedstro is een houtachtig winterhard kruid uit de sterbladigenfamilie (Rubiaceae) en het geslacht Galium. Daar de plant zich door haar kruipende wortelstok vlug vermeerdert, komt zij steeds in grote hoeveelheden voor en vormt als het ware één groot groen tapijt met een massa witte sterretjes.

In het periodiek systeem der elementen zijn de chemische en fysische eigenschappen van de elementen in kaart gebracht. In deze tabel, die een lange geschiedenis kent, staan alle bekende elementen op volgorde van atoomnummer zodanig ingedeeld dat de elementen uit dezelfde periode naast elkaar staan en elementen uit dezelfde groep boven elkaar.

Simchat Thora is een joods feest waarop wordt gevierd dat het Joodse volk de Thora bezit en leest. Het woord simcha betekent vreugde in het Hebreeuws. Vaak wordt Simchat Thora vertaald in Vreugde van de Wet maar het woord wet kan ook andere associaties oproepen dan wordt bedoeld. De vreugde ontstaat omdat de Thora een lamp voor de voet zou zijn, oftewel de jood doet uitgroeien tot wat zij of hij als mens zou moeten zijn. De dag voor Simchat Thora heet Sjemini Atseret; deze begint op 22 tisjrie. In Israël wordt Simchat Thora ook op deze dag gevierd. Daarbuiten is de dag erop - 23 tisjrei - dus Simchat Thora. Omgerekend naar de gregoriaanse kalender loopt dit feest in 2009 van vrijdagavond 9 oktober tot zondagavond 11 oktober. Lees verder.

Het sneeuwklokje is een maximaal 2,5 decimeter hoog bolgewasje. Deze karakteristieke vroege voorjaarsbloem kan vaak reeds in januari of februari worden waargenomen.

Een ei is een voedingsmiddel dat vanouds veel door mensen wordt gegeten. Vogels waarvan de eieren gegeten worden zijn o.a. kip, gans, eend (vooral gebruikt bij de productie van beschuit), kwartel (kleine eitjes die eerder als decoratie dienen vanwege de gevlekte schil).

In Vaticaanstad (Città del Vaticano) is het Conclaaf van 2005 beëindigd en is een nieuwe paus gekozen, Benedictus XVI. Vaticaanstad is het kleinste onafhankelijke land ter wereld en vormt het territorium van de Heilige Stoel. Het dwergstaatje is in 1929 ontstaan, na conflicten tussen de pausen en Italië. Er wonen zo'n 850 mensen op een oppervlakte van 0,44 km², maar er komen dagelijks duizenden toeristen.

Op 30 april 2005 is het 25 jaar geleden dat Beatrix koningin van Nederland werd. Daarom zijn we in samenwerking met Kennisnet een special begonnen over haar zilveren jublileum en het Nederlands koningshuis.

De spelling van het Nederlands is tegenwoordig zowel in Nederland als in Vlaanderen officieel geregeld. Het gebruik van de officiële spelling is voorgeschreven voor de overheid en het onderwijs. Het betreft, in gewijzigde vorm, de zogenoemde spelling-De Vries en Te Winkel. Maar de geschiedenis van de Nederlandse spelling is een bewogen geschiedenis.

Dit is het winnende artikel in de Wikipedia-schrijfwedstrijd 2005.

Het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa is de officiële naam voor de Europese Grondwet. Zowel in het Franse referendum als Nederlandse referendum over dit Verdrag werd het door de burgers duidelijk afgewezen met respectievelijk 54,9 % en 61,6 % tegen. In België en negen andere Europese landen is het Verdrag inmiddels wel aangenomen.

Bose-Einsteincondensaat is een fase die materie kan aannemen als de temperatuur het absolute nulpunt benadert. In deze toestand overlappen de de Broglie-golven (materiegolven) van de deeltjes zodanig dat ze niet meer van elkaar onderscheiden kunnen worden en er één grote materiegolf, ook wel superatoom genoemd, waarneembaar is. In 1924 voorspelde Albert Einstein het bestaan van Bose-Einsteincondensatie op basis van werk van Satyendra Nath Bose. In 1995 slaagden wetenschappers van het JILA er voor het eerst in een Bose-Einsteincondensaat te maken van een gas van rubidiumatomen.

