Martwica
Martwica, nekroza (stgr. νεκρός „martwy”, łac. necrosis) – ciąg zmian morfologicznych zachodzących po śmierci komórki w żywym organizmie.
Charakteryzuje się stopniową degradacją struktur komórkowych (m.in. denaturacją białek), obrzmieniem cytoplazmy, dezintegracją błony komórkowej i chaotyczną dezaktywacją wszystkich szlaków biochemicznych, a także następuje pęcznieniem komórki (na skutek dostawania się wody do komórki) lub przeciwnie jej obkurczenie. W odróżnieniu od apoptozy nekrozie towarzyszy wydostanie się zawartości komórki (następuje rozpad komórki) do otaczającej ją przestrzeni międzykomórkowej, na skutek utraty ciągłości błony komórkowej i uwolnienia enzymów lizosomalnych. Powoduje to zazwyczaj silną reakcję zapalną, która może mieć znaczenie patologiczne (nie występuje to na ogół w przypadku apoptozy). DNA komórek rozpada się na fragmenty o przypadkowej długości[2].
Do typów martwicy komórek zaliczamy:
- martwicę skrzepową - najczęściej spowodowana zawałem lub zatorem skutkującym niedokrwieniem tkanek
- martwicę serowatą - serowacenie - występuje w gruźlicy, kile, ziarnicy złośliwej, niektórych nowotworach), w przypadku kiły masy te są elastyczne przy uciśnięciu z powodu nagromadzenia niestrawionych włókien kolagenowych
- martwicę rozpływną - najczęściej występuje w mózgu, poza nim może zostać wywołana przez niektóre bakterie i grzyby
- martwicę enzymatyczną tkanki tłuszczowej - w tkance tłuszczowej okołotrzustkowej, może również występować w innych tkankach na skutek dostania się enzymów lipolitycznych do krwiobiegu za pośrednictwem którego trafiają one do innych tkanek
- zgorzel (zachodzi gnicie), w tym:
- zgorzel wilgotna
- zgorzel sucha
- zgorzel gazowa[2]
Martwicą (łac. necrosis) nazywamy obumarcie tkanek lub narządów. Może być spowodowana niedokrwieniem (np. spowodowanym zawałem), niedotlenieniem, toksynami bakteryjnymi.
Rozróżniamy martwicę aseptyczną, martwicę rozpływną, martwicę suchą.
Przykłady martwicy:
- martwica dystalnych części kończyn w wyniku niedokrwienia (zator, zakrzep tętniczy)
- martwica mięśnia sercowego (na skutek zawału mięśnia sercowego, przykład martwicy skrzepowej)
- stopa cukrzycowa (przykład zgorzeli suchej)
W patomorfologii martwica zaliczana jest do zmian wstecznych[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Norris R. 2004. Venom Poisoning in North American Reptiles. In Campbell JA, Lamar WW. 2004. The Venomous Reptiles of the Western Hemisphere. Comstock Publishing Associates, Ithaca and London. 870 pp. 1500 plates. ISBN 0-8014-4141-2.
- ↑ a b c Uszkodzenie i śmierć komórki, [w:] Wenancjusz Domagała, Maria Chosia, Patologia : słowo o chorobie. T. 1, wyd. 2 zm. i popr., Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2008, s. 14-15, ISBN 978-83-60183-64-9, OCLC 833020109 [dostęp 2019-11-09].
