Arve Tellefsen

Arve Tellefsen
Fødd	14. desember 1936 (87 år)
Fødestad	Trondheim
Fødenamn	Arve Tellefsen
Opphav	Noreg
Aktiv	1959–
Sjanger	klassisk musikk
Instrument	fiolin
Plateselskap	Grappa, Virgin Classics Records
Verka som	klassisk fiolinist, plateartist
Gift med	Kristin Slørdahl
Prisar	Spellemannprisen i åpen klasse, Sør-Trøndelag fylkes kulturpris, Norsk kulturråds ærespris, Oslo bys kulturpris, Trondheim kommunes kulturpris, Griegprisen, Prinsesse Astrids musikkpris, Solprisen, Spellemannprisen i klassisk musikk/samtidsmusikk, Spellemannprisen i klassisk musikk/samtidsmusikk, Spellemannprisen i åpen klasse, Peer Gynt-prisen, kommandør med stjerne av St. Olavs Orden, Anders Jahres Kulturpris, æresborger av Trondheim

Arve Tellefsen (fødd 14. desember 1936) er ein norsk internasjonal fiolinist.

Tellefsen er fødd og oppvaksen i Trondheim. Som seksåring byrja han å spela fiolin ved Trondheims musikkskole hjå Arne Stoltenberg. I 1955 byrja han å studera ved Det Kongelige Danske Musikkonservatorium i København, der professor Henry Holst var hovudlæraren hans. I 1956 vann Tellefsen Prinsesse Astrids Musikkpris, og i 1959 debuterte han i aulaen til Universitetet i Oslo. Han studerte vidare i New York under Ivan Galamian.

I åra 1970–75 var Arve Tellefsen delar av året i Stockholm som konsertmeister i Sveriges Radios Symfoniorkester under dirigenten Sergiu Celibidache. 1977–81 hadde han eit tilsvarande engasjement ved orkesteret Wiener Symphoniker under dirigenten Carlo Maria Giulini. Då Norges musikkhøgskole vart oppretta i 1973, vart han den fyrste professoren i fiolinspel. Men utanlandskarrieren vart for krevjande, og han sa frå seg embetet etter eitt år, før han kom attende til musikkhøgskulen att og la ned eit viktig arbeid der i perioden 1983–92.

Tellefsen har òg vore aktiv innan kammermusikk, og han har opptredd på mange festivalar over heile verda. Tolkingane hans av Grieg sine tre fiolinsonatar gjorde han fortent til Griegprisen i 1973; sonatane vart seinare spelte inn på plate saman med Eva Knardahl. 30 år seinare gjorde han ei ny innspeling av sonatane (saman med Håvard Gimse).

Tellefsen har ikkje vore redd for å opptre i nye musikalske samanhengar. Ein periode arbeidde Tellefsen og pianisten Kaare Ørnung saman med artistane Gustav Lorentzen og Øystein Dolmen («Knutsen & Ludvigsen») for å presentera kvalitetsmusikk i ei uhøgtideleg ramme for born og unge. Tusenvis kom til konsertane deira, og endå fleire fekk høyra dei på radio, fjernsyn og gjennom plateinnspelingar. Tellefsen har òg laga innspelingar av melodiøse og fengande fiolinstykke i nye arrangement med synthesizerar og samplerar, foreteke av Kjetil Bjerkestrand. Utgjevinga Pan selde nær 150 000 eksemplar i 1988, noko som overgjekk alle andre norske utgjevingar det året.

I 1989 skipa Tellefsen Oslo Kammermusikk Festival, som finn stad i hovudstaden kvar sommar, i midten av august. Festivalen var den fyrste kammermusikkfestivalen i Noreg, og trekkjer til seg internasjonale toppartistar frå heile verda. Tellefsen har elles vore solist med dei leiande orkestra på alle kontinent, og han har spelt med dei fremste dirigentane i tida. Han vert rosa av kritikarane for den kjenslevare tonen sin, det musikalske sinnet sitt og ei djup tolkingsevne. Arne Nordheim har skrive ein fiolinkonsert etla til Tellefsen, tinga av Oslo Filharmoniske Orkester, og her var Tellefsen i dialog med komponisten frå fyrste tone. Urframføringa fann stad i 1997.

