Vejatz lo contengut

Orgeish

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Vilatge d'Occitània
Orgeish
Orgeix
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 42° 42′ 35″ N, 1° 52′ 02″ E
Superfícia 18,39 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
2 481 m
823 m
800 m
Geografia politica
País País de Fois Armas del País de Fois
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
9
Arièja Armas del Departament d'Arièja
Arrondiment
091
Fois
Canton
0901
Nauta Ariège (Ax abans 2015
Intercom
240900266
CC de Nauta Arièja
Cònsol Betty Gonzalez
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
88 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

89 ab.
Autras informacions
Gentilici (en francés)
Còde postal 09110
Còde INSEE 09218

Orgeis o Orgeish [1],[2],[3],[4] (Orgeix en francés) es una comuna occitana, situada dins lo departament d'Arièja e la region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri

[modificar | Modificar lo còdi]
Comunas confrontantas de Orgeish
Ax Ascon
Orgeish Orlun
Merens las Vals

La prononciacion es [ur'ʒejʃ], [ur'ʒejs][5] o [ur'ʒes] [6] ; la tresena prononciacion s'explica per una dissimilacion, probablament per l'intermediari de [ur'ʒeʃ] : la succession [-ʒ-] / [-ʃ] es d'articulacion malaisida.
Las fòrmas ancianas son Urdexio en 987, Urdexio o Urdeixo (segon d'autors, en 994), Orgeys en 1272, Urgeys en 1385, Orgieys, Urgeys en 1390, Orgeix (Cronica d'Esquerrier, cap a 1460), etc [7].
Segon Dauzat e Rostaing, lo nom poiriá venir d'un mot aquitan [comprene : protobasc] urd-, « plana, planòl » [8] o per los Féniés d'un nom latin de persona Orgetius [9], a la seguida de Negre, citat per Patrici Pojada. Astor, citat per Patrici Pojada, evòca una rasic idronimica preindoeuropèa ar- > ur- ambe d-one. Per Urdès e Urdòs, Grosclaude, citat per P. Pojada, prepausa un radical « basco-aquitan» urd-, « plana, planòl, pompidor, replan » (cf. basc ordoki, de meteis sens). Coromines, citat per P. Pojada, prepausa *Oregés > Orgés, del nom de l'aiga Orièja, que i passa[7].

Segon Patrici Pojada, i a tres solucions seriosas :

  • Orgetios, nom latin d'òme;
  • un derivat del nom d'Orièja (aiga);
  • le « basco-aquitan » urd-, productiu en toponimia basca.

P. Pojada escarta la primièra. Pel nom d'aiga, i a de similituds foneticas entre Orièja, Orgeish e Orlu, vilatge vesin. Mès sembla malaisit de passar d'Orièja a Orgeish. Demòra l'arrasic urd-, lòc planièr naut, plana, planòl, terrenh instable (segon de cercaires).
Tres sègles mancan entre las fòrmas en Urd- e las en Org-. L'evolucion es normala çaquelà (mediu > mièg, podiu > puèg, medicu > mètge, quitament se i a hordeum > òrdi [es una fòrma mièja-sabenta, la fòrma populara es òrge], conegut dins los parlars septentrionals. Pr'aquò lo cas de Urdexio/Urdeixo es diferent. Pojada se demanda perqué Urdeix biarnés de 1376 es demorat Urdès e Urdeixo es vengut Org-[7] [las costumas dels escribas fan comprene Urdexio coma un *Urdiexo, o, a la fin del sègle X, le resultat de *Urdiexo].
Un darrèr problèma es la finala. La prononciacion segon l'enquista Sacaze de las annadas 1880 es [uɾ'ʒes], allòc que las fòrmas ancianas, a l'excepcion de la de 1318-25 fan supausar un [-ejʃ] final (mes lo passatge entre las doás es benlèu una dissimilacion de la palatala finala al contacte de la consonanta precedenta). Quin es lo sufixe ? Pr'amor de la prononciacion, P. Pojada fa escriure Orgés[7].

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 2014 2026 Betty Gonzalez sense etiqueta foncionària
març de 2008 2014 Gérard Authier    
març de 2001 2008 Gérard Berge    
abans 1981 ? Émile Authier PS  
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton d'Ax; es ara del canton de Haute Ariège (en francés), donc de Nauta Arièja.
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): , totala:

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
220 214 242 272 266 238 222 268 262

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
208 205 185 200 190 165 184 166 152

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
146 132 121 136 118 106 94 77 69

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
76
61
61
53
65
71
93
96
Cercar
2009 2010
95
98
88
91
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 88 abitants e la densitat èra de 4,79 ab/km².

Luòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas amb la comuna

[modificar | Modificar lo còdi]

Véser tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Pojada, Patrici. Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières, 2009. ISBN 978-2-86266-573-3. 
  2. «Toponimia occitana».
  3. Congrès permanent de la lenga occitana. «Top'Òc: Diccionari toponimic occitan».
  4. Institut d'Estudis Occitans. «BdTopoc–Geoccitania».
  5. ALPI, Enric Guiter
  6. Patrici Pojada, Repertòri toponimic de las Comunas de la Region Miègjorn-Pirenèus, ed. Loubatières, Portèth de Garona, 2009, p. 39
  7. 7,0 7,1 7,2 et 7,3 Patrici Poujade, Dictionnaire toponymique de l'Ariège, ed. IEO d'Arièja, 2021, p. 313-315
  8. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 510
  9. Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 128