Gospelmuziek is een vorm van christelijke muziek. Het Engelse woord 'gospel' betekent evangelie. De gospelmuziek werd geboren in de katoenvelden van de zuidelijke staten van de Verenigde Staten van Amerika.

Dit is het winnende artikel van de Inspraakwedstrijd.

Op Vaderdag wordt vaders een hart onder de riem gestoken. In België wordt Vaderdag gevierd op de tweede zondag van juni (12 juni in 2005), in Nederland op de derde zondag van diezelfde maand (19 juni in 2005). Vaders worden dan dikwijls verwend met cadeaus en leuke dingen die ze samen met hun kinderen ondernemen. Omdat er ook veel vaders zijn die door het fenomeen van de echtscheiding willens of nillens geen leuke dingen kunnen doen met hun kinderen, wordt Vaderdag de laatste jaren tevens gevierd met manifestaties van vadergroepen als Fathers 4 Justice. Deze "vieringen" staan, volgens deze pressiegroepen, in het teken van de "emancipatie" van het vaderschap.

De zonnewende die op het noordelijk halfrond op de langste dag plaatsvindt (rond 21 juni), wordt de zomerwende of midzomer genoemd. De zonnewende (ook wel in het Latijn aangeduid als solstitium) vindt twee keer per jaar plaats en markeert het begin van de zomer en de winter. De zon bereikt de meest noordelijke of zuidelijke positie, vanuit de aarde gezien. De zonnewende die in de winter op de kortste dag plaatsvindt (rond 22 december) heet ook wel de winterwende of midwinter. Deze plaatsen op aarde worden aangeduid door de Kreeftskeerkring (zomer) en de Steenbokskeerkring (winter). (Lees verder)

Prince Rogers Nelson, beter bekend onder zijn artiestennaam Prince, is een Amerikaans popartiest. Prince is een artiest in de funktraditie en gitarist in de rocktraditie, componist, pianist, toetsenist, bassist en platenproducer, filmregisseur en acteur. Zijn muziek is een mengeling van blanke en zwarte muzikale invloeden, zoals Sly Stone, James Brown, Jimi Hendrix, Marvin Gaye, Carlos Santana, Curtis Mayfield en Joni Mitchell. Prince heeft een zeer omvangrijk oeuvre, tot aan 2005 zijn er 28 officiële albums uitgebracht (verzamel-, remix- en niet in de winkel te verkrijgen albums niet meegeteld).

Op vrijdag 29 juli 2005 is het 350 jaar geleden dat in Amsterdam het Paleis op de Dam werd ingehuldigd. Het paleis is gebouwd op 13.659 palen. In 1655, midden in wat later de Gouden Eeuw zou heten, werd het gebouw ingehuldigd en in gebruik genomen als stadhuis van Amsterdam. Nederland was toen nog geen koninkrijk. Op de marmeren vloer van de Burgerzaal, die vrij toegankelijk was, zijn drie cirkels, met kaarten van het oostelijk en westelijk halfrond en een sterrenkaart. Voor de burgers van de stad lag de hele wereld, en de hemel, onder hun voeten. Lodewijk Napoleon nam het gebouw in gebruik als paleis in 1808. In 1813 werd het even als stadhuis teruggegeven aan Amsterdam, maar sinds 1815, na de Slag bij Waterloo en het Congres van Wenen is het paleis op de Dam in Amsterdam een koninklijk paleis van het Nederlandse koningshuis.

Het protestantisme is een stroming van het christendom, evenals het katholicisme, waaruit het tijdens de reformatie ontstaan is. De belangrijkste principes binnen het protestantisme zijn: alleen Jezus, alleen de Schrift (Bijbel), alleen door genade, alleen door het geloof. Protestantse kerkgebouwen bevatten daarom vaak een opengeslagen bijbel, en zijn in het algemeen sober ingericht, de aandacht dient geconcentreerd te zijn op de verkondiging. Binnen de liturgie neemt de verkondiging van het evangelie de belangrijkste plaats in. Het symbool van de protestantse kerk is een leeg kruis dat de opstanding van Jezus Christus symboliseert.

