Z notasyonu
Z notasyonu İngilizce telaffuz: [ z ɛ d], bilgi işlem sistemlerini tanımlamak ve modellemek için kullanılan bir tanımla dilinin resmi notasyonudur. Genel olarak bilgisayar programı ve bilgisayar tabanlı sistemlerin belirtilmesi hedeflenmektedir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]1974'te Jean-Raymond Abrial "Veri Semantiği"ni yayınladı.[1] Daha sonra 1980'lerin sonuna kadar Grenoble Üniversitesi'nde öğretilecek bir notasyon kullandı. Abrial EDF'deyken Abrial, Z'ye ilişkin iç notlar yazdı. Z notasyonu, 1980 tarihli "Méthodes de programmation" kitabında kullanılmıştır.[2]
Z ilk olarak 1977'de Abrial tarafından Steve Schuman ve Bertrand Meyer'in yardımıyla ileri sürüldü.[3] Abrial'in 1980'lerin başında çalıştığı, Eylül 1979'da Oxford'a geldiği Programlama Araştırma Grubu'nda Oxford Üniversitesi'nde geliştirildi.
Araçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Community Z Tools (CZT) (project), Source forge, 1 Temmuz 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Mart 2017.
- Z Word tools (project), Source forge, 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Mart 2017 for developing and checking Z specifications in Microsoft Word.
- Spivey, Michael ‘Mike’, Fuzz Type-Checker for Z, 26 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Mart 2017.
- Z/Eves — A proof checker for the Z notation (German site but all manuals in English)
- Z/EVES7 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Documentation, papers, and manuals on Z/EVES
- ZETA open-source system for