Balaklaot

Ang isang balaklaot (Ingles: monsoon, bigkas: /mɒnˈsuːn/) ay tradisyunal na isang kapanahunan na bumabaligtad na hangin na sinasamahan ng katumbas na mga pagbabago sa presipitasyon^[1] subalit ginagamit ngayon upang isalarawan ang pagbabago sa kapanahunan sa sirkulasyong atmosperiko at kinakabit sa taunang pang-latitud na osilasyon ng Intertropical Convergence Zone (ITCZ, lit. na  'Intertropikal na Sonang Nagtatagpo') sa pagitan ng hangganan nito sa hilaga at timog ng ekwador. Kadalasan, ginagamit ang katawagang balaklaot upang tukuyin ang yugtong maulan ng huwarang nagbabago sa pana-panahon, bagaman mayroon din na yugtong tuyo sa teknikal na aspeto. Ginagamit din ang katawagan upang isalarawan ang lokal na mabigat subalit mailkling panahong tag-ulan.^[2][3]

Ang mga pangunahing sistemang balaklaot sa mundo ay binubuo ng mga balaklaot sa Kanlurang Aprika, Asya-Australya, Hilagang Amerika, at Timog Amerika. Sa Pilipinas, tinatawag ang timog-kanlurang balaklaot bilang Habagat at tinatawag Amihan ang hilagang-silangang balaklaot.^[4] Tinatawag naman na "siyam-siyam" ang maraming araw na tuloy-tuloy na pag-uulan na na dulot ng Habagat at tanda ito ng simula ng kapanahunan ng tag-ulan.^[5][6] Magkasingkahulugan minsan ang Habagat at balaklaot.

Minsang tinuring ang balaklaot bilang malawakang simoy ng dagat^[7] na dulot ng mas mataas na temperatura sa lupa kaysa karagatan. Hindi na ito ang tinuturing na dahilan at tinuturing na ngayon ang balaklaot bilang isang pangyayaring nagaganap sa buong planeta na kinakasangkutan ng taunang paglipat ng Intertropical Convergence Zone (lit. na  'Intertropikal na Sonang Nagtatagpo') sa pagitan ng mga hangganan nito sa hilaga at timog. Naiiba ang hangganan ng ITCZ ayon sa kaibahan ng pag-iinit ng lupa-dagat at naisip na ang hilagang sakop nito ng balaklaot sa Timog Asya ay naiimpluwensiyahan ng mataas na Tibetanong Talampas.^[8][9] Nagaganap ang hindi balanseng temperaturang ito dahil sinisipsip ng mga karagatan at lupa ang init sa iba't ibang paraan. Sa mga karagatan, nananatili ang temperatura ng hangin na relatibong matatag sa dalawang kadahilanan: may relatibong mataas na kapasidad ng init ang tubig (3.9 hanggang 4.2 J g⁻¹ K⁻¹),^[10] at dahil ang konduksyon at kombeksyon ay babalansehin ang mainit o malamig na ibabaw (0.19 hanggang 0.35 J g⁻¹ K⁻¹),^[11] at maipapasa lamang nila ang init sa daigdig sa pamamagitan ng konduksyon at hindi ng kombeksyon. Samakatuwid, nananatili ang anyong tubig sa mas pantay na temperatura habang mas pabagu-bago ang mga temperatura sa lupa.