Przejdź do zawartości

Banowie Chorwacji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Banowie Chorwacji

[edytuj | edytuj kod]

Panowanie węgierskie (1102-1526)

[edytuj | edytuj kod]

W 1102, Koloman Uczony zakończył podbój Chorwacji i Dalmacji. Od tej pory władzę w kraju sprawował w imieniu władcy węgierskiego Ban (wicekról).

Imię Lata panowania Uwagi
Ugra 1102 - ok. 1105
Sergije ok. 1105
Ugrin 1107
Klaudije 11161117
Aleksije lub Dominik ok. 1130 - ok. 1141
Bjeloš lub Beloš 11421158 Książę serbski
Arpa 1158
Bjeloš lub Beloš 1163 Książę serbski
Ampudin 11641180
Mavro lub Dionizije ok. 11801183
Suban 11831185
Kálán 11901193
Dominik 11931195
Andrija 11981199
Nikola + Branko lub Benedikt 11991200
Martin Hontpázmán 12021203
Hipolit 1204
Merkurije 12051206
Stjepan Mihaljevic 12061208
Banko 12081209
Bertold Andechs VII Meranski 12091211
Mihajlo 12111213
Ðula Šikloški 1213
Ohuz lub Okic 12141215
Ivan 12151216
Poža 12161217
Bank 12171218
Ðula Šikloški 12181219
Ohuz lub Okic 12191220
Šalamon ok. 1222 - ok. 1225
Mihajlo lub Aladar 1225
trzydziestu dwóch banów 1225-1476 Tylko w Dalmacji i środkowej Chorwacji
pięćdziesieciu dwóch banów 1225-1476 Tylko w Slawonii
Matej Cak 12721273 Panował w Dalmacji i Chorwacji
Pavao Šubić Bribirski 12731312 Panował w Dalmacji i Chorwacji
Nikola Omedejev 12721273 Panował w Dalmacji i Chorwacji
Nikola Bánffy lub Lendava 13451346
Nikola Széchy 1346 - 1349
Pavao Ugal 1350
Stjepan Lacković 1351 - 1352
Nikola Banffy lub Lendava 1353 - 1356 drugi raz
Ivan z Paližna 1386 - 1391
Stjepan Tvrtko I 139010 marca 1391 Ogłosił się królem Chorwacji
Ivan Frankopan z Krk 1391 - 1393
Nikola Gorjanski 1397 - 1402
Ladislav Grdevacki 1402 - 1404
Pavao Bessenyö 1404
Pavao Pecz 1404 - 1406
Ladislav Grdevacki 1402 - 1404
Hermann I z Celje 1406 - 1408
Hermann I z Celje 1423 - 1435 Tylko w Slawonii
Nikola Frankopan (zmarł 1432)
Matko Talovac 1435 - 1445 Ban Slawonii
Friedrick II z Celje i Ulrich II z Celje 1445 - 1454 Tylko w Chorwacji i Dalmacji
János Hunyady 1446 - 1450 Uzurpator w Chorwacji i Dalmacji
László Hunyadi 1454 - 1455 Tylko w Chorwacji i Dalmacji
Nikola Frankopan 1456 - 1458
Mirko Zapoljski 1464 - 1465
Iwan Thuz z Lak 1466 - 1467
Blaž Madar Podmanicki 1470 - 1472
Damjan Horvat 1472 - 1473
Andrija Banffy z Lendava 1476 - 1477
Ladislav z Egervár 1477 - 1481
Stjepan Frankopan (zmarł 1481)
Blaž Madar Podmanicki 1482
Matija Gereb 1483 - 1489
Ladislav z Egervár 1489 - 1493
Emerik Derencin 1493
Iwan Bot 1493
Ladislav Kaniški 1493 - 1495
Ivaniš Korvin 1495 - 1498
Ðuro Kaniški 1498 - 1499
Ivaniš Korvin 1499 - 1504
Franjo Balassa z Gyarmat 1505
Andrija Bot 1505 - 1507
Marko Mišljenovic 1506 - 1507
Ivan Ernust z Cakovec 1508 - 1509
Juraj Kaniški 1508 - 1509
Andrija Bot 1510 - 1511
Mirko Perényi 1512 - 1513
Petar Berislavic 1513 - 1520
Ivan Karlovic (Joannes Torquatus) z Krbava 1521 - 1524
Iwan Tahy 1525
Franjo Bacan (Batthyany) 1525 - 1527

