Shqisa e nuhatjes

Shqisa e nuhatjes, ose olfaksioni, është shqisa speciale përmes së cilës perceptohen erërat (ose aromat).^[1] Shqisa e nuhatjes ka shumë funksione, duke përfshirë zbuluar ushqime të dëshiruara, rreziqe dhe feromone, dhe luan një rol në shije.

Tek njerëzit, kjo ndodh kur një erë lidhët me një receptor brenda kavitetit nasal, duke transmetuar një sinjal përmes sistemit olfaktor.^[2] Glomerulat grumbullojnë sinjalet nga këta receptorë dhe i transmetojnë ato në bulbin olfaktor, ku inputi sensory fillon të interaktojë me pjesët e trurit që janë përgjegjëse për identifikimin e erës, kujtesën dhe emocionin.^[3]

Ekzistojnë shumë gjëra të ndryshme që mund të ndërhyjnë në një shqisë normale të nuhatjes, duke përfshirë dëmtimin e hundës ose receptorëve të nuhatjes, anosminë, infeksionet e frymëmarrjes së sipërme, dëmtimet traumatike të trurit dhe sëmundjet neurodegjenerative.^[4]^[5]

Shiko edhe

Shqisa e prekjes

Referime

^ Wolfe, J; Kluender, K; Levi, D (2012). Sensation & perception (bot. 3rd). Sinauer Associates. fq. 7. ISBN 978-0-87893-572-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ de March, CA; Ryu, SE; Sicard, G; Moon, C; Golebiowski, J (2015). "Structure–odour relationships reviewed in the postgenomic era". Flavour and Fragrance Journal. 30 (5): 342–361. doi:10.1002/ffj.3249. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Schacter, D; Gilbert, D; Wegner, D (2011). "Sensation and Perception". Psychology. Worth Publishers. fq. 166–171. ISBN 978-1-4292-3719-2. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Xydakis, MS; Mulligan, LP; Smith, AB; Olsen, CH; Lyon, DM; Belluscio, L (2015). "Olfactory impairment & traumatic brain injury in blast-injured combat troops". Neurology. 84 (15): 1559–67. doi:10.1212/WNL.0000000000001475. PMC 4408285. PMID 25788559. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Xydakis, MS; Belluscio, L (2017). "Detection of neurodegenerative disease using olfaction". The Lancet Neurology. 16 (6): 415–416. doi:10.1016/S1474-4422(17)30125-4. PMID 28504103. S2CID 5121325. Arkivuar nga origjinali më 1 dhjetor 2021. Marrë më 10 tetor 2019. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[wol-1] Wolfe, J; Kluender, K; Levi, D (2012). Sensation & perception (bot. 3rd). Sinauer Associates. fq. 7. ISBN 978-0-87893-572-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Ryu-2] March, CA; Ryu, SE; Sicard, G; Moon, C; Golebiowski, J (2015). "Structure–odour relationships reviewed in the postgenomic era". Flavour and Fragrance Journal. 30 (5): 342–361. doi:10.1002/ffj.3249. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] Schacter, D; Gilbert, D; Wegner, D (2011). "Sensation and Perception". Psychology. Worth Publishers. fq. 166–171. ISBN 978-1-4292-3719-2. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[4] Xydakis, MS; Mulligan, LP; Smith, AB; Olsen, CH; Lyon, DM; Belluscio, L (2015). "Olfactory impairment & traumatic brain injury in blast-injured combat troops". Neurology. 84 (15): 1559–67. doi:10.1212/WNL.0000000000001475. PMC 4408285. PMID 25788559. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[5] Xydakis, MS; Belluscio, L (2017). "Detection of neurodegenerative disease using olfaction". The Lancet Neurology. 16 (6): 415–416. doi:10.1016/S1474-4422(17)30125-4. PMID 28504103. S2CID 5121325. Arkivuar nga origjinali më 1 dhjetor 2021. Marrë më 10 tetor 2019. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]