but

wymowa:

​^?/i ​^?/i IPA: [but], AS: [but]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) część ubrania, noszona na stopie, chroniąca stopy; zob. też buty w Wikipedii

rzeczownik, rodzaj żeński, forma fleksyjna

(2.1) D. lm od buta

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	but	buty
dopełniacz	buta	butów
celownik	butowi	butom
biernik	but	buty
narzędnik	butem	butami
miejscownik	bucie	butach
wołacz	bucie	buty

(2.1) zob. buta

przykłady:

(1.1) Emilian wrócił do domu w zabłoconych butach.

składnia:

kolokacje:

(1.1) nosić but(y) • nakładać / nałożyć / zakładać / założyć / zdejmować / zdjąć / podbić / skleić / porwać / suszyć / sznurować / rozsznurować / rozsznurowywać / zapiąć / zapinać / zdzierać / zedrzeć but(y) • lewy / prawy but • skórzany / gumowy / zamszowy / sportowy / zimowy / letni / … but • wygodny / ciasny but; buty pasują / uwierają / obcierają / cisną / piją • buty na obcasie / na koturnie / na kaczuszce / na szpilce / na platformie / na słupku / na płaskim (wysokim / niskim) obcasie • w butach / bez but��w • kot w butach

synonimy:

(1.1) bucior, bucik, butek; reg. pozn. papeć, papuć; gw. (Górny Śląsk) szczewik

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) obuwie

hiponimy:

(1.1) adidas, balerinka, baletka, bambosz, bot, botek, botfort, chodak, ciżemka, ciżma, czeszka, czółenko, drewniak, espadryl, espadryla, glan, gumowiec, japonka, juniorek, kalosz, kamasz, kapec, kapeć, klapek, korek, koturn, kowbojek, kozak, laczek, lakierek, martens, meliska, mokasyn, muszkieterek, oficerek, pantofel, pepega, pionierek, platforma, półbut, półtrampek, sabot, sandał, szpilka, sztyblet, sztylpa, śniegowiec, tenisówka, trampek, traper, trep, trzewik, walonek, wodera

holonimy:

meronimy:

(1.1) podeszwa, cholewa (cholewka), obcas, sznurowadło, flek, podpodeszwa (brandzel), otok, ściółka (wyściółka), przyszwa, podszewka, obłożyna, język, zapiętek

wyrazy pokrewne:

rzecz. butowanie n, zbutowanie n

zdrobn. bucik m, butek m

zgrub. bucior m

czas. butować ndk., zbutować dk.

przym. buciany

związki frazeologiczne:

but twoja mogiła! • but w podłodze • głupi jak but • nie kiwnąć palcem w bucie • potrzebny jak dziura w bucie • szyć buty • umarł w butach • wejść w cudze buty • włazić z butami do duszy • wziąć pod but • przysłowia: do panny Katarzyny nowych butów obłóczyny • koń bosy na lód, but dziurawy na błoto, tępa siekiera na drwa – niebezpieczni są • stać go na buty, a nie stać na cholewy • szewc bez butów chodzi

etymologia:

prawdop. st.czes. bot < st.franc. bot, por. franc. botte; forma polska przekształcona pod wypływem wyrazów obuć, obuwie itp.^[1][2]

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Obuwie

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) shoe, boot
• arabski: (1.1) حذاء
• aragoński: (1.1) zapato
• baskijski: (1.1) zapata
• bułgarski: (1.1) обувка ż
• chiński standardowy: (1.1) 鞋子
• chorwacki: (1.1) cipela ż
• czeski: (1.1) bota
• dolnołużycki: (1.1) crjej m
• duński: (1.1) sko w
• esperanto: (1.1) ŝuo
• fiński: (1.1) kenkä
• francuski: (1.1) chaussure ż
• górnołużycki: (1.1) črij m
• gruziński: (1.1) ფეხსაცმელი (pekhsatsmeli)
• gudźarati: (1.1) જોડો m (jōḍō)
• hiszpański: (1.1) zapato m
• interlingua: (1.1) scarpa
• irlandzki: (1.1) bróg
• islandzki: (1.1) skór m
• japoński: (1.1) 靴
• jidysz: (1.1) שוך m (szuch)
• kaszubski: (1.1) bót m, kùrp m
• kataloński: (1.1) bota ż, sabata ż
• kazachski: (1.1) башмақ, кебіс
• koreański: (1.1) 구두
• liwski: (1.1) kǟnga
• łaciński: (1.1) calceus m
• mongolski: (1.1) гутал
• niderlandzki: (1.1) schoen m
• niemiecki: (1.1) Schuh m
• nowogrecki: (1.1) παπούτσι n
• papiamento: (1.1) bota
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1) , buty:
• portugalski: (1.1) sapato m, bota ż
• rosyjski: (1.1) башмак m, ботинок m
• rumuński: (1.1) pantof m
• słowacki: (1.1) topánka ż
• szwedzki: (1.1) sko
• tagalski: (1.1) bota
• turecki: (1.1) ayakkabı
• tybetański: (1.1) ལྷམ
• ukraiński: (1.1) чобіт m, черевик m
• węgierski: (1.1) cipő
• wilamowski: (1.1) siuh m, šu̐ m, siüh m, śü m
• włoski: (1.1) scarpa ż
• wolof: (1.1) dàll

źródła:

wymowa:

akcentowane enPR: bŭt, IPA: /bʌt/, SAMPA: /bVt/

nieakcentowane enPR: bət, IPA: /bət/, SAMPA: /b@t/

wymowa amerykańska^?/i

homofon: butt

​^?/i ​^?/i

znaczenia:

spójnik

(1.1) ale

przyimek

(2.1) oprócz

przysłówek

(3.1) tylko, zaledwie

rzeczownik

(4.1) szkoc. przedsionek chaty

odmiana:

(1.1) (2.1) (3.1) nieodm.

(4.1) lp but; lm buts

przykłady:

(1.1) We'd wanted to go to work, but we realised it was Sunday. → Chcieliśmy iść do pracy, ale zorientowaliśmy się, że jest niedziela.

(2.1) Who has gone home yet? Everybody but Mr. Jones. → Kto już poszedł do domu? Wszyscy oprócz p. Jonesa.

(3.1) He's but a boy! → To jest tylko chłopiec!

składnia:

kolokacje:

(2.1) all/anything/everyone/no-one… but…

synonimy:

(2.1) except, without

(3.1) only

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

Przecinek przed spójnikiem współrzędnym (for, and, nor, but, or, yet, so) jest obowiązkowy kiedy łączy dwa zdania niezależne, które nie są bardzo krótkie i ściśle powiązane.

źródła:

zapisy w ortografiach alternatywnych:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) spoż. udziec

(1.2) anat. udo

odmiana:

(1.1) lp but, buta, butu, but, butom, butu, bute; lm butovi, butova, butovima, butove, butovima, butovima, butovi

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

znaczenia:

morfem

(1.1) chem. zawierający cztery atomy węgla w cząsteczce

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pochodne:

rzecz. butano, butanolo, butanono, buteno, butenalo, butilo, butino

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

IPA: [by(t)], kanad. franc. [by] ​^?/i, wymowa kanadyjska^?/i

​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) cel

(1.2) meta

(1.3) gol, punkt

(1.4) sport. bramka

czasownik, forma fleksyjna

(2.1) 3. os. lp przesz. literacki (passé simple) czasownika boire

odmiana:

(1.1-4) lp but; lm buts

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

IPA: [bʊt]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) kieszeń

odmiana:

(1.1) lp but; lm bwiet

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) anat. udo

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz turecki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.