Airbus A320 ailesi
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Nisan 2024) |
| Airbus A320 ailesi | |
|---|---|
 SAS havayollarına ait bir A320 | |
| Türü | Yolcu uçağı |
| Ulusal köken | Avrupa |
| Üretici | Airbus |
| İlk uçuş | 22 Şubat 1987 |
| Ana kullanıcı | American Airlines |
| Diğer kullanıcılar | easyJet China Eastern Airlines China Southern Airlines |
| Üretim sayısı | 31 Temmuz 2019'a kadar 8,951[1] |
.jpg)
Airbus A320 ailesi Almanya, Fransa, İspanya, Birleşik Krallık ve Hollanda ortaklığından oluşan Airbus S.A.S. ailesinin kısa ve orta menzilli uçağıdır. Airbus A320 serisi A318, A319, A320, A321 ve ACJ özel jet versiyonlarından oluşur. İlk uçuşunu 1987 yılında gerçekleştiren A320 serisi fly by wire Flight control sistemini kullanan ilk yolcu uçaklarıdır. Yolcu uçakları arasında bu güne kadar 4658 adetten fazla üretilerek en büyük rakibi Boeing 737'in arkasından ikinci sıradadır. 1965 yılında üretime başlayan Boeing 737 şu ana kadar 8000'i geçmiştir.
Tasarımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Airbus A320 serisi tek koridorlu, alçak kanatlı, tek kuyruklu yapıya sahiptir. Bir burun iki adet kanatın gövdeye yakın kısımlarına yerleştirilmiş iniş takımına sahiptir. Kanadın direnci yüksek ve yüzeyi geniş gövdeye yakın kısmına yerleştirilmiş 2 adet çift akılı turbofan motora sahiptir.
Uçuş güvertesinde elektronik uçuş bilgi sistemini ve kontrol yüzeylerini yönetmek için klasik yoke (W şeklindeki uçağın direksiyonu diyelim) sistemi yerine savaş uçaklarında kullanılan joystik sistemi kullanılmaktadır. Airbus uçaklarının hemen hemen tamamında bu sistem kullanılır. Joystik ve bilgisayarlar tarafından kontrol edilen fly by wire sistemi Uçuş Dinamiği hesaplayarak (hız, yükseklik, hava durumu, dizayn ve uçağın döneleri) pilota en güvenli kontrolü sağlamaktadır. Bu sistem günümüzde pilotlar tarafından giderek vazgeçilmez bir unsur olmaya başlamıştır.
A320 serisinde kullanılan motorlar CFM 56 ve IAE V2500 model turbofan jet motorlarıdır.
Teknolojik yenilikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- İlk tamamı dijital fly by wire kontrol sistemine sahip ilk sivil yolcu uçağı
- Tamamı LCD ekranlardan oluşan kokpit (Glass Cockpit)
- Komposit malzeme ile yapılmış ilk dar gövdeli yolcu uçağı
- ECAM (Elektronik merkezi Uçak bilgi ekranı. İki adet lcd ekran üzerinden uçağın yakıt, uyarı, sistem hataları ve uçak hakkında pek çok bilgiyi verebilen uçuş bilgi bilgisayarı)
- Tüplü ekranlar yerine ilk Lcd uçuş ekranlarının kullandığı kokpite sahiptir. Bu şekilde 50 kilo tasarruf edilmiştir.
- Fly By Wire sistemi için kullanılan bilgisayarlarda İntel firmasının İntel 8086 işlemcisini kullanmıştır.
A320NEO
[değiştir | kaynağı değiştir]Airbus üretimi A320 NEO (New Engine Option/Yeni Motor Opsiyonu)
A320neo'da Pratt&Whitney'in PW1100G veya CFMI şirketinin Leap-X motorları kullanılabilecek.
Uçağın maliyetleri klasik A320'lere göre yüzde 30 daha düşük olacak.
Kıvrık kanat uçları ‘sharklet= köpekbalığı yüzgeci" ile aerodinamik mükemmellik sağlanacak.
Kompozit hafif malzemeler ve yeni motorlarla uçak 2 ton (4,400 lb) daha fazla yük taşıyabilecek.
A320neo 6300 km kilometre menzil sunuyor.
Yeni uçak üç ayrı model olarak tasarlandı. Yolcu kapasitesi 150-220 arasında değişiyor. Yani Neo, A319, A320 ve A321'in yerini alacak. A320 Neo'ların yüzde 15 yakıt tasarrufu sağlaması havayolları şirketlerinin her yıl uçak başına 1 milyon dolar tasarruf etmesini sağlıyor. Her uçak için yılda 3.600 ton daha az karbondioksit salımına imkân verecek ve karbon emisyonounda'da çift haneli azaltma sağlayacak ve motor sesini de azaltacak.
Airbus A320neo'ya ilk siparişlerini Ocak 2011'de Hindistanlı havayolu şirketi IndiGo verdi. İlk teslimatı 2016 yılı itibarıyla yapıldı.
PRATT&WHITNEY PW1100G
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeni dişli kutusu, önde yer alan fanın daha yavaş dönmesini sağlıyor. Özel tasarım, dönüş gücünü artırarak motorun içine veriyor. Böylece malzeme yorgunluğu azaltılarak parçaların hizmet ömrü uzatılıyor.
P&W yüzde 16 yakıt tasarrufunu garanti ediyor.
Çevre kirliliği yüzde 50 düşük olan motor çok sessiz.
Hâlen Boeing 737 test uçağında denemeler sürüyor. Yeni motor ailesi, A320neo, Bombardier C Serisi ve Rus MC-21 uçaklarında kullanılacak.
CFMI Leap-X
[değiştir | kaynağı değiştir]LEAP-X adı verilen motor, çalışma prensibi olarak klasik jet motorlarıyla aynı teknolojiye sahip.
En önemli özelliği, çok hafif, motorun hizmet süresi boyunca bakıma gerek duymayan kompozit paller.
16 bin iniş-kalkış sonrasında büyük bakıma giren motor, rakiplerine göre yüzde 30 daha uzun ömre sahip.
CFMI'ın hedefi, yüzde 16 yakıt tasarrufu.
CFM Leap motor seçeneğine sahip ilk Airbus 320Neo, 2016 yılında Pegasus Havayolları'na teslim edildi.
Sipariş ve teslim edilenler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Siparişler | Teslim Edilenler | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Model | Toplam | Belirsiz | Toplam | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006 | 2005 | 2004 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | 1999 | 1998 | 1997 | 1996 | 1995 | 1994 | 1993 | 1992 | 1991 | 1990 | 1989 | 1988 |
| A318 | 80 | 4 | 76 | 0 | 2 | 2 | 6 | 13 | 17 | 8 | 9 | 10 | 9 | |||||||||||||||
| A319 | 1,500 | 181 | 1,319 | 0 | 47 | 51 | 88 | 98 | 105 | 137 | 142 | 87 | 72 | 85 | 89 | 112 | 88 | 53 | 47 | 18 | ||||||||
| A320 | 5,612 | 2,752 | 2,860 | 0 | 306 | 297 | 221 | 209 | 194 | 164 | 121 | 101 | 119 | 116 | 119 | 101 | 101 | 80 | 58 | 38 | 34 | 48 | 71 | 111 | 119 | 58 | 58 | 16 |
| A321 | 1,100 | 408 | 692 | 0 | 66 | 51 | 87 | 66 | 51 | 30 | 17 | 35 | 33 | 35 | 49 | 28 | 33 | 35 | 22 | 16 | 22 | 16 | ||||||
| Toplam | 8,292 | 3,345 | 4,947 | 0 | 421 | 401 | 402 | 386 | 367 | 339 | 289 | 233 | 233 | 236 | 257 | 241 | 222 | 168 | 127 | 72 | 56 | 64 | 71 | 111 | 119 | 58 | 58 | 16 |
Bilgiler, Aralık 2011 sonu değerleridir. 17 Ocak 2012 tarihinde güncellenmiştir.[2]
Teknik özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Modeller | A318 | A319 | A320 | A321 |
|---|---|---|---|---|
| Kokpit Personeli | İki | |||
| Yolcu Kapasitesi | 110 | 130 | 180 | 220 |
| Uzunluk | 31.45 m (103 ft 2 in) | 33.84 m (111 ft) | 37.57 m (123 ft) | 44.51 m (146 ft) |
| Kanat Açıklığı | 34.10 m (111 ft 10 in) | |||
| Kanat Eğimi | 25° | |||
| Yükseklik | 11.76 m (38 ft 7 in) | |||
| Kabin Genişliği | 3.70 m (12 ft 1 in) | |||
| Gövde Genişliği | 3.95 m. (13 ft) | |||
| Boş Ağırlık | 39,300 kg | 40,600 kg | 42,400 kg | 48,200 kg |
| Maksimum Boş Ağırlık | 68,000 kg (149,900 lb) | 75,500 kg (166,500 lb) | 77,000 kg (169,000 lb) | 93,500 kg (206,100 lb) |
| Seyir Hızı | 0.78 mach (511 mph, 830 km/h) | |||
| Maksimum Hız | 0.82 mach (544 mph, 870 km/h, 473 kt) | |||
| Kalkış Mesafesi MTOW | 1,400 m (4,446 ft) | 1,950 m (6,398 ft) | 2,100 m (6,857 ft) | 2,180 m (7,152 ft) |
| Maksimum Yüklü Menzili | 5,950 km | 6,800 km | 5,700 km | 5,600 km |
| Maksimum Yakıt Kapasitesi | 23,860 litre or 6,300 US gal | 29,840 litre or 7,885 US gal | 29,680 litre or 7,842 US gal | |
| Uçuş Tavanı | 11887 mt(39000 ft) | |||
| Motor | 2 × PW6122A 2 × CFM56-5 |
2 × IAE V2500 2 × CFM56-5 | ||
Kıyaslanabilir uçaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Boeing 737-900/Boeing 737-800/Boeing 737-700/737-600
- Boeing 717
- Bombardier C Series
- Dassault Mercure
- Embraer 195
- McDonnell Douglas DC-9
- McDonnell Douglas MD-80/MD-90
- İrkut MC-21
- Tupolev Tu-154M
- Tupolev Tu-204
- Yakovlev Yak-42D
Motor tipleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Uçak Modeli | Tarih | Motorlar |
|---|---|---|
| A318-111 | 2003 | CFM5-5B8/P |
| A318-112 | 2003 | CFM56-5B9/P |
| A318-121 | 2007 | PW6122A |
| A318-122 | 2007 | PW6124A |
| A319-111 | 1996 | CFM56-5B5 or 5B5/P |
| A319-112 | 1997 | CFM56-5B6 or 5B6/P or 5B6/2P |
| A319-113 | 1997 | CFM56-5A4 or 5A4/F |
| A319-114 | 1997 | CFM56-5A5 or 5A5/F |
| A319-115 | 2002 | CFM56-5B7 or 5B7/P |
| A319-131 | 1997 | IAE Model V2522-A5 |
| A319-132 | 1997 | IAE Model V2524-A5 |
| A319-133 | 2002 | IAE Model V2527M-A5 |
| A320-111 | 1988 | CFM56-5A1 or 5A1/F |
| A320-211 | 1988 | CFM56-5A1 or 5A1/F |
| A320-212 | 1990 | CFM56-5A3 |
| A320-214 | 1996 | CFM56-5B4 or 5B4/P or 5B4/2P |
| A320-216 | 2005 | CFM56-5B6 |
| A320-231 | 1989 | IAE Model V2500-A1 |
| A320-232 | 1993 | IAE Model V2527-A5 |
| A320-233 | 1995 | IAE Model V2527E-A5 |
| A321-111 | 1995 | CFM56-5B1 or 5B1/P or 5B1/2P |
| A321-112 | 1995 | CFM56-5B2 or 5B2/P |
| A321-131 | 1995 | IAE Model V2530-A5 |
| A321-211 | 1997 | CFM56-5B3 or 5B3/P or 5B3/2P |
| A321-212 | 2005 | CFM56-5B1 or 5B1/P or 5B1/2P |
| A321-213 | 2005 | CFM56-5B2 or 5B2/P |
| A321-231 | 1997 | IAE Model V2533-A5 |
| A321-232 | 2005 | IAE Model V2530-A5 |
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Airbus.com3 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Airbus Orders and Deliveries". Airbus. 30 Haziran 2019. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (xls) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2012.