Het NOS-Journaal is de dagelijkse nieuwsrubriek van de NOS. Het eerste Journaal werd op 5 januari 1956 uitgezonden als NTS Journaal, naar de NTS, de voorloper van de NOS. De eerste uitzendingen waren driemaal per week, duurden een kwartier en kenden geen presentator. Coen van Hoewijk was pas een jaar na de oprichting de eerste journaallezer die in beeld verscheen. In 1965 volgde de eerste vrouwelijk presentator, Eugenie Herlaar. Tegenwoordig zijn er 3 grotere (15-25 minuten) uitzendingen per dag, plus een aantal kleinere uitzendingen (5 minuten). Sinds 2004 is er op werkdagen overdag elk uur een uitzending.

Talpa (wat Latijn is voor "mol") is de naam van de nieuwe televisiezender van John de Mol, die vanaf het nieuwe televisieseizoen in 2005 officieel gaat uitzenden. Oorspronkelijk zou de zender "Tien" gaan heten, maar door een kort geding met SBS moest Talpa daarvan afzien, en koos men de naam Talpa voor de zender. De zender zendt sinds maandag 1 augustus 2005 uit op het kanaal van Nickelodeon, met iedere dag tussen 20.00 uur en 02.00 uur promo's. De werkelijke programmering start op zaterdag 13 augustus 2005 om 20.00 uur. Op de nieuwe zender zullen onder meer voetbalwedstrijden in de eredivisie en programma's als Big Brother te zien zijn. Verder wist de zender bekende televisiepersoonlijkheden als Linda de Mol, Beau van Erven Dorens, Bridget Maasland, Barend en Van Dorp en Jack Spijkerman binnen te halen.

De gewone mol of Europese mol (Talpa europaea) is een ondergronds levend zoogdier uit de familie der mollen. Kenmerkend zijn de tot grote graafhanden omgevormde voorpoten waarmee het dier de ondergrondse gangen graaft. De mol heeft kleine, slecht ontwikkelde ogen met een diameter van slechts één millimeter. Hij is echter niet blind.

Een led (van het Engels: light emitting diode) is een diode die licht uitzendt als er een stroom doorheen wordt gestuurd. Nick Holonyak heeft in 1962 de eerste werkende led ontwikkeld. Vrijwel alle afstandsbedieningen sturen hun commando met behulp van infrarode leds. Hogehelderheidsleds zijn sinds 2000 gestaag in opmars om gloeilampen te vervangen in bijvoorbeeld verkeerslichten en waarschuwingslichten.

Suriname (Republiek Suriname) is een Zuid-Amerikaanse republiek, gelegen aan de noord-oostkust van dit continent. Ze grenst in het oosten aan Frans-Guyana, in het westen aan Guyana (voormalig Brits Guiana), in het zuiden aan Brazilië en in het noorden aan de Atlantische Oceaan. Suriname heeft zowel met Guyana als met Frans-Guyana een grensgeschil. Het land is 163.820 km² groot en heeft een kustlijn van 386 km. Ze was van 1667 tot 1954 een kolonie van Nederland, vervolgens tot 1975 onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden, en sindsdien een onafhankelijke republiek.

De Hindoestaanse muziek, ofwel Noord-Indiase klassieke muziek, wordt traditioneel in een groot gebied beoefend, dat zich uitstrekt over de tegenwoordige landen Bangladesh, Noord-India, Pakistan en zelfs Afghanistan. De term hindoestaanse muziek is weliswaar gebruikelijk, maar verwarrend, omdat deze muziek door zowel hindoes als moslims wordt beoefend, en bovendien een versmelting van meer dan beide culturen is.

In Nederland staat de term nog enigszins ter discussie, aangezien hier het woord Hindoestaans de verwarrende associatie met Suriname, en niet in de eerste plaats India, oproept.

Er zijn verschillende stijlen; Dhrupad, Khyal, Thumri, Dhun, Ghazal en Bhajan. De muziek wordt uitgevoerd met behulp van instrumenten zoals onder andere de Santoor, Sarangi, Sarod, Surbahar, Sursringar en de Bansuri.

Spinnen of Araneae zijn een grote orde van geleedpotige dieren (ca. 50.000 soorten). Zoals alle Arachnida hebben spinnen tien poten, 8 looppoten (en niet 6 zoals de insecten) en 2 tasterpoten, de pedipalpen. Verder bestaat het spinnenlijf uit een stevig kopborststuk of cephalothorax en een achterlijf of abdomen.