Tet Taarruzu

Tet Offensive; Sự kiện Tết Mậu Thân
	11°K 107°D / 11°K 107°D
Taraflar
Komutanlar ve liderler
Lê Duẩn; Lê Đức Thọ; Văn Tiến Dũng; Hoàng Văn Thái; Trần Văn Trà	Nguyễn Văn Thiệu; Nguyễn Cao Kỳ; Cao Văn Viên; Lyndon B. Johnson; William Westmoreland

Tet Taarruzu Vietnam Savaşı'nın en büyük askeri harekâtlarından biriydi. Viet Cong (VC) ve Kuzey Vietnam Halk Vietnam Ordusu (PAVN), 30 Ocak 1968'de Vietnam Cumhuriyeti Güney Vietnam Ordusu (ARVN), Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri ve müttefiklerine karşı sürpriz bir saldırı başlattı. Bu, Güney Vietnam'daki askeri ve sivil komuta ve kontrol merkezlerine yönelik sürpriz saldırılardan oluşan bir seferdi.^[1] Bu isim, Vietnamca Ay Yeni Yılı festivali adının kısaltılmış versiyonudur, Tết Nguyên Đán ve çoğu ARVN personelinin izinli olduğu bir tatil döneminde seçilmiştir.^[2] Hanoi Politbürosu'nun geniş çaplı saldırısının amacı, şehir merkezlerine yönelik kitlesel silahlı saldırıların ayrılıkları ve isyanları tetikleyeceği inancıyla siyasi istikrarsızlığı tetiklemekti.

Saldırı, Güney Vietnam'ın I. ve II. Kolordu Taktik Bölgelerinin büyük bölümünde 30 Ocak sabahın erken saatlerinde erken başlatıldı. Bu erken saldırı, müttefik kuvvetlere savunma tedbirlerini hazırlamaları için biraz zaman tanıdı. 31 Ocak sabahı erken saatlerde ana operasyon başladığında, saldırı ülke çapındaydı; sonunda 80.000'den fazla PAVN/VC askeri, 44 eyalet başkentinden 36'sı, altı özerk şehirden beşi, 245 ilçe kasabasından 72'si ve güney başkenti de dahil olmak üzere 100'den fazla kasaba ve şehri vurdu.^[3] Saldırı, savaşın o noktasına kadar her iki tarafın da gerçekleştirdiği en büyük askeri operasyondu.

Hanoi, Güney Vietnam hükümetinin çökmesine yol açacak bir halk ayaklanmasını tetikleyeceği inancıyla saldırıyı başlatmıştı. İlk saldırılar müttefikleri şaşkına çevirerek birkaç şehrin kontrolünü geçici olarak kaybetmelerine neden olsa da, hızla yeniden toplandılar, saldırıları püskürttüler ve PAVN/VC güçlerine ağır kayıplar verdiler. Hanoi'nin beklediği halk ayaklanması hiçbir zaman gerçekleşmedi. Huế Muharebesi sırasında yoğun çatışmalar bir ay sürdü ve şehrin yok olmasına neden oldu. PAVN/VC, işgali sırasında Huế Katliamı'nda binlerce insanı idam etti. Khe Sanh'daki Amerikan savaş üssü çevresinde çatışmalar iki ay daha devam etti.

Güney Vietnam'da ne ayaklanmalar ne de ARVN birliklerinden ayrılmalar meydana gelmediğinden, saldırı Kuzey Vietnam için askeri bir yenilgiydi. Ancak bu saldırının Amerikan kamuoyunun ve genel olarak dünyanın Vietnam Savaşı hakkındaki görüşleri üzerindeki etkisi açısından geniş kapsamlı sonuçları oldu. General Westmoreland, PAVN/VC'yi yenmenin 200.000 Amerikan askerine daha ihtiyaç duyulacağını ve yedek askerilerin etkinleştirilmesini gerektireceğini bildirdi; bu da savaşın sadık destekçilerinin bile mevcut savaş stratejisinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini kabul etmesine yol açtı.^[4] Saldırının ABD hükümeti üzerinde güçlü bir etkisi oldu ve siyasi ve askeri liderleri tarafından Kuzey Vietnamlıların yenildiğine ve böylesine iddialı bir askeri operasyon başlatamayacaklarına inandırılan Amerikan kamuoyunu şok etti. Tet taarruzu kayıplarının ve askere alma çağrılarının artmasının bir sonucu olarak Amerikan halkının savaşa verdiği destek azaldı.^[5] Daha sonra Johnson Yönetimi savaşı sona erdirmek için müzakereler yapmaya çalıştı. 1968 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinden kısa bir süre önce, Cumhuriyetçi aday ve eski başkan yardımcısı Richard Nixon, Güney Vietnam Devlet Başkanı Nguyen Văn Thiệu'yu müzakerelerde açıkça işbirliği yapmamaya teşvik ederek Johnson'ın barışı getirme yeteneği konusunda şüphe uyandırdı.^[6]

"Tet saldırısı" terimi genellikle Ocak-Şubat 1968 saldırısını ifade eder, ancak aynı zamanda Mayıs ayında gerçekleşen sözde "Mini-Tet" saldırısını ve Ağustos ayındaki Aşama III saldırısını veya 21 hafta süren olağandışı saldırıları da içerebilir. Ocak ayındaki ilk saldırıların ardından yoğun çatışmalar yaşandı.^[7]

Kaynakça

^ Ang, p. 351.
^ "U.S. Involvement in the Vietnam War: The Tet Offensive, 1968". United States Department of State. 28 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2014.
^ Dougan and Weiss
^ "Tet Offensive". www.u-s-history.com. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2019.
^ Fallows, James (31 Mayıs 2020). "Is This the Worst Year in Modern American History?". The Atlantic (İngilizce). 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
^ Baker, Peter (3 Ocak 2017). "Nixon Tried to Spoil Johnson's Vietnam Peace Talks in '68, Notes Show". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
^ "The Myths of Tet". kansaspress.ku.edu. 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020.

Dış bağlantılar

Devlet

Westmoreland'dan asker talebi 12 Şubat (#68)

Genel bilgi

O.Khiara'nın genel notları

[1] Ang, p. 351.

[state_tet_offensive-2] "U.S. Involvement in the Vietnam War: The Tet Offensive, 1968". United States Department of State. 28 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2014.

[DouganWeiss-3] Dougan and Weiss

[4] "Tet Offensive". www.u-s-history.com. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2019.

[5] Fallows, James (31 Mayıs 2020). "Is This the Worst Year in Modern American History?". The Atlantic (İngilizce). 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.

[6] Baker, Peter (3 Ocak 2017). "Nixon Tried to Spoil Johnson's Vietnam Peace Talks in '68, Notes Show". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.

[7] "The Myths of Tet". kansaspress.ku.edu. 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020.

[1]