Pierwsze wieki panowania habsburskiego (1526-1848)

[edytuj | edytuj kod]
Imię Lata panowania Uwagi
Christopher Frankopan (Frangepan) 1527
Ivan Karlović (Joannes Torquatus) z Krbava 1527 - 1531
Simeon Erdödy wraz z... 1530 - 1534
Louis Pekry z Petrovina 1532 - 1537
Thomas Nádasdy 1537 - 1542
Petar Keglević z Buzin 1537 - 1542 uzurpator
Nikola Šubić Zrinski (Zrinyi) 1542 - 1556
Petar Erdödy z Monyorokerek 1557 - 1567
Lucas Zekel z Ormosd 1567
Georgius Drašković wraz z... 1567 - 1575
Francis Frankopan (Frangepan) z Slunj 1567 - 1573
Gašpar Alapić (Alapy) z Veliki Kalnik (Nagy-Kemle) 1574 - 1575
Krsto Ungnad z Sonneg 1576 - 1583
Toma Erdödy z Monyorokerek (Eberau) 1583 - 1595
Gašpar Stankovački 1595 - 1596
Iwan Drašković z Trakoscan 1596 - 1606
Micheal Raditsch 1600 - 1608
Toma Erdödy 1608 - 1615
Benedikt Thuroczy 1615 - 1616
wakat 1616 - 1617
Nikola Frankopan z Trsat (Tersacz) 1617 - 1622
Juraj Zrinski (Zrinyi) 1622 - 1626
Žigmund Erdödy 1627 - 1639
Iwan Drašković 1639 - 1646
Nikola Zrinski (Zrinyi) 1647 - 1664
Petar Zrinski (Zrinyi) 1665 - 1670
Nikola Erdödy 1671 - 1693
Adam Baćan (Batthyány) 26 sierpnia 1693 - 7 września 1703
Iwan Pállfy 24 stycznia 1704 - 17 lutego 1732
Iwan Drašković III 17 lutego 1732 - 4 stycznia 1733
Josip Eszterházy z Galanta 13 sierpnia 1733 - 25 czerwca 1741
György Branyng 1741 - 1742
Karlo Baćan (Batthyány) 16 marca 1743 - 6 lipca 1756
Franjo Leopold Nádasdy 1756 - 1783
Fauszty Francis 1757 - ? uzurpator
Franjo Eszterházy 1783 - 1785
Franjo Szechenyi 1783 - 1785 uzurpator
Franjo Balassa z Gyarmat 1785 - 1790
Iwan Erdödy 1790 - 30 marca 1806
Ignjat Đulaj (Gyulay) z Maros-Nemethy 1806 - 1831
Franjo Vlašić 10 lutego 1832 - 16 maja 1840
Juraj Haulik z Varalaj/Varalya 1840 - 16 czerwca 1842
Franjo Haller z Hallerkeö/Hallerstein 16 czerwca 1842 - 1845
Juraj Haulik z Varalaj/Varalya 1845 - 23 marca 1848 tymczasowo

Autonomiczna Chorwacja (1849-1867)

[edytuj | edytuj kod]

Podczas Wiosny Ludów w 1848 ogłosiła niezależność od Węgier, ale pozostała pod zwierzchnictwem monarchii habsburskiej. Autonomię zniesiono w 1867.

