Lormetazepam

Lormetazepam
	Enancjomer R
	; Enancjomer S
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	7-chloro-5-(2-chlorofenylo)-3-hydroksy-1-metylo-3H-1,4-benzodiazepin-2-on
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C16H12Cl2N2O2
Masa molowa	335,18 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	848-75-9
PubChem	13314
DrugBank	DB13872
SMILES
	CN1C2=C(C=C(C=C2)Cl)C(=NC(C1=O)O)C3=CC=CC=C3Cl
InChI
	InChI=1S/C16H12Cl2N2O2/c1-20-13-7-6-9(17)8-11(13)14(19-15(21)16(20)22)10-4-2-3-5-12(10)18/h2-8,15,21H,1H3
	InChIKey
	FJIKWRGCXUCUIG-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Temperatura topnienia	206 °C
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji; według kryteriów GHS są niedostępne.
Dawka śmiertelna	LD50 >10 000 mg/kg (szczur, doustnie)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	N05CD06
Legalność w Polsce	substancja psychotropowa grupy IV-P
Farmakokinetyka
Okres półtrwania	10-12h
Wiązanie z białkami; osocza i tkanek	∼85%
Metabolizm	wątrobowy
Wydalanie	w 94% z moczem w postaci niezmienionej
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lormetazepam (łac. lormetazepamum) – organiczny związek chemiczny, pochodna 3-hydroksybenzodiazepiny, zaliczany do substancji psychotropowych grupy IV-P. Stosowany jako lek nasenny, uspokajający i przeciwlękowy. Jest związkiem chiralnym, produkt farmaceutyczny jest mieszaniną racemiczną obu enancjomerów^[2].

W porównaniu z innymi lekami z tej grupy terapeutycznej lormetazepam wykazuje silne, szybkie i stosunkowo krótkotrwałe działanie nasenne, wykazuje też działanie uspokajające i przeciwlękowe. W niewielkim stopniu działa miorelaksacyjnie i przeciwdrgawkowo. Podobnie jak inne benzodiazepiny, po podaniu doustnym wchłania się szybko i prawie całkowicie. Metabolizowany jest w wątrobie do nieczynnych psychotropowo metabolitów. Ze względu na krótki okres działania farmakologicznego oraz dość szybkie wydalanie wykazuje znaczny potencjał uzależniający. Lormetazepam w polskim lecznictwie jest stosowany sporadycznie.

Mechanizm działania

Działa na wiele struktur ośrodkowego układu nerwowego, przede wszystkim układ limbiczny i podwzgórze, czyli struktury związane z regulacją czynności emocjonalnych. Nasila hamujące działanie neuronów GABA-ergicznych w obrębie kory mózgowej, hipokampa, móżdżku, wzgórza i podwzgórza. Lek zwiększa powinowactwo tego receptora do kwasu γ-aminomasłowego, który jest endogennym neuroprzekaźnikiem hamującym.

Wskazania do stosowania

Doraźnie i krótkotrwale:

w leczeniu zaburzeń snu (trudności w zasypianiu, wczesne przebudzenia poranne)
w premedykacji do uciążliwych badań diagnostycznych

Przeciwwskazania

nadwrażliwość na pochodne benzodiazepiny
ciężka niewydolność oddechowa niezależnie od przyczyny
ciężka niewydolność wątroby
zespół bezdechu sennego
zaburzenia świadomości
miastenia
jaskra
ostra porfiria
zatrucia alkoholem lub lekami działającymi depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy

Środki ostrożności

Przed rozpoczęciem leczenia należy określić przyczynę bezsenności.
Podczas leczenia może rozwinąć się psychiczne i fizyczne uzależnienie – szczególnie ostrożnie stosować u pacjentów z uzależnieniem od alkoholu, narkotyków lub innych leków w wywiadzie.
Regularne stosowanie lormetazepamu może prowadzić do rozwoju jego tolerancji.
Po zakończeniu leczenia może pojawić się tzw. bezsenność z odbicia (nawrót objawów o większym nasileniu).
Ze względu na ryzyko wystąpienia niepamięci następczej należy zapewnić pacjentowi 7–8 godzin nieprzerwanego snu po zażyciu leku.
Szczególnie ostrożnie stosować u pacjentów w podeszłym wieku (powyżej 65 lat) oraz u pacjentów z objawami depresji (ryzyko skłonności samobójczych).
Z uwagi na to, że preparat zawiera laktozę, nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.
Stosowanie leku w pierwszym trymestrze jest dopuszczalne jedynie w przypadku bezwzględnej konieczności, a stosowanie bezpieczniejszych zamienników jest niemożliwe. U dzieci matek przyjmujących długotrwale benzodiazepiny w III trymestrze ciąży może rozwinąć się uzależnienie, a w okresie pourodzeniowym może wystąpić zespół odstawienny. Jeśli zachodzi konieczność podania leku w trakcie laktacji, należy przerwać karmienie piersią.

