İçeriğe atla

Arapayma

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Arapayma
Korunma durumu

Durumu belirsiz (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Teleostei
Takım: Osteoglossiformes
Familya: Osteoglossidae
Alt familya: Arapaiminae
Cins: Arapaima
Müller, 1843
Tür: A. gigas
İkili adlandırma
Arapaima gigas
Cuvier, 1829

Arapayma (Arapaima gigas), Osteoglossidae familyasından bilinen en büyük tatlı su balığı türü. Bir zamanlar bu balığın 3 metreyi geçen büyüklükte bireylerine de rastlanmıştır.

1954 Guyana'da pul

Türün gereğinden fazla avlanmasından dolayı, günümüzde bu büyüklükte bireylere rastlanmamaktadır. Dili yaklaşık 1,5 metre uzunluğunda ve kemiklidir. Bu yüzden, arapayma Osteoglossiformes (kemik dilliler) takımında yer alır. Dilinin sert yüzeyi Amazon yerlileri tarafından odun zımparalamak için kullanılır. Oldukça hızlı büyür. Genç bireyler, yetişkin erkek bireyler tarafından korunur.

Arapayma Amazon’da yaşar ve hem bu bölgede, hem de çoğu dilde "Pirarucu" diye adlandırılır.

Eski bir Amazon efsanesine göre Pirarucu, Güneybatı Amazon’da bulunan Uaiás adlı bir kabilede yaşayan bir yerliymiş. Kabile şefi olan babası Pindarô’nun çok iyi bir adam olmasına rağmen Pirarucu, çok cesur ama kalpsiz bir savaşçıymış.

Sahip olduğu güçten dolayı kibirlenen Pirarucu, bir gün, babasının komşu kabileyi ziyarete gitmiş olmasından yararlanarak, kendi kabilesindeki insanlara eziyet etmiş ve tanrıları eleştirmiş. Tanrıların tanrısı Tupã, Pirarucu’yu izlemiş ve yaptıklarına çok kızmış. Onu cezalandırmak için yıldırım ve sel tanrıları olan Polo ve Iururaruaçú’yu çağırmış. Tanrılar ırmakta balık tutmakta olan Pirarucu’nun üzerine sel ve yıldırım göndermişler. Tupã’nın nefretiyle kabaran suları ve düşen yıldırımları fark ettiği halde Pirarucu, tüm bunları görmezden gelerek gülmüş. Bunun üzerine Tupã, Xandoré’yi, insanlardan nefret eden şeytanı çağırmış. Pirarucu kaçmak istemiş ama af dilemeyi reddettiği için Xandoré kalbine bir yıldırım saplamış.

Pirarucu hala canlı olduğu halde, çevresindeki herkes korku içinde ormanı terk etmiş. Onun bedeni ise ırmağın derinliklerinde dev ve karanlık bir balığa dönüşmüş.

Güney Amerika’da Amazon ırmağında yaşayan Arapaima Gigas türü tatlı su balığı, 5 yıl önce henüz 30 santimetreyken, iş insanı Okan Duran tarafından Gebze Darıcadaki Boğaziçi Hayvanat Bahçesi’ne verildi.

Arapayma kısa sürede 3 metre uzunluğa ve 100 kiloya erişince yeni bir akvaryuma taşınması şart oldu. Havuzun suyu boşaltıldıktan sonra havluya sarılan balık, beş kişi tarafından sedyeyle taşınarak yeni akvaryumuna konuldu.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Arapayma ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies'te Arapayma ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.