Ojiv
Ojiv, iki boyutlu ya da üç boyutlu bir cismin yuvarlak şekilli konik ucudur.
Uygulamalı fizik ve mühendislik
[değiştir | kaynağı değiştir]
Aerodinamik ya da balistik alanda, ojiv şekli mermi ya da roketlere aerodinamik bir burun şekli vermek için yüzeyleri sivri uçlu ve kavisli yaparak çoğunlukla kullanılmaktadır.
Geleneksel ya da sekant ojiv, Gotik mimariyi oluşturan aynı eğrinin dönel yüzeyidir. Diğer bir deyişle, silindir kısmının ("gövde") kenarından onu kesen eksene kadar gövde çapından daha büyük yarıçapa sahip bir dairesel yay çizilir.
Bu yay, gövde için sıfır açısında birleşecek şekilde çizilirse (yani, eksenden yay merkezine olan uzaklık ve gövde yarıçapının toplamı yayın yarıçapına eşittir), bu durumdaki yaya teğetsel ya da spitzer ojiv adı verilir. Bu şekil yüksek hızlı (süpersonik) tüfek mermilerinde çok yaygın olarak kullanılan bir ojiv şeklidir.
Bu ojivin sivriliği, yarıçapının silindir çapına oranıyla ifade edilir; yarısı kadar bir değer yarı küresel bir kubbe şeklini, daha büyük değerler gittikçe artan bir oranda sivriliği oluşturur. 4 - 10 değerleri tüfeklerde yaygın olarak kullanılsa da en çok kullanılan değer 6 olmaktadır.
Mermiler için kullanılan başka bir ojiv ise bir eliptik ojiv şeklidir. Bu spitzer ojive çok benzeyen bir eğri olmasının dışında dairesel yay, eksen tam 90° de karşılaşacak şekilde tanımlanmış bir elipsle yer değiştirir. Bu durum, sivrilik oranı ne olursa olsun bir şekilde yuvarlatılmış bir burun şeklini verir. Eliptik bir ojiv genellikle ojiv boyunun gövde çapına oranına göre tanımlanmaktadır. 1 e yakın değerler uygulamada yaygın olarak kullanılmaktadır. Eliptik ojivler çoğunlukla tabanca mermilerinde kullanılır.
Füzeler ve uçaklar genellikle, von Kármán ojiv gibi çok daha kompleks ojiv şekline sahiptirler.
Mimarlık
[değiştir | kaynağı değiştir]
Gotik mimarinin tanımlayıcı özelliklerinden biri sivri kemer ya da kaşkemerdir. Bu tip kemerler Orta Çağ mimarisinde yapısal olarak kullanılmadan önce İslami mimariye kadar, İslam öncesi Yakın Doğuda kullanılmıştır.[1] Gotik mimaride, kemerlerin enine kesişen nervürleri olan ojivler Gotik bir tonozun yüzeyini oluştururlar. Ojiv ya da ojival tak sivri uçludur. "Gotik" kemer, pergelle çizilmiş ya da tanımlandığı şekilde bir elips yayı şeklindedir. Birçok dar, dik şekildeki sivri ojiv tak biçimlerine bazen "sivri kemer" adı verilir. En sık görülen şekil, yarıçapı ile genişliğinin aynı olduğu eşkenar kemer şeklidir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yararlanılan kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Warren, John (1991). "Creswell's Use of the Theory of Dating by the Acuteness of the Pointed Arches in Early Muslim Architecture". Muqarnas. 8. ss. 59-65.