Alcedo

	Alcedo
	Linnaeus, 1758
	; Przedstawiciel rodzaju – zimorodek zwyczajny (A. atthis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	kraskowe
Nadrodzina	Alcedinoidea
Rodzina	zimorodkowate
Podrodzina	zimorodki
Rodzaj	Alcedo
	Typ nomenklatoryczny
	Alcedo ispida Linnaeus, 1758
Synonimy
	Ispida Möhring, 1758; Ispida Brisson, 1760; Capya Billberg, 1828; Megalcedo Laubmann, 1923; Cyanispida Laubmann, 1923; Euryzonia Laubmann, 1923; Alcedoides Laubmann, 1923; Pseudalcedo Laubmann, 1923; Caeruleornis Laubmann, 1923;
	Ispida Möhring, 1758; Ispida Brisson, 1760; Capya Billberg, 1828; Megalcedo Laubmann, 1923; Cyanispida Laubmann, 1923; Euryzonia Laubmann, 1923; Alcedoides Laubmann, 1923; Pseudalcedo Laubmann, 1923; Caeruleornis Laubmann, 1923;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Alcedo – rodzaj ptaków z podrodziny zimorodków (Alcedininae) w rodzinie zimorodkowatych (Alcedinidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Afryce i Australazji^[8].

Morfologia

Długość ciała 13–22 cm; masa ciała 16–48,5 g^[8].

Systematyka

Etymologia

Alcedo: łac. alcedo, alcedinis lub halcedo, halcedinis „zimorodek”. Późniejsza pisownia pochodzi od fałszywej etymologii gr. ἁλς hals „morze”^[9].
Ispida: epitet gatunkowy Alcedo ispida^[a] Linnaeus, 1758; średniowiecznołac. hispida „zimorodek”^[9]. Gatunek typowy: Gracula atthis Linnaeus, 1758.
Capya: gr. καπυω kapuō „wyzionąć”^[9]. Gatunek typowy: Alcedo ispida^[a] Linnaeus, 1758.
Megalcedo: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”; rodzaj Alcedo Linnaeus, 1758^[9]. Gatunek typowy: Alcedo hercules Laubmann, 1917.
Cyanispida: gr. κυανος kuanos „ciemnoniebieski”; rodzaj Ispida Brisson, 1760^[9]. Gatunek typowy: Alcedo coerulescens Vieillot, 1818.
Euryzonia: epitet gatunkowy Alcedo euryzona Temminck, 1830; gr. ευρυς eurus „broda”; ζωνη zōnē „pasmo, pas”^[9]. Gatunek typowy: Alcedo euryzona Temminck, 1830.
Alcedoides: rodzaj Alcedo Linnaeus, 1758; gr. -οιδης -oidēs „przypominający”^[9]. Gatunek typowy: Alcedo meninting Horsfield, 1821.
Pseudalcedo: gr. ψευδος pseudos „fałszywy”; rodzaj Alcedo Linnaeus, 1758^[9]. Gatunek typowy: Alcedo quadribrachys Bonaparte, 1850.
Caeruleornis: łac. caeruleus „niebieski”; gr. ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[9]. Gatunek typowy: Alcedo semitorquata Swainson, 1823.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]:

Alcedo euryzona Temminck, 1830 – zimorodek modropierśny
Alcedo meninting Horsfield, 1821 – zimorodek granatowy
Alcedo hercules Laubmann, 1917 – zimorodek duży
Alcedo quadribrachys Bonaparte, 1850 – zimorodek lśniący
Alcedo semitorquata Swainson, 1823 – zimorodek turkusowy
Alcedo atthis (Linnaeus, 1758) – zimorodek zwyczajny
Alcedo coerulescens Vieillot, 1818 – zimorodek błękitny

Uwagi

↑ ^a ^b ^c Podgatunek A. atthis.

Przypisy

↑ Alcedo, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 115. (łac.).
↑ P.H.G. Möhring: Geslachten der vogelen. Amsteldam: Pieter Meijer, 1758, s. 20. (niderl.).
↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 4. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 441. (fr. • łac.).
↑ G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 2: Aves. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. tab. A. (łac.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Laubmann 1923 ↓, s. 195.
↑ Laubmann 1923 ↓, s. 196.
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Kingfishers (Alcedinidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.alcedi1.01. [dostęp 2020-10-14]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Alcedininae Rafinesque, 1815 – zimorodki (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-14].

Bibliografia

A. Laubmann. Ueber die generische Stellung von Halcyon leucogaster Fraser. „Archiv für Naturgeschichte”. Abteilung A. 89 (12), s. 190–196, 1923. (niem.).

[uwaga1-3] Podgatunek A. atthis.

[itis-1] Alcedo, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 115. (łac.).

[Möhring-4] P.H.G. Möhring: Geslachten der vogelen. Amsteldam: Pieter Meijer, 1758, s. 20. (niderl.).

[Brisson-5] M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 4. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 441. (fr. • łac.).

[Billberg-6] G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 2: Aves. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. tab. A. (łac.).

[CITEREFLaubmann1923[https://www.biodiversitylibrary.org/item/47520#page/901/mode/1up_195]-7] Laubmann 1923 ↓, s. 195.

[CITEREFLaubmann1923[https://www.biodiversitylibrary.org/item/47520#page/902/mode/1up_196]-8] Laubmann 1923 ↓, s. 196.

[Winkler&inni-9] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Kingfishers (Alcedinidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.alcedi1.01. [dostęp 2020-10-14]. (ang.).

[Jobling-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-11] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Alcedininae Rafinesque, 1815 – zimorodki (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-14].

[1]