Karel Gott

Karel Gott

Karel Gott (2018)
Data i miejsce urodzenia	14 lipca 1939 Pilzno
Data i miejsce śmierci	1 października 2019 Praga
Przyczyna śmierci	ostra białaczka szpikowa
Instrumenty	gitara
Typ głosu	tenor[1]
Gatunki	opera, jazz, pop, rock, adult contemporary, world music, szlagier[2], pop-rock, country, muzyka klasyczna[3]
Zawód	piosenkarz
Aktywność	1962–2019
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Karel Gott (ur. 14 lipca 1939 w Pilźnie, zm. 1 października 2019 w Pradze^[4]) – czeski piosenkarz.

Uznawany za najbardziej znanego czeskiego (wcześniej czechosłowackiego) piosenkarza w historii^[5]. W karierze został 42 razy nagrodzony nagrodą Złotego/Czeskiego Słowika (1962–1991 jako Złoty Słowik, od 1996 jako Czeski Słowik)^[6]. Trzykrotnie nagrodzony Złotym Kamertonem(inne języki) (w 1982, 1984 i 1995)^[7].

Jego głos klasyfikowany był jako tenor^[1].

Śpiewał między innymi piosenki pop, arie operowe i operetkowe, adaptacje klasycznych pieśni, narodowych i ludowych piosenek (folklor), aranżacje melodii z musicali i piosenki country. Szczególnie znane jest jego wykonanie arii z West Side Story – Maria. Wykonał lub adaptował w języku czeskim wiele światowych przebojów m.in. El condor pasa, By the Rivers of Babylon, Hot Stuff^[8].

Twórczość muzyka klasyfikowana jest jako opera, jazz, pop, rock, adult contemporary, world music, szlagiery^[2], pop-rock, country, a także muzyka klasyczna^[3].

W latach 2006–2009 w Jevanach pod Pragą, w dawnej willi piosenkarza istniało poświęcone mu muzeum, Gottland.

Jego rodzina jest pochodzenia niemieckiego. Urodził się w Pilźnie, gdy miał 6 lat rodzina przeprowadziła się do Pragi. Nie dostał się na studia do praskiej Akademii Sztuki, Architektury i Designu (UMPRUM) i zaczął pracować jako elektryk. Wcześnie zaczął interesować się muzyką jazzową, próbował uczyć się gry na gitarze i kontrabasie, ale postanowił skoncentrować się na śpiewie i zaczął brać prywatne lekcje. W latach 50. amatorsko występował i uczestniczył w konkursach piosenkarskich.

Karierę zaczął zdobywając angaż w praskiej kawiarni nad Wełtawą w 1958. W 1960 r. rozpoczął studia w praskim Konserwatorium, pod kierunkiem Konstantina Karenina (ucznia Fiodora Szalapina)^[9]. Pierwsze koncerty zagraniczne odbył w Polsce z Jazzową Orkiestrą Czechosłowackiego Radia. Pierwszego singla nagrał w duecie z Vlastą Průchovą w 1962 r., była to piosenka Až nám bude dvakrát tolik. W 1963 roku został członkiem teatru (kabaretu) Semafor, gdzie nagrał też piosenkę Oči má sněhem zaváté (Oczy ma śniegiem zawiane), którą napisali Jiří Suchý i Jiří Šlitr, członkowie tego teatru. Wkrótce potem zdobył swego pierwszego Złotego Słowika. Wystąpił na festiwalu sopockim w 1964 roku, wykonując po polsku piosenkę Kot Teofil (III nagroda). Później – w latach 1970, 1975, 1986 i 2006 – występował już jako gwiazda.