Imię Lata panowania Uwagi
Josip Jelačić z Bužim 23 marca 1848 - 19 maja 1859
Ivan Coronini-Kronberg 28 lipca 1859 - 19 czerwca 1860
Josip Šokčević 19 czerwca 1860 - 27 czerwca 1867

Ponownie pod panowaniem węgierskim (1867-1871)

[edytuj | edytuj kod]
Imię i nazwisko Okres urzędowania Uwagi
Levin Rauch 27 czerwca 1867 - 26 stycznia 1871 (tymczasowo do 8 grudnia 1868)

Banat w Królestwie Węgier (1871-1918)

[edytuj | edytuj kod]

W 1868 utworzono autonomiczny banat Chorwacji-Slawonii w ramach Królestwa Węgier

Imię i nazwisko Okres urzędowania Uwagi
Koloman Bedeković Komorski 26 stycznia 1871 - 12 lutego, 1872
Antun Vakanović 17 lutego 1872 - 20 września 1873 tymczasowo
Ivan Mažuranić 20 września 1873 - 21 lutego 1880
Ladislav Pejačević 21 lutego 1880 - 4 września 1883
Hermann Ramberg 4 września 1883 - 1 grudnia 1883 tymczasowo
Károly Khuen-Héderváry 4 grudnia 1883 - 27 czerwca 1903
Teodor Pejačević 1 lipca 1903 - 26 czerwca 1907
Aleksandar Rakodczay 26 czerwca 1907 - 8 stycznia 1908
Pavao Rauch 8 stycznia 1908 - 5 lutego 1910
Nikola Tomašić 5 lutego 1910 - 19 stycznia 1912
Slavko Cuvaj 19 stycznia 1912 - 21 lipca 1913 (tymczasowo do 5 kwietnia 1912)
Ivan Skerlecz 21 lipca 1913 - 29 czerwca 1917 (tymczasowo do 27 listopada 1913)
Antun Mihalović 29 czerwca 1917 - 20 stycznia 1919

Chorwacja jako część Królestwa SHS posiadała ograniczoną autonomię [potrzebny przypis] pod rządami dynastii Karadziordziewiczów.

Imię i nazwisko Okres urzędowania Uwagi
Ivan Paleček 20 stycznia 1919 - 24 listopada 1919
Tomislav Tomljenović 24 listopada 1919 - 22 lutego 1920
Matko Laginja 22 lutego 1920 - 11 grudnia 1920
Teodor Bošnjak 23 grudnia 1920 - 2 marca 1921 tymczasowo
Tomislav Tomljenović 2 marca 1921 - 3 lipca 1921

Królestwo Jugosławii (1929-1939)

[edytuj | edytuj kod]

W 1929 Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców przemianowano na Królestwo Jugosławii; wraz ze zmianą nazwy państwa dokonano także zmiany jego podziału administracyjnego; dwie spośród nowo powstałych banowin: banowina Sawy i banowina nadmorska (oraz fragmenty kilku innych) obejmowały ziemie chorwackie

Banowie banowiny Sawy Banowie banowiny nadmorskiej
Imię i nazwisko Okres urzędowania Imię i nazwisko Okres urzędowania
Josip Šilović 3 października 1929 - 1930 Ivo Tartaglia 1929 - 1932
Ivo N. Perović 1931 - 1935 Josip Jablanović 1932 - 1935
Marko Kostrenčić 1935 - 1936 Mirko Buić 1935 - 1939
Viktor Ružić 1936 - 24 sierpnia 1938
Stanoje Mihaldžić 24 sierpnia 1938 - 26 sierpnia 1939

Banowina Chorwacji (1939-1941)

[edytuj | edytuj kod]

W 1939 banowina Sawy i banowina nadmorska zostały połączone w autonomiczną Banowinę Chorwacji, do której przyłączono także niewielkie obszary, dotychczas wchodzące w skład innych banowin.

Imię i nazwisko okres urzędowania Uwagi
Ivan Šubašić 1939 - 1941

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]