Skåne (grofovija)
Grofovija Skåne
Skåne län | |
|---|---|
| |
| U sastavu | Švedske |
| Upravni oblik | grofovija |
| Glavni grad | Malmö - Kristianstad |
| guverner | Margareta Pålsson |
| Površina | 11.369 km² |
| Stanovništvo | 1.243.329 |
| Gustoća | 109.361 stanovnik na km² |
| Web stranica | |
Grofovija Skåne (švedski: Skåne län) ili Skanija kako je kolokvijalno zovu[1], je jedna od 21 grofovije na koji je Švedska administrativno podjeljena, koja se prostire na krajnjem jugu zemlje.
Skåne ima površinu od 11,369 km²[2] u kojoj živi 1,243,329 stanovnika.[2]
Grofovija Skåne osnovana je 1997. spajanjem dotadašnjih grofovija Malmöhus i Kristianstad. Njen teritorij se poklapa sa tradicionalnom pokrajinom Skaniom. Ona se prostire na krajnjem jugu švedskog poluotoka, okružena sa tri strane vodama Baltičkog mora, tu se nalaze i tjesnaci Øresund (zapad) i Kattegat (sjeverozapad).[1]
Sa sjevera graniči s tradicionalnim pokrajinama Halland i Småland, a sa sjeveroistoka sa Blekingeom[1] , odnosno sa grofovijama Halland, Kronoberg i Blekinge.
Administrativni centar grofovije je Malmö[1] u kom je sjedište guvernera, dok je u Kristianstadu sjedište Vijeća grofovije.
U južnom dijelu grofovije, geološka rasjedanja proizvela su niz grebena, položenih u smjeru sjeverozapad - jugoistok. Najveća rijeka grofovije je Kävlinge, a ima i nekoliko potoka, duž obale ima malo povoljnih luka, zbog rasjeda, ali ima puno plaža i ljetovališta.[1] Dalje prema sjeveru u unutrašnjosti, prevladavaju ravnice koje su među najplodnijim u zemlji. Na jugu prevladavaju listopadna drva, naročito bukve, dok crnogorice ima više na sjeveru.[1]
Duž cijele grofovije ima dosta srednjovijekovnih crkava i zamaka i kurija iz 16. i 17. vijeka.[1]
Nakon brojnih bitaka Danska je prepustila Skaniu Švedskoj, nakon potpisivanja mirovnog sporazuma u Roskildeu - 1658.[1]
Pored Malmöa koji je administrativni centar grofovije i treći po veličini grad Švedske, ostali veći urbani centri su Helsingborg, Landskrona i Kristianstad.
Trelleborg je najjužnija luka zemlje, dok je Lund je kulturno središte južne Švedske. Pored dobre prometne povezanosti sa ostalim dijelovima zemlje, iz Skånea postoje postoje trajektne veze prema Danskoj, Njemačkoj i Poljskoj, pored tog tu je međunarodni aerodrom kod Skurupa, istočno od Malmöa.[1]
Od 2000. Skåne je još bolje povezan sa danskim Kopenhagenom i Zelandom, od kad je dovršen Eresundski most.[1]
Iako je Grofovija Skåne srednje velika, ima veliku važnost za zemlju, kao glavni proizvođač hrane, pa je zbog tog često zovu Žitnicom Švedske. Među glavnim kulturama su pšenica, raž, ječam, zob, krumpir i šećerna repa. Iako je proizvodnja žitarica najvažnija za ekonomiju grofovije, ona ima i značajnu industriju od prehrambene, brodogradnje, metalurgije do kamenoloma i ribarstva.[1]
Blekinge • Dalarna • Gävleborg • Gotland •
Halland • Jämtland • Jönköping • Kalmar • Kronoberg •
Norrbotten • Örebro • Östergötland • Skåne •
Södermanland • Stockholm • Uppsala • Värmland •
Västerbotten • Västernorrland • Västmanland •
Västra Götaland