W 1967 wydał pierwszą płytę w niemieckiej wytwórni Deutsche Grammophon. W tym samym roku wyjechał na roczny kontrakt artystyczny do Las Vegas, co było początkiem jego światowej kariery. Po Praskiej Wiośnie zamieszkał w Niemczech, a podczas Konkursu Piosenki Eurowizji w 1968 r. reprezentował Austrię z utworem Tausend Fenster, z którym zajął 13. miejsce^[10]. W 1969 przerwał protest i wystąpił z recitalem. W 1971 przebywał na półrocznej emigracji w Niemczech Zachodnich. Władze komunistyczne niepokoiły się wiedząc, że jego emigracja miałaby negatywny wpływ na „normalizację” po wydarzeniach Praskiej Wiosny. Gott zdecydował się powrócić do kraju głównie ze względu na swych rodziców. Wykonywał też w konspiracji w 1977 utwór Mój brat Jan ku czci Jana Palacha.

W 1977 r., podobnie jak większość artystów, w reakcji na ogłoszenie Karty 77 podpisał tzw. antykartę, w której deklarowano poparcie dla reżimu. Gott twierdził, że do podpisu zmuszono go podstępem^[11].

Śpiewał m.in. przebój Lady Carneval i tytułową piosenkę do popularnej bajki Pszczółka Maja, do wersji czeskiej, słowackiej i niemieckiej (autorem muzyki obu przebojów jest Karel Svoboda).

W 2008 stworzył duet z niemieckim raperem Bushido w utworze „Für immer jung”, a w 2009 podczas koncertu w Pradze wystąpił wraz z zespołem Alphaville w utworze Forever Young. Koncertował w Kanadzie, Izraelu, Rosji, Niemczech oraz odbył swoje kolejne długie tournée po Czechach.

Poza Albanią i Skandynawią występował we wszystkich krajach Europy, a także w Ameryce Północnej i Południowej, Azji (Japonia) i w Australii. Występował w setkach telewizyjnych show – swoich i jako gość (m.in. Gilbert Becaud Show, Nashville Country Music Festival, Europarty, Rudi Carell Show, James Last Show, Ein Kessel Buntes, Helena Vondráčková v Lucerne).

Szacuje się, że sprzedał od 30 do 100 milionów płyt. Wiadomo, że w Czechach i na Słowacji sprzedano około 15 milionów, za co otrzymał diamentową płytę Supraphonu – Diamentową płytę światowej wytwórni fonograficznej Universal Music Group otrzymała w Czechach jedynie Helena Vondráčková, która sprzedała więcej płyt za granicami Czech niż w samych Czechach. Jego najbardziej znane płyty zostały nagrane w języku niemieckim i czeskim, chociaż niektóre wykonał po angielsku, rosyjsku i włosku.

• ponad 50 Platynowych, Złotych i Srebrnych Płyt (jako wykonawca wytwórni Supraphon, Miełodija, Polydor, PolyGram oraz Universal i innych)
• Diamentowa Płyta od czeskiej wytwórni Supraphon (1992)
• 22 Złote i 19 Czeskich Słowików (Český slavík) (pierwszy – 1963, ostatni – 2016)
• nagroda Diamentowy Słowik za 40 zwycięstw w corocznych głosowaniach w Czechach na najlepszego artystę estradowego (2015)

Karel Gott od lat również malował i wystawiał swoje obrazy.

Karel Gott zmarł 1 października 2019 przed północą w swojej willi w Pradze. Przegrał walkę z ostrą białaczką. 11 października trumnę z ciałem artysty wystawiono w pałacu Žofín, gdzie pożegnało go około 49000 wielbicieli^[12].

12 października w katedrze Św. Wita na Hradczanach odbyła się msza pogrzebowa przy obecności rodziny i czeskich władz państwowych. Na ten dzień została ogłoszona żałoba narodowa^[13]. Następnie trumnę przewieziono do miejskiego krematorium, gdzie w obecności rodziny ciało artysty poddano kremacji^[14].

20 grudnia 2019 urna z prochami Karela Gotta została złożona do grobu na cmentarzu Malvazinky^[12][15].

• Medal za zasługi I stopnia – 2009^[16]

• Strona oficjalna (cz. • niem. • ang.)
• Strona nieoficjalna (cz. • niem. • ang. • ros.)