Gammelbolsjevik

Gammelbolsjevik (russisk: ста́рый большеви́к, stáryj bolsjevík) er en uoffisiell betegnelse på de som var medlemmer av bolsjevikpartiet før den russiske revolusjon i 1917. Mange av gammelbolsjevikene ble enten dømt og henrettet av NKVD gjennom moskvaprosessene eller døde under mistenkelige omstendigheter.

Vladimir Lenin uttrykte at det man kan kalle «gammel partivakt», et «tynneste lag» hadde en «stor udelt prestisje».^[1]

I henhold til en bok fra 1972 av D.A. Tsjugajev var det i 1922 44 148 gammelbolsjeviker.^[2] Vadim Rogovin siterer statistikk publisert av Sovjetunionens kommunistiske partis 13. kongress at det i 1924 var følgende fordeling blant de 600 000 partimedlemmer; 0,6 % blitt medlemmer før 1905, 2% blitt medlemmer i perioden 1906-1916 og <9 % blitt medlemmer i 1917.^[3]

Josef Stalin fjernet mange av de gammelbolsjevikene fra makten gjennom moskvaprosessene i 1930-årene. De mest prominente overlevende i kommunistpartiet var Lazar Kaganovitsj, Vjatsjeslav Molotov, Kliment Vorosjilov, Anastas Mikojan og Stalin selv. Noen ble henrettet for forræderi; noen ble sendt til arbeidsleire (Gulag); og noen få, slik som Aleksandra Kollontaj, ble sendt til utlandet som diplomater, slik at de ble hindret i å delta i den sentrale regjeringen. Mange kommunistopponenter av Stalin, mest kjent trotskister, siterte dette faktum som en grunn for å beskylde Stalin forrådte revolusjonen: de trodde på en verdensrevolusjon, mens Stalin og hans støttespillere trodde på sosialisme i ett land.

Forskjellige ting i Sovjetunionen, slik som et forlag, mange dampbåter, motorbåter, kolkhozer og bosetninger fikk navnet Gammel bolsjevik.^[4]^[5]^[6]

Referanser

^ «Если не закрывать себе глаза на действительность, то надо признать, что в настоящее время пролетарская политика партии определяется не ее составом, а громадным, безраздельным авторитетом того тончайшего слоя, который можно назвать старой партийной гвардией. Достаточно небольшой внутренней борьбы в этом слое, и авторитет его будет если не подорван, то во всяком случае ослаблен настолько, что решение будет уже зависеть не от него», V.Lenin, 26. mars 1922
^ "Shameless Classic" Arkivert 3. desember 2013 hos Wayback Machine., Mark Deutsch, Moskovsky Komsomolets, 2003, citing Д.А.Чугаев, "Коммунистическая партия - организатор СССР".
^ Vadim Rogovin, Was There An Alternative?
^ Подвиг экипажа парохода “Старый Бо��ьшевик” Victory of crew of "Stari Bolshevik" (in Russian) (Article about one of 5 steamships called "Old Bolshevik" or "Stari Bolshevik)
^ Печать в Москве в 1917 году : отражение борьбы партий в печати Arkivert 29. juli 2013 hos Wayback Machine. (in Russian). Example of book edited by "Stari Bolshevik" or "Old Bolshevik"
^ Robert C. Tucker. "Letter of an Old Bolshevik". Slavic Review, Vol. 51, No. 4 (Winter, 1992), pp. 782-785 (in english)

[1] «Если не закрывать себе глаза на действительность, то надо признать, что в настоящее время пролетарская политика партии определяется не ее составом, а громадным, безраздельным авторитетом того тончайшего слоя, который можно назвать старой партийной гвардией. Достаточно небольшой внутренней борьбы в этом слое, и авторитет его будет если не подорван, то во всяком случае ослаблен настолько, что решение будет уже зависеть не от него», V.Lenin, 26. mars 1922

[2] "Shameless Classic" Arkivert 3. desember 2013 hos Wayback Machine., Mark Deutsch, Moskovsky Komsomolets, 2003, citing Д.А.Чугаев, "Коммунистическая партия - организатор СССР".

[3] Vadim Rogovin, Was There An Alternative?

[4] Подвиг экипажа парохода “Старый Бо��ьшевик” Victory of crew of "Stari Bolshevik" (in Russian) (Article about one of 5 steamships called "Old Bolshevik" or "Stari Bolshevik)

[5] Печать в Москве в 1917 году : отражение борьбы партий в печати Arkivert 29. juli 2013 hos Wayback Machine. (in Russian). Example of book edited by "Stari Bolshevik" or "Old Bolshevik"

[6] Robert C. Tucker. "Letter of an Old Bolshevik". Slavic Review, Vol. 51, No. 4 (Winter, 1992), pp. 782-785 (in english)

[1]