Epsilon Lyrae

Epsilon² Lyrae

ε² Lyr
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Lutnia
Rektascensja	18h 44m 22,781s[6]
Deklinacja	+39° 36′ 45,79″[6]
Paralaksa (π)	0,02097 ± 0,00050″[6]
Odległość	155,4 ± 3,7 ly 47,6 ± 1,1[7] pc
Wielkość obserwowana	CD: 4,59[7] C: 5,23 ± 0,01[8] D: 5,35 ± 0,01m[9]
Ruch własny (RA)	6,18 ± 0,39 mas/rok[1]
Ruch własny (DEC)	50,42 ± 0,73 mas/rok[1]
Prędkość radialna	−24,40 ± 1,7 km/s[1]
Charakterystyka fizyczna
Typ widmowy	C: A6 Vn[8] D: A7 Vn[9]
Masa	C: 1,9 M☉ D: 1,8[5] M☉
Wielkość absolutna	1,20m[7]
Jasność	C: 17 L☉ D: 14 L☉[5]
Prędkość obrotu	C: 177 km/s D: 212[5]
Temperatura	C: 8200 K D: 8200[5]
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 5 Lyrae 2MASS: J18442286+3936459 Bonner Durchmusterung: BD +39°3510 Boss General Catalogue: GC C: GC 25668 Katalog Henry’ego Drapera: HD C: HD 173607 D: HD 173608 Katalog Hipparcosa: HIP 91926 Katalog jasnych gwiazd: HR C: HR 7053 D: HR 7054 SAO Star Catalog: SAO C: SAO 67315

Epsilon Lyrae (ε Lyr) – gwiazda wielokrotna znajdująca się w gwiazdozbiorze Lutni w odległości ok. 161 lat świetlnych od Słońca^[5].

Gwiazda nie ma tradycyjnej nazwy własnej. Ze względu jednak na to, że oglądana przez teleskop optyczny okazuje się składać z dwóch par bardzo podobnych gwiazd, znana jest pod angielską nazwą Double Double („podwójnie podwójna”)^[5][10].

Przez lornetkę lub nawet gołym okiem, przy dobrych warunkach obserwacji, można zauważyć podwójność gwiazdy Epsilon Lyrae^[5][10]. Zachodni składnik to ε¹ Lyr, a wschodni to ε² Lyr^[5], dzieli je odległość 209,5 sekundy kątowej (pomiar z 2016 roku)^[11]. Oba te składniki także okazują się być gwiazdami podwójnymi, co odkrył w 1779 roku Christian Mayer, choć odkrycie zwykle przypisywane jest Williamowi Herschelowi^[10].

Parę ε¹ Lyr tworzą składniki A i B, odległe o 2,20″, zaś para ε² Lyr dzieli się na składniki C i D, oddalone na niebie o 2,40″ (pomiary z 2018 r.)^[11]. Układ ma także wiele optycznych towarzyszek^[11].

Dwie pary tworzące ten układ są odległe o co najmniej 10 tysięcy jednostek astronomicznych i obiegają wspólny środek masy w czasie co najmniej 400 tysięcy lat^[5].

Układ Epsilon-1 Lyrae tworzy biała gwiazda ciągu głównego, należąca do typu widmowego A3^[3] i żółto-biały karzeł reprezentujący typ widmowy F0^[4]. Gwiazdy te obiegają wspólny środek masy w czasie około 1800 lat, dzieli je średnio 235 au, ale ze względu na mimośród orbit zbliżają się na 73 i oddalają na 400 au^[5].

Układ Epsilon-2 Lyrae tworzą białe gwiazdy ciągu głównego, należące do typu widmowego A6 i A7^[6]. Gwiazdy te obiegają wspólny środek masy w 724 lata, dzieli je średnio 145 au; zbliżają się na 95 i oddalają na 195 au^[5]. Ponadto jaśniejszy składnik ma towarzyszkę zidentyfikowaną dzięki interferometrii plamkowej^[8][5][11], która jest odległa o 0,1″ od jaśniejszej gwiazdy (pomiar z 2005 roku)^[11]. Najprawdopodobniej jest ona piątym składnikiem tego systemu^[5].

• lista gwiazd w gwiazdozbiorze Lutni

• Epsilon Lyrae w bazie SIMBAD (ang.)