Pangasinan
- Para sa wika, tingnan ang Wikang Pangasinan.
Pangasinan | |||
|---|---|---|---|
| Lalawigan ng Pangasinan | |||
 | |||
| |||
 Mapa ng Pilipinas na magpapakita ng lalawigan ng Pangasinan | |||
 | |||
| Mga koordinado: 15°55'N, 120°20'E | |||
| Bansa |  Pilipinas | ||
| Rehiyon | Rehiyon ng Ilocos | ||
| Kabisera | Lingayen | ||
| Pagkakatatag | 1611 | ||
| Pamahalaan | |||
| • Uri | Sangguniang Panlalawigan | ||
| • Gobernador | Amado Espino III | ||
| • Manghalalal | 2,096,936 na botante (2022) | ||
| Lawak | |||
| • Kabuuan | 5,451.01 km2 (2,104.65 milya kuwadrado) | ||
| Populasyon (senso ng 2020) | |||
| • Kabuuan | 3,163,190 | ||
| • Kapal | 580/km2 (1,500/milya kuwadrado) | ||
| • Kabahayan | 776,202 | ||
| Ekonomiya | |||
| • Kaurian ng kita | ika-1 klase ng kita ng lalawigan | ||
| • Antas ng kahirapan | 13.90% (2021)[2] | ||
| • Kita | ₱4,696,665,305.032,296,253,562.132,418,816,199.912,753,678,383.133,093,002,240.613,402,038,665.743,765,217,542.024,086,681,382.65 (2020) | ||
| • Aset | ₱13,059,734,464.764,676,079,949.324,523,338,491.585,137,956,395.475,922,322,282.546,880,106,194.249,254,510,087.1211,124,188,020.05 (2020) | ||
| • Pananagutan | ₱2,704,863,138.26955,177,094.31803,155,539.23912,028,947.491,160,279,403.451,785,454,448.551,997,164,302.512,465,957,987.28 (2020) | ||
| • Paggasta | ₱3,721,654,403.371,703,308,758.841,858,960,573.671,878,124,170.332,466,163,997.062,690,831,985.03 (2020) | ||
| Pagkakahating administratibo | |||
| • Mataas na urbanisadong lungsod | 0 | ||
| • Lungsod | 4 | ||
| • Bayan | 44 | ||
| • Barangay | 1,364 | ||
| • Mga distrito | 6 | ||
| Sona ng oras | UTC+8 (PST) | ||
| Kodigo postal | 2400–2447 | ||
| PSGC | 015500000 | ||
| Kodigong pantawag | 75 | ||
| Kodigo ng ISO 3166 | PH-PAN | ||
| Klima | tropikal na monsoon na klima | ||
| Mga wika | Wikang Pangasinan wikang Sambal Wikang Bolinao Kayapa Kallahan | ||
| Websayt | http://www.pangasinan.gov.ph/ | ||
Ang Pangasinan ay isang lalawigan ng Pilipinas sa rehiyon ng Ilocos. Matatagpuan ang lalawigan sa kanlurang bahagi ng pulo ng Luzon sa may Golpo ng Lingayen at Timog Dagat Tsina. Ito ay may kabuuang sukat na 5,451.01 square kilometre (2,104.65 mi kuw).[3] Ayon sa senso noong 2015, ang populasyon ay nasa 2,956,726 .[4]
Pangasinan ang pangalan ng lalawigan, ng mga mamamayan, at ang pangunahing wikang sinasalita sa lalawigan. Tinatayang nasa 1.5 milyong ang mga katutubong Pangasinan. Isa ang wikang Pangasinan sa mga opisyal na kinikilalang wikang rehiyunal sa Pilipinas. Sinasalita ang Pangasinan bilang ikalawang wika ng mga etnikong minorya sa Pangasinan. Ang pinakakilalang pangkat etnikong minorya sa Pangasinan ay ang mga Iloko, Bolinao at mga Tagalog.
Heograpiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Pampulitika
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang lalawigan ng Pangasinan ay nahahati sa 44 bayan, 4 na lungsod, at 1,364 na mga barangay. May anim na distritong pangkinatawan ang lalawigan ng Pangasinan.
Mga Lungsod
[baguhin | baguhin ang wikitext]Mga Bayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Pisikal
[baguhin | baguhin ang wikitext]Matatagpuan ang lalawigan ng Pangasinan sa kanlurang gitnang bahagi ng pulo ng Luzon sa Pilipinas. Naghahanggan ang Pangasinan sa mga lalawigan ng La Union at Benguet sa hilaga, sa Nueva Vizcaya at Nueva Ecija sa silanga, at sa Zambales at Tarlac sa timog. Matatagpuan sa kanluran ng lalawigan ang Dagat Timog Tsina.
May kabuuang sukat ang Pangasinan na 5,451.01 square kilometre (2,104.65 mi kuw).[3] Ang lalawigan ay nasa 170 kilometro (105.633 mi) hilaga ng Maynila, 50 kilometro (31.0685 mi.) timog ng Lungsod ng Baguio, 115 kilometro (71.4576 mi.) hilaga ng Pandaigdigang Paliparan at Daungan ng Subic, at 80 kilometro (49.7096 mi.) hilaga ng Paliparang Pandaigdig ng Clark.
Demograpiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1990 | 2,020,273 | — |
| 1995 | 2,178,412 | +1.42% |
| 2000 | 2,434,086 | +2.41% |
| 2007 | 2,645,395 | +1.15% |
| 2010 | 2,779,862 | +1.82% |
| 2015 | 2,956,726 | +1.18% |
| Source: National Statistics Office[4] | ||
Populasyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang mga mamamayan ng Pangasinan (Totoon Pangasinan) ay tinatawag na Pangasinan o sa Kinastilang Pangasinense, o sa payak na taga-Pangasinan. Ikatlong pinakamataong lalawigan ang Pangasinan sa Pilipinas. Ayon sa senso noong 2000, 47 bahagdan ng populasyon ay mga Totoon Pangasinan at 44 na bahagdan ay mga Iloko.
|
Dagat Timog Tsina | La Union, Benguet, Nueva Vizcaya |
| |
| Dagat Timog Tsina | 
|
Nueva Ecija | ||
 Pangasinan 
| ||||
| ||||
| Zambales | Tarlak |
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑
"Province: Pangasinan". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "2021 Full Year Official Poverty Statistics of the Philippines" (PDF). Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 15 Agosto 2022. Nakuha noong 28 Abril 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 3.0 3.1 "List of Provinces". PSGC Interactive. Makati City, Philippines: National Statistical Coordination Board. Inarkibo mula sa orihinal noong 17 Enero 2013. Nakuha noong 11 Pebrero 2013.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) Naka-arkibo 12 September 2016[Date mismatch] sa Wayback Machine. - ↑ 4.0 4.1 "Population and Annual Growth Rates for The Philippines and Philippine Statistics Authority, 2015 Census of Population Report No. 1 – C REGION I – ILOCOS Population by Province, City, Municipality, and Barangay August 2016" (PDF). 2010 Census and Housing Population. National Statistics Office. Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong 24 Hulyo 2022. Nakuha noong 31 Hulyo 2022.
{{cite web}}: line feed character in|title=at position 119 (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