Interakcje

Opioidowe leki przeciwbólowe, inhibitory MAO, leki przeciwdrgawkowe, anestetyki, leki nasenne, psychotropowe, przeciwdepresyjne, przeciwhistaminowe i leki hipotensyjne o działaniu ośrodkowym nasilają depresyjny wpływ lormetazepamu na ośrodkowy układ nerwowy. Przy jednoczesnym stosowaniu opioidów może wystąpić nasilenie euforii (ryzyko szybszego uzależnienia). Alkohol nasila działanie depresyjne leku, może doprowadzić do reakcji paradoksalnych, zaburzeń świadomości, niewydolności oddechowej i w konsekwencji nawet śmierci.

Działania niepożądane

senność, spowolnienie reakcji, ból i zawroty głowy, stany splątania, dezorientacji, ataksja
dyzartria z mową zamazaną i nieprawidłowym wymawianiem, zaburzenia pamięci, bezsenność, pobudzenie, agresja, drgawki
zaburzenia libido
zaburzenia widzenia
nudności, uczucie suchości w jamie ustnej, brak apetytu
nietrzymanie moczu
zwiotczenie mięśni
zaburzenia miesiączkowania
omdlenia
leukopenia, agranulocytoza

Nagłe przerwanie leczenia może wywołać objawy zespołu odstawiennego: ból głowy, mięśni, pobudzenie, napięcie emocjonalne, niepokój ruchowy, stany splątania, drażliwość, bezsenność.

Podczas terapii może ujawnić się wcześniej istniejąca niezdiagnozowana depresja.

Ostrzeżenia

Lek należy odstawiać stopniowo.
W trakcie leczenia oraz przez 3 dni po zakończeniu nie wolno pić alkoholu.
Lek może osłabiać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn – powinno się unikać tych czynności w trakcie leczenia i 3 dni po jego zakończeniu.

Dawkowanie

Doustnie.
Zaburzenia snu: zwykle 0,5–1 mg na pół godziny przed snem. W indywidualnych przypadkach dawkę można zwiększyć maksymalnie do 2 mg na dobę.
Premedykacja: zwykle 1 mg godzinę przed zabiegiem lub 2 mg pół godziny przed snem w dniu poprzedzającym zabieg.

Lek stosuje się doraźnie, czas leczenia należy ograniczyć do minimum (zwykle wynosi on od kilku dni do 2 tygodni, włącznie z okresem stopniowego odstawiania).

Preparaty

Dostępny w Polsce preparat^[3]:

Noctofer (Tarchomińskie Zakłady Farmaceutyczne „Polfa” SA) – tabletki (produkcja od 1986 roku^[4])

Przypisy

↑ ^a ^b Lormetazepam, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2011-11-07] (ang.).
↑ Rote Liste Service GmbH (Hrsg.): Rote Liste 2017 – Arzneimittelverzeichnis für Deutschland (einschließlich EU-Zulassungen und bestimmter Medizinprodukte). Rote Liste Service GmbH, Frankfurt/Main, 2017, Aufl. 57, ISBN 978-3-946057-10-9, s. 196.
↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2011-11-07]. (pol.).
↑ „Wiadomości Urzędu Patentowego”. Nr 3, s. 176, 1988.

Bibliografia

Pharmindex: kompendium leków. Warszawa: UBM Medica Polska, 2011, s. 1280. ISBN 978-83-62078-02-8.
Martindale. 2011.
Leki Współczesnej Terapii. Wyd. XII. Warszawa: 1995. ISBN 83-85632-39-5.
Ulotka informacyjna produktu leczniczego Noctofer.
Małgorzata Rzewuska: Leczenie zaburzeń psychicznych. Wyd. 3. Warszawa: PZWL, 2006. ISBN 83-200-3354-3.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[ChemIDplus-1] Lormetazepam, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2011-11-07] (ang.).

[Rote_Liste-2] Rote Liste Service GmbH (Hrsg.): Rote Liste 2017 – Arzneimittelverzeichnis für Deutschland (einschließlich EU-Zulassungen und bestimmter Medizinprodukte). Rote Liste Service GmbH, Frankfurt/Main, 2017, Aufl. 57, ISBN 978-3-946057-10-9, s. 196.

[Wykaz-3] Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2011-11-07]. (pol.).

[patent-4] „Wiadomości Urzędu Patentowego”. Nr 3, s. 176, 1988.

[1]