Jan Zygmunt Kosiaty
kapitan | |
Data i miejsce urodzenia |
23 czerwca 1901 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka, |
Odznaczenia | |
Jan Zygmunt Kosiaty (ur. 24 czerwca 1901 w Zbyszycach, zm. w kwietniu lub maju 1940 w Charkowie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Członek Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[2] i Polskiej Organizacji Wojskowej. 27-29 października 1918 brał udział w rozbrajaniu żołnierzy 10 pułku piechoty Austro-Węgier w koszarach w Nowym Sączu. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, na froncie przebywał od 21 sierpnia 1920 do 21 stycznia 1921 r. W 1927 r. ukończył Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrów-Komorowie w stopniu podporucznika[3]. W 1930 ukończył szkołę wysokogórską w Zakopanem[4]. Był oficerem żywnościowym 4 pułku strzelców podhalańskich w Cieszynie, a w marcu 1939 dowódcą 2. kompanii tego pułku[5]. Na kapitana awansował 15 sierpnia 1933[6].
We wrześniu 1939 był dowódcą 9. kompanii w Batalionie KOP „Iwieniec”, a następnie został dowódcą w 207 pułku piechoty[7]. Brał udział w Obronie Lwowa.
22 września 1939 wzięty do niewoli radzieckiej[8]. Około 25 września, na stacji kolejowej koło Tarnopola, widziany był przez swoich siostrzeńców: Jana (ur. 1921) i Aleksandra (ur. 1923) Krokowskich. Odrzucił ich propozycję pomocy w ucieczce mówiąc, że „honor oficerski mu na to nie pozwala”[1]. Osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku. Do jego żony dotarła karta pocztowa datowana na 5 grudnia 1939 (Warszawa) od „towarzysza niedoli i znajomego ze Śląska, któremu udało się wydostać”, mówiąca, że „warunki w obozie są znośne”, a kapitan „jest zdrów i przesyła pozdrowienia dla całej rodziny” oraz „prosi o wiadomość”.
Zamordowany przez NKWD wiosną 1940 w Charkowie i pochowany w Piatichatkach. Spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[9].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Syn Jadwigi (1871 – 1914, z domu Michalskiej) i Jana Kosiatego (1863 – 25 VII 1928, nauczyciel - kierownik Szkoły Ludowej w Zbyszycach, nauczyciel Szkoły Powszechnej im. J. Kochanowskiego w N. Sączu, członek Sodalis Marianus).
Był uczniem C.K. Gimnazjum I w Nowym Sączu (patrz I LO), a następnie Krajowej Szkoły Kupieckiej w Tarnowie.
Żonaty z Marią, z domu Szelwel.
Rodzeństwo[10]:
- (Marianna) Zofia Kosiaty ur. 29 VIII 1890. Żona Jana Krokowskiego (1876 - 1950). Ich dzieckiem był Jan Krokowski (8 V 1921 - 1980)[11][12][13] - działacz konspiracyjny, więzień obozów Auschwitz-Birkenau i Sachsenhausen, dziennikarz, działacz społeczny, świadek w drugim procesie oświęcimskim.
- Aleksander Jan (5 II 1892 - XI 1923), żołnierz 32 Pułku Piechoty Obrony Krajowej (1. kompania), jeniec rosyjski (1916)[14], więziony w obozie w Omsku, ochotnik walczącej na Syberii 5 Dywizji Strzelców Polskich (odznaczony Krzyżem Walecznych).
- Michał Karol (22 X 1893 - 15 V 1968), dominikanin, przybrane imię zakonne Kajetan.
- Edward Józef (ur. 17 III 1896). Nauczyciel w miejscowości Sieżputy Zagajne[15]. W szkole średniej działał w ruchach niepodległościowych, był w jednej klasie z[16]:
- Zygmuntem Berlingiem - w r. 1939 podpułkownik w stanie spoczynku, więzień Starobielska, przeżył dzięki współpracy z NKWD. Późniejszy generał broni w LWP.
- Władysławem Stępkowiczem - podpułkownikiem, zamordowanym w Katyniu.
- Karolem Romańczykiem - podinspektorem Policji Państwowej, zamordowanym przez NKWD w Kalininie (obecnie Twer).
- Stanisławem Wilkoszem[17] - kapitanem, jeńcem Starobielska, zamordowanym w Charkowie.
- Stanisławem Widełem - majorem piechoty Wojska Polskiego, więzionym i rozstrzelanym w Auschwitz-Birkenau.
- Romuald Marian (ur. w II 1900), pacjent w Państwowym Zakładzie dla Umysłowo i Nerwowo Chorych w Kobierzynie[15].
- Czesław (13 VII 1910 – 21 VII 1949), weterynarz, założyciel pierwszej państwowej lecznicy dla zwierząt w Nowym Sączu[18].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora[19]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
- Wymieniony na pamiątkowej tablicy umieszczonej na kościele św. Kazimierza w Nowym Sączu[20].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Srebrny Krzyż Zasługi[6]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918 - 1921[4]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[4]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Relacja Krzysztofa Kosiatego (bratanka kapitana), Warszawa 6 X 1991.
- ↑ Golachowski, Kazimierz (1886-1975): Towarzystwo Gimnastyczne Sokół w Nowym Sączu 1887-1937. 1937. s. 268. [dostęp 2017-09-13]. (pol.).
- ↑ Ministerstwo Spraw Wojskowych , Józef Piłsudski , Dziennik Personalny nr 21 rok VIII, Warszawa, 15 sierpnia 1927, 246, kolumna 1 [dostęp 2023-07-19] (pol.).
- ↑ a b c Stanisław Zając , Pokój wam: ocalić od zapomnienia, Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, 1994, s. 125, ISBN 978-83-86231-47-8 [dostęp 2023-07-20] .
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 656.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 41.
- ↑ Katyń 1940, KOSIATY [online], Katyń 1940 [dostęp 2023-07-18] (pol.).
- ↑ Mirosław Jan Rubas , Katyńska lista strat polskich formacji granicznych:. Żołnierze KOP i funkcjonariusze SG pomordowani i zaginieni na wschodzie na przełomie lat 1939/1940, Warszawa: Komenda Główna Straży Granicznej, 2000, s. 85, ISBN 8391279727 (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 246.
- ↑ Daty urodzeń z metryk urodzenia. Daty zgonu z informacji na nagrobkach.
- ↑ Supreme National Tribunal , Najwyższy Trybunał Narodowy , Files in the criminal case of the former members of the SS crew at Auschwitz-Birkenau concentration camp, 7 października 1946, s. 314-315, Cytat: Name and surname Jan Krokowski Parents’ names Jan and Zofia, née Kosiały (ang.).
- ↑ Rocznik Sądecki, tom XXIII, 1995, s. 320-323, ISBN 83-902400-1-7 (pol.).
- ↑ Sylwia Siwulska , Kim był Jan Krokowski, patron ulicy na osiedlu Gorzkowskim? Przeżył Auschwitz [online], Sądeczanin.info, 20 czerwca 2021 [dostęp 2023-09-03] (pol.).
- ↑ Verlustliste: Verlustliste Nr. 354., -: Verlustliste Nr. 354., -: Hof- u. Staatsdr. -., 1916 [dostęp 2023-07-21] (niem.).
- ↑ a b Bieliński B. , Akt Zejścia Jana Kosiatego, "Akt Zgonu". Przechowywane w Archiwum Narodowym w Krakowie, Nowy Sącz, 9 czerwca 1928, s. 4 (pol.).
- ↑ Martyrologium uczniów klasy VI B II Gimnazjum w Nowym Sączu, „Almanach Sądecki R. XVII NR 3/4 (64/65)”, 2008, s. 42-46, ISSN 1232-5910 (pol.).
- ↑ Katyń 1940, WILKOSZ [online], Katyń 1940 [dostęp 2023-09-03] (pol.).
- ↑ Lecznica Weterynaryjna s.c. - Bez kategorii [online], lecznica-nowysacz.pl [dostęp 2023-07-17] .
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Nowy Sącz - tablica katyńska [online], www.miejscapamiecinarodowej.pl [dostęp 2023-06-03] .
- ↑ Datowanie na podstawie daty awansu do stopnia kapitana:15 sierpnia 1933
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- VII. Roczne Sprawozdanie Dyrekcyi Krajowej Szkoły Kupieckiej w Tarnowie za rok szkolny 1918/19. Tarnów: nakł. Szkoły Kupieckiej, 1919, s. 21. [dostęp 2023-07-21].
- Stanisław Zając: Pokój Wam. Kraków: Dowództwo Krakowskiego Okręgu Wojskowego, 1994, s. 125. ISBN 83-86231-47-5.
- Jerzy Giza, Łukasz Poremba, Zakrzewski: Nowy Sącz i Sądecczyzna w czasie I wojny światowej. Dowództwo Krakowskiego Okręgu Wojskowego, 2015, s. 23-57. ISBN 978-83-65332-01-1.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930, s. 495. [dostęp 2017-10-01].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Kosiaty, Jarosław: Jarosław Kosiaty, O sobie słów kilka.. [dostęp 2017-10-10]. (pol.).
- Bolesław Bieliński , Akt Zejścia Jana Kosiatego (przechowywane w Archiwum Narodowym w Krakowie), Nowy Sącz, 9 czerwca 1928, s. 4 .
- Członkowie Towarzystwa „Sokół”
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Obrońcy Lwowa (1939)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie batalionu KOP „Iwieniec”
- Ofiary zbrodni katyńskiej zamordowane w Charkowie
- Urodzeni w 1901
- Wojskowi związani z Nowym Sączem
- Zmarli w 1940