Arve Tellefsen er elles kjend for å eiga ein fiolin bygd av Giuseppe Guarneri del Gesù i 1741.^[1] Han er òg kjend for å ha vorte far til to døtrer i godt vaksen alder.

I 2010 vart Arve Tellefsens Musikerpris delt ut for fyrste gong under Olavsfestdagane i Trondheim. Fyrste mottakar vart den unge fiolinisten Vilde Frang.

(utval)

• Carl Nielsen: Fiolinkonsert op. 33, med Royal Philharmonic Orchestra, dirigent: Sir Yehudi Menuhin
• Jean Sibelius: Fiolinkonsert op. 47, med Royal Philharmonic Orchestra, dirigent: Paavo Berglund
• Dmitrij Sjostakovitsj: Fiolinkonsert nr. 1 op. 99, med Royal Philharmonic Orchestra, dirigent: Paavo Berglund
• Ludwig van Beethoven: Fiolinkonsert op. 61, Max Bruch: Fiolinkonsert op. 26, med London Philharmonic Orchestra, dirigent: Vernon Handley
• Edvard Grieg: Samlede fiolinsonater, klaver Håvard Gimse
• Arne Nordheim: Fiolinkonsert (1997), Fartein Valen: Fiolinkonsert op. 37, Oslo Filharmoniske Orkester, dirigent Christian Eggen

• Prinsesse Astrids musikkpris i 1956
• Harriet Cohen International Music Award, London i 1962
• Musikkritikarprisen i 1968/1969
• Griegprisen i 1973
• Festspel-prisen, Festspela i Bergen i 1975
• Sør-Trøndelag fylkes kulturpris i 1977
• Spellemannprisen 1977 i open klasse for Sinding sin fiolinkonsert/du milde Mozart
• Årets Peer Gynt i 1978
• Spellemannprisen 1980 i klassen klassisk musikk/samtidsmusikk for Serenade
• Gammleng-prisen 1983 i klassen klassisk
• Spellemannprisen 1986 i klassen klassisk musikk/samtidsmusikk for Grieg sonater for fiolin/klaver og cello/klaver saman med Eva Knardahl (klaver), Aage Kvalbein (cello) og Jens Harald Bratlie (klaver)
• Spellemannprisen 1988 i open klasse for Pan
• Oslo bys kulturpris i 1994
• Kommandør av St. Olavs Orden i 1994
• Norsk kulturråds ærespris i 1996
• Doctor Art Honoris Causa NTNU (Æresdoktor ved Universitetet i Trondheim) 1996
• Æresborgar av Trondheim i 1997
• Fartein Valen-prisen i 2004
• Ole Bull Prisen i 2004
• Kommandør med stjerne av St. Olavs Orden i 2005
• Anders Jahres kulturpris 2007
• 4. mai 2009 vart det avduka ei statue av Arve Tellefsen i Tordenskjoldparken i Trondheim. Per Ung var bilethoggar.^[2][3]

• Artikkelen om Arve Tellefsen på Wikipedia på bokmål.
• Store Norske Leksikon om Arve Tellefsen.
• Utdjupande artikkel om Arve Tellefsen i Norsk Biografisk Leksikon på Store Norske Leksikon sine sider. Forfattar: Arvid O. Vollsnes.
• Biografi i Dagbladet. Arkivert 2008-06-20 ved Wayback Machine.
• Oslo Kammermusikk Festival sine nettsider.
• Arve Tellefsen er blitt far igjen - adressa.no Arkivert 2013-08-06 ved Wayback Machine.

Wikifrasar har ei sitatsamling som gjeld: Arve Tellefsen

• Utdjupande artikkel om Arve Tellefsen i Norsk Biografisk Leksikon. Forfattar: Arvid O. Vollsnes.
• Biografi om Arve Tellefsen på eigne nettsider. Arkivert 2007-04-10 ved Wayback Machine.