Kričke (Drniš)
- Za ostale upotrebe, v. Kričke (razvrstavanje).
Kričke
| |
---|---|
Regija | Dalmacija |
Županija | Šibensko-kninska |
Općina/Grad | Drniš |
Mikroregija | Drniška krajina |
Najbliži (veći) grad | Drniš |
Nadmorska visina | 290 m |
Geografske koordinate | |
- z. š. | 43.817 N |
- z. d. | 16.217 E |
Stanovništvo - - - - - - -(2001 / 2011 / 2021) | |
- Ukupno | 327 |
Kričke
|
Kričke su gradsko naselje Drniša.
Naselje se nalazi oko 3 km jugoistočno od Drniša, na državnoj cesti D56, koja spaja Drniš s Mućem.
Pružaju se u pravcu SZ-JI, duž južnog ruba Petrovog polja, u podnožju planine Moseć, pored rijeke Čikole. Nalaze se na 290 m nadmorske visine. Selo je uglavnom raspoređeno uz cestu, u dužini od 5 km.
U prošlosti su sve kuće bile poređane u jednom nizu, na kontaktu polja i planine, a u novije vrijeme se širi prema polju i cesti. Selo je podijeljeno na Gornje Kričke, Srednje Kričke i Donje Kričke (najbliže Drnišu), a granicu između njih predstavlja prekinut niz kuća tj. nenaseljen prostor. Kričke su prvo selo na cesti Drniš - Split, koju presjeca željeznička pruga prema Splitu i Šibeniku, na njegovom početku.
U Petrovom polju (kraško polje), na kraju sela tj. Gornjih Kričaka, nalazi se brdo Midenjak (345 m n.v.). Ispod Donjih Kričaka se nalazi uzvišenje Đurđeva glavica (287 m n.v.), sa Martića glavicom zapadno i Jerkovića glavicom istočno od nje. Ravni dijelovi polja su: Gaj u podnožju Midenjaka, Begluci uz rijeku Čikolu, Brižine ispod Srednjih Kričaka, Rabote i Jasenje ispod Donjih Kričaka. Iznad sela, na planini Moseć se izdižu vrhovi Umci (618 m n.v.) i Crni vrh (702 m n.v.). Moseć je izgrađen od vapnenačkih stijena.
Pored sela protiče Čikola, od istoka prema zapadu. Zimi je bogata vodom, dok ljeti često presušuje i voda ostaje samo u virovima. U selu se nalaze izvori pretvoreni u bunare, kao što je Ozren u podnožju Đurđeve glavice i Smrden u Gornjim Kričkama. Od Smrdena potok teče prema Perišića ponoru i gubi se u njemu.
Polje je pretvoreno u obradive površine, dok se šumarci nalaze samo na glavicama (uzvišenjima). Moseć je obrastao niskom vegetacijom, izuzev pojedinih područja s šumom ili goletima.
U naselju se nalaze pravoslavna Crkva Svetog Đurđa koja je najstarija, rimokatolička Crkva Kraljice Mira i grkokatolička crkva Pokrova Presvete Bogorodice.
Nacionalnost[1] | 2001. | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. |
Srbi | 83 (25,38%) | 445 (62,06%) | 469 (57,05%) | 616 (65,18%) | 710 (64,84%) |
Hrvati | 234 (71,55%) | 261 (36,40%) | 306 (37,22%) | 322 (34,07%) | 379 (34,61%) |
Jugosloveni | 7 (0,97%) | 42 (5,10%) | 4 (0,42%) | ||
ostali i nepoznato | 10 (3,05%) | 4 (0,55%) | 5 (0,60%) | 3 (0,31%) | 6 (0,54%) |
Ukupno | 327 | 717 | 822 | 945 | 1.095 |
U Gornjim i Donjim Kričkama, velika većina stanovništva su Srbi, a u Srednjim Kričkama Hrvati.
Demografija[1] | ||
---|---|---|
Godina | Stanovnika | |
1857. | 579 | |
1869. | 676 | |
1880. | 698 | |
1890. | 699 | |
1900. | 722 | |
1900. | 722 | |
1910. | 772 | |
1921. | 837 | |
1931. | 905 | |
1948. | 1.258 | |
1953. | 1.183 | |
1961. | 1.095 | |
1971. | 945 | |
1981. | 822 | |
1991. | 717 | |
2001. | 327 | |
- napomene:
Sadrži podatke za bivša naselja Kričke Donje i Kričke Gornje od 1880. do 1910. i u 1948. te Kričke Srednje u 1948.
Selo je zanimljivo u pogledu jezika stanovništva. Srbi u Gornjim Kričkama i Hrvati u Srednjim Kričkama koriste ikavski izgovor (mlađi ikavski dijalekat), dok je za Srbe u Donjim Kričkama karakterističan ijekavski izgovor (istočnohercegovački dijalekat), mada i oni upotrebljavaju neke ikavske riječi.
Migracije stanovnika Kričaka u predratno doba bile su usmjerene uglavnom prema Splitu, gdje je odlazilo mlađe stanovništvo radi zaposlenja. Poslije Oluje 1995. godine, Srbi su izbjegli u Srbiju (najviše Beograd i Vojvodinu), tako da je selo danas većinom naseljeno Hrvatima.
- http://www.maplandia.com/croatia/sibenik/kricke/
- http://www.eparhija-dalmatinska.hr/Parohija-Kricke-L.htm
- http://www.drnis.hr
- http://www.rastko.org.rs/knjizevnost/umetnicka/proza/smatavulj-pripovetke/smatavulj-pripovetke3.html Arhivirano 2016-03-04 na Wayback Machine-u