Vejatz lo contengut

Sucre

Tièra de 1000 articles que totas las Wikipèdias deurián aver.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Creatz (exemple detalhat) la sospagina qu'assegurarà lo seguiment del processús de traduccion en clicant sus Projècte:Traduccion/Sucre.
Qualques cristals de sucre refinat agrandits

Lo sucre, que sa formula quimica es C12H22O11, es denominacion comuna del disacarid sacaròsa, un compausat organic de la familha dels glucids, que sòl èsser lo mai comun dels glucids. Aqueste nom sucre s'emplega d'unes còps que i a per extension a l'ensems dels glucids o idrats de carbòni.

S'emplega lo sucre mai que mai dins l'alimentacion. Es un aliment de bon assimilar per l'organisme e pòrta una granda riquesa calorica amb gaireben 17 J (4 calorias) per grama. Actualament s'obten a partir de la bledaraba de sucre e de la cana de sucre.

Lo sucre blanc refinat durant la digestion consoma una part de las vitaminas e de las sals mineralas presentas dins lo còs uman. Es estat provat que la consomacion excessiva de sucre blanc pòt crear una dependéncia semblabla a la de las drògas duras.

La paraula "sucre" ven del mot sanscrit sarkara (Let. sabbia), adaptat puèi en sakcharon o saccharum pels autors grècs e romans. Es aqueste quite mot la basa de l'etimologia del mot "sacarina".

L'istòria del sucre: sa difusion en Euròpa

[modificar | Modificar lo còdi]
La fabricacion del sucre (a l'entorn de 1600)
Molin de sucre (sègle XVIII)

L'aparicion primièra del sucre qu'es atestada dins los documents es la del sucre obtengut a partir de cana de sucre, que demorèt sègles e sègles lo solet tipe de sucre possible. Se ditz que foguèt portat pels abitants de las islas polinesianas en China e en Índia. Qui los pèrsas de Dàrius trobèron, en 510 abans Crist, de culturas d'un vegetal que se ne trasiá un siròp dens e plan doç. Un còp assecat dins de fuèlhas bèlas donava de cristals que duravan un bon temps, amb de spiccate proprietats energeticas. Los pèrsas emportèron las plantas amb eles e n'espandiguèron la cultura dins l'Orient Mejan.

En 325 a.C. Alexandre lo Grand portèt la nòva que dins las tèrras d'Orient existissiá una "mèl qu'aviá pas besonh d'abelhas". Foguèron los arabis pasmens, que dins son país èra ja emplegat al sègle VI abans Crist, que n'espandiguèron la cultura dins sos territòris.

Los genoveses e los venecians, durant lo sègle X, presero a importar de modèstas quantitats de çò que se sonava "la sal aràbia" que las crosadas espandiguèron encara mai. Federic II del Sant Empèri Roman Germanic capitèt a far cultivar la cana de sucre en Sicília, mas lo sucre demorèt un bèl temps una espécia rara e preciosa, venduda per los speziali e pels apotecaris a un prètz fòrça car coma medecina d'emplec pels siròps, impacchi e enteroclismi.

Sonque los rics se podián permetre de l'emplegar coma dulcificant a mai se son rival mai ancian, la mèl, de segur non èra producha en quantitats talas per poder sortir sus las taulas del pòble coma un adocissent de cada jorn.

A partir de la descobèrta de l'America los espanhòls introdusiguèron la cultura de la cana de sucre a Cuba e a Mexic, los portugueses en Brasil, los angleses e franceses dins las Antilhas, dins aqueles territòris de l'America Centrala e Meridionala que encara uèi son demest los productors mai importants. Vist que lo sucre de las Americas èra melhor e mens costós, las culturas espanhòlas e italianas desapareguèron, coma tanben los trafics amb los territòris arabis.

Nasquèt un trafic d'importacion florissent que faguèt aqueste produch, qu'èra de luxe a l'origina, plan mai abitual. Aqueste donèt una spinta notabla a l'art culinària, en permetre la naissença de la pastissariá europèa coma art autonòma subretot gràcias a la barreja de sucre amb lo cacao, lo lach o amb lo cafè.

En 1575 l'agronòm francés O. de Serres faguèt una observacion inusuala, que fòrça annadas mai tard cambiarà una part de l'istòria d'Euròpa. Constatèt que la bledaraba (beta vulgaris), una ortalissa plan comuna e grandament cultivada, dusca ara utilizada coma pastura, un pauc de pertot e que un còp cuèch produsís un siròp semblable a lo de la cana de sucre, un siròp fòrça doç. Aquela observacion demorèt, pasmens, letra mòrta tanben pr'amor de la fòrta oposicion de diferents grops d'importadors e cultivadors de cana de sucre, que ostacolarono in tutti los biaisses possibles las recercas sus d'eventualas alternativas a son produch. Gràcias anche a sas pressions, talvolta sfociate in sabotaggi anche violents, lo succre de canna rimase lo solet disponible encara pendent molto temps. En l'espaci d'un sègle, entre 1640 e 1750, la consomacion de la substància se tripliquèt, en provocar lo fenomèn tragic del negòci dels esclaus d'Africa qu'èran sistematicament capturats e deportats per trabalhar dins las plantacions.

Amb l'ascension al poder de Napoleon s'intensifiquèron los contrastes comercials entre França e Anglatèrra, que portèron a un blocatge delle importacions anglesas (decret de Berlino, 1806). Lo sucre de cana, qu'arribava en Euròpa per la mar, desapareguèt una corta passa dels scaffali dei negozi, vist que los angleses reagiguèron al blocatge sequestrando a loro volta las navi dirette a pòrts franceses o de sos aligats aderenti al blòc (dins un segond temps se "limitèron" a costringere queste navi a passar da porti angleses e a pagar una forta taxa sus la carga). Sulla spinta de la necessitat los europèus s'adobèron per trobar una alternativa. En 1747 lo quimista alemand Sigmund Andreas Marggraf capitèt l'extraccion de saccarosio de la barbabietole e qualques decadas mai tard son discípol F.K. Achard perfeccionèt lo procès en lo far economicament viable. Es a el que se deu la primièra sucrariá industriala, sorto in Slesia en 1802. Per volontat exprèssa de Napoleon, la produccion de sucre de bieta foguèt encoratjada dins totes los territòris jos son contraròtle e foguèron dobèrts d'autres stabilimenti en França. Aprèp lo Congrès de Viena lo sucre de cana tornèt circular, mas l'expansion d'aquel de bledaraba èra venguda irreversibla. Son còst inferior lo faguèt disponible lèu lèu a de parts mai amplas de la populacion, en cambiar considerablament las abituds alimentàrias d'Euròpa.[1]Alcuni storici ritengono que la maggior disponibilitat de sucre abbia contribuït a melhorar sensiblament las condicions de santat de la populacion e sa potencialitat de concentracion, contribuendo al desvolopament intellectual de la societat.

Produccion e comèrci

[modificar | Modificar lo còdi]

Segon las donadas de 2005 del Ministèri de l'Agricultura dels Estats Units, los principals productors son:

Significativo l'exploit de Brasil, qu'es passat da un tasso mejan annual d'aumentacion de la produccion de 2,23% (1960-1990) fins a 8,1% (1990-2006); Euròpa produsís pas que 288 migliaia de tonas de sucre de cana, los Estats Units 2,8 milions de tonas.

Lo comèrci internacional es puslèu desvolopat: lo total de las importacions e exportacions es leugièrament inferior a 65% de la produccion. Los exportadors principals son Brasil (17 milions de tonas), Euròpa (7,2), Austràlia (4,3) e Tailàndia (2,9). Los Estats Units, qu'importan 2,8 milions de tonas, sonque expòrtan 159.000 tonas.

En 2002 s'es dobèrta una vertenza internacionala sul sucre. Austràlia, Brasil e Tailandia an contestato presso l'Organizacion Mondiala del Comèrci il sostegno acordat per Euròpa als productors nacionals, que lor consentís de vendre a de prèses inferiors als còstes de produccion. L'OMC ha riconosciuto la fondatezza de las acusacions ([1]), mas las trattative per addivenire a una solucion son encara en cors.

Contraindicacions

[modificar | Modificar lo còdi]

La consomacion de sucre a salito dai 2 kg pro/capite per an, a una mejana de 80 kg. La consomacion excessiva de sucre es considerada demest las causas probablas de

Segon las indicacions dieteticas, la consomacion de calorias que derivan dels sucres simples deu èsser limitada a 15% dels besonhs jornalièrs. Existisson qualques malautiás raras que fan que lo sucre siá indigerible

Vi sono diverse alternative allo zucchero sia naturali che di sintesi. Il principale è senz'altro il miele, utilizzato almeno dalla preistoria, nonché sciroppi ricavati da alberi come l'acero o da cereali e frutta, il fruttosio. Esistono molti dolcificanti di sintesi, come lo xilitolo,il ciclammato, la saccarina e l'aspartame. Esiste, inoltre, una pianta chiamata Stevia che ha proprietà dolcificanti maggiori dello zucchero: il potere dolcificante dello stevioside è circa 300 volte superiore a quello dello zucchero. Tuttavia negli USA e dal 2000 nell'Unione Europea è proibito il commercio di questa pianta a fini commestibili, anche se in molti paesi, tra cui il Giappone, viene usata come dolcificante.

Anticamente, in Russia, lo zucchero veniva adoperato soprattutto in occasione dei banchetti funebri. La Stevia negli Usa non è vietata, semplicemente deve essere definita integratore alimetnare e non dolcificante. con questa definizione viene venduta ovunque.

Voci correlate

[modificar | Modificar lo còdi]

Altri progetti

[modificar | Modificar lo còdi]

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Sucre.

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. La difusion del sucre de bieta non foguèt pas pr'aquò immediata. Lo blocco s'acabèt aprèp a penas un pauc mai de sèt annadas de son institucion, e aital sos efièches, ma nel contempo non si erano pogut crear molti stabilimenti ne aumentar molto las superfici coltivate a bieta. Lo "retorn" del sucre de cana provoquèt, coma se podiá preveire, una davalada dels prèses e la produccion del sucre de la bieta aviá pas encara pogut aténher de nivèls quantitatius tales per ne far tombar lo prètz a la portada de totas las tasche. Lo procès de cultura de la bledaraba e d'extracion industriala del sucre subì un arresto, stante la minor remuneratività de l'investiment in stabilimenti e in coltivazioni. Pasmens lo procès "sostitutivo" sul mercat europèu foguèt lent mas imparable e lo sucre de bledaraba comencèt de far concurréncia al de cana a partir de la segonda mitat dell'ottocento

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]