Indie Brytyjskie

Cesarstwo Indyjskie (Indie Brytyjskie)
Indian Empire
British India
British Raj
	kolonia brytyjska
	1858–1947
	; Mapa Indii Brytyjskich
Godło	Flaga
Państwo	Wielka Brytania
Siedziba	Kalkuta (1858–1912); Nowe Delhi (1912–1947)
Data powstania	1858
Data likwidacji	1947
Zarządzający	Louis Mountbatten
Populacja (1911); • liczba ludności	; 315,132,537
Języki urzędowe	hindustani, angielski
	Położenie na mapie;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2013-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Indie Brytyjskie (ang. British Raj) – region w Azji, który w latach 1858–1947 znajdował się pod władzą Brytyjczyków^[2]. Składał się z obecnych Indii, Pakistanu, Bangladeszu oraz Mjanmy.

Brytyjski wkład w rozwój cywilizacyjno-gospodarczy

Po przejęciu władzy na Półwyspie Indyjskim bezpośrednio przez parlament brytyjski, rząd brytyjskiego gubernatora-wicekróla zmuszony był do realizacji szerokich reform gospodarczych. Wydano szereg ustaw w zakresie socjalnych warunków pracy, m.in. wprowadzono w zakładach pracy jeden dzień w tygodniu wolny i zakaz zatrudniania dzieci poniżej dziewięciu lat. W odpowiedzi na liczne rozruchy w miastach i bunty chłopskie, wydane zostały ustawy ograniczające lichwę i możliwość usuwania chłopów z ziemi. Zrezygnowano też z zamiarów chrystianizacji miejscowej ludności.

Przeprowadzone zostały znaczące reformy w oświacie i nauce. Rozbudowano szkolnictwo, utworzono sieć gimnazjów z angielskim językiem nauczania, uniwersytety w Kalkucie, Madrasie i Bombaju, zakładano instytucje badawcze (Botanical Survey of India). Równocześnie w Indiach rozpoczęły się przemiany struktur gospodarki feudalnej i manufakturowej na nowocześniejsze struktury gospodarki kapitalistycznej. Przystąpiono do budowy linii kolejowych i rozbudowy sieci drogowej na całym subkontynencie.

Miarą nowej polityki było utworzenie w 1885 roku Indyjskiego Kongresu Narodowego, ogólnokrajowej partii, głoszącej pokojowe przejęcie władzy, natomiast w 1906 roku Ligi Muzułmańskiej, o podobnym programie działania. W tym też okresie wprowadzone zostały reformy konstytucyjne, znacznie rozszerzające udział lokalnych elit hinduskich w rządzeniu krajem. Równocześnie w pierwszych latach XX wieku nastąpiło pełne scalanie wszystkich terytoriów Półwyspu Indyjskiego w jedno Cesarstwo Indyjskie.

Szereg pomniejszych księstw i krajów dobrowolnie oddawało się pod protektorat Brytyjczyków, niektóre z księstw były przez nich przejmowane, gdy lokalny maharadża nie miał naturalnego spadkobiercy, lub w drodze wykupu. W 1911 roku stolicą państwa ustanowiono Nowe Delhi, historyczną stolicę Wielkich Mogołów i przyjęto język angielski jako urzędowy. W roku 1938 Cesarstwo posiadało 1005 miast, których ludność łącznie przekraczała 10 mln mieszkańców (w tym: 3 miasta >0,5 mln osób i 35 miast w przedziale 0,1–0,5 mln osób).

Zobacz też

Przypisy

↑ India in 1914 [online], The National Archives [dostęp 2023-09-22] (ang.).
↑ Oxford. Ilustrowana encyklopedia uniwersalna. Historia świata od 1800 roku do współczesności, red. H. Judge, Warszawa 1998, s. 53.

[1] India in 1914 [online], The National Archives [dostęp 2023-09-22] (ang.).

[2] Oxford. Ilustrowana encyklopedia uniwersalna. Historia świata od 1800 roku do współczesności, red. H. Judge, Warszawa 1998, s. 53.

[1]

Prehistoria i starożytność	Cywilizacja doliny Indusu (3300–1300 p.n.e.) Dynastia Sun (ok. 1700–1500 p.n.e.) Dynastia Puru-Bharata-Kuru-Pandawa (ok. 1700–1026 p.n.e.) Dynastia Bharata (ok. 1700–1400 p.n.e.) Dynastia Puru (ok. 1400–1200 p.n.e.) Dynastia Kuru (ok. 1400–450 p.n.e.) Dynastia Pandawa (ok. 1200–315 p.n.e.) Dynastia Janjua Shahi (VI w. – 1026) Magadha (ok. 1700 p.n.e. – 550 n.e.) Dynastia Brihadratha (ok. 1700–799 p.n.e.) Dynastia Pradjota (799–684 p.n.e.) Dynastia Harijanka (545-346 p.n.e.) Dynastia Śiśunaga (684–424 p.n.e.) Dynastia Szakja (ok. 650–500 p.n.e.) Dynastia Nanda (424–321 p.n.e.) Dynastia Maurjów (324–184 p.n.e.) Dynastia Śunga (185–73 p.n.e.) Dynastia Kanva (73–26 p.n.e.) Dynastia Guptów (ok. 240–550) Dynastia Pandya (od ok. 550 p.n.e.) Państwo Chera (ok. 300 p.n.e. – 1314 n.e.) Hellenistyczni królowie Baktrii (ok. 250–85 p.n.e.) Dynastie Indo-Scytyjskie (ok. 85 p.n.e. – 45 n.e.) Władcy Indo-Partyjscy (ok. 21–100) Państwo Kuszanów (ok. 1–375) Dynastia Chola (ok. 100–1279)
Średniowiecze i nowożytność	Pallawowie (275–882) Kadambowie (345–525) Zachodnia Dynastia Ganga (350–1024) Dynastia Ćalukjów (543–1156) Państwo Szaszanki (600–625) Imperium Harszy (606–648) Maharadżowie Koczinu (VII wiek – 1964) Rasztrakutowie (735–982) Dynastia Szahi (ok. 890–1026) Dynastia Parmarów w Malwie (ok. 800–1305) Dynastia Seuna Yadavas w Devagiri (850–1334) Państwo Hoysala (1000–1346) Południowa Dynastia Kalachuri (1130–1184) Sułtanat Delhijski (1206–1526) Sułtanat Bahmanidów (1322–1527) Królestwo Widźajanagaru (1336–1660) Królestwo Mysoru (1399–1950) Dynastia Qutb Shahi (1518–1687) Sułtanat Malwy (1390–1562) Sułtanat Gudźaratu (1407–1573) Indie Portugalskie (1510–1961) Państwo Wielkich Mogołów (1526–1857) Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska (1600–1858) Holenderska Kompania Wschodnioindyjska (1602–1799) Duńska Kompania Wschodnioindyjska (1616–1730) Francuska Kompania Wschodnioindyjska (1664–1794) Państwo Maratha (1674–1818) Nawabowie Bengalu (1707–1770) Nawabowie Awadh (1722–1856) Nizamowie Hajdarabadu (1720–1948) Szwedzka Kompania Wschodnioindyjska (1731–1813) Indie Francuskie (1769–1954) Państwo Sikhów (1801–1849) Maharadżowie Kaszmiru (1846–1949) Indie Brytyjskie (1858–1947)
Współczesność	Dominium Indii (1947–1950) Dominium Pakistanu (1947–1956) Indie (od 1950)