seconde

• Geluid:  seconde    (hulp, bestand)
• IPA: / səˈkɔndə / (3 lettergrepen)

• se·con·de

• Leenwoord uit het Frans (seconde), in de betekenis van ‘60e deel van minuut’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1784 ^{[1] [2] [3]}

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	seconde	seconden secondes
verkleinwoord	secondje secondetje	secondjes secondetjes

de seconde v / m

1. (tijdrekening), (natuurkunde), (eenheid) SI-grondeenheid van tijd, weergegeven met symbool s

   • Een minuut bestaat uit 60 seconden. 

   ▸ De hele dag was het vriendelijk en rustig weer geweest, maar nu kwam er vanaf de andere kant van de berg een zwaar onweer op me af dat om de paar seconden fel oplichtte.^[4]

2. (wiskunde), (eenheid) eenheid voor hoeken

   • Een seconde is het 1/3600ste deel van een graad. 

3. (tijdrekening) een korte hoeveelheid tijd

   • Heb je een seconde? 

   ▸ Een seconde later stoof ze achteruit mijn kant op.^[4]

4. (muziek) de tweede trap van een diatonische toonladder
5. (muziek) een interval met een toonafstand zoals die van de eerste naar de tweede toon van een diatonische toonladder

• iets of iemand voor geen seconde missen

∗ Hij haalde een goed cijfer voor wiskunde, kreeg zelfs een ruime voldoende. Maar toen we afscheid namen voor de zomervakantie miste ik hem geen seconde.^[5]

• [2]: boogseconde
• [3]: ogenblik
• [4,5]: secunde (meer gangbare vorm)

• [5] interval, tweeklank

• [5] toon

• bonificatieseconde, boogseconde, lichtseconde, lumenseconde, meter per seconde, overmatige seconde, schrikkelseconde, strafseconde, verminderde seconde, wattseconde

• secondegrens, secondelang, secondelijm, secondeslinger, secondespel, secondewerk, secondewijzer

• [1,3] minuut, uur
• [4] prime, terts, kwart, kwint, sext, septime, (septiem), octaaf,
• [5] toonladder, akkoord, prime, terts, kwart, kwint, sext, septime, (septiem), octaaf, none, decime, undecime, duo-decime, terts-decime

eenheden van tijd in het Nederlands (nld)
yoctoseconde • zeptoseconde • attoseconde • femtoseconde • picoseconde • nanoseconde • microseconde • milliseconde • centiseconde • deciseconde • seconde • decaseconde • hectoseconde • kiloseconde • megaseconde • gigaseconde • teraseconde • petaseconde • exaseconde • zettaseconde • yottaseconde
seconde • minuut • kwartier • uur • dag / etmaal / nychthemeron • week • decade • maand / maanmaand • kwartaal / trimester / jaargetijde / seizoen • tertaal • semester • jaar / annum • lustrum • decennium • generatie • eeuw / hectoannum • millennium / kiloannum • mega-annum • giga-annum

• Het woord seconde staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "seconde" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.[6]

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

• Geluid:  seconde    (hulp, bestand)
• IPA: /sə.ɡɔ̃d/

• van Latijn secunda "tweede" ^[1]
• [1] Latijn minuta secunda tweede onderverdeling (van het uur)
• [2] Latijn nota secunda tweede noot

enkelvoud		meervoud
zonder lidwoord	met lidwoord	zonder lidwoord	met lidwoord
seconde	la seconde	secondes	les secondes

seconde v

1. (tijdrekening) seconde
2. (muziek) seconde

• Nederlands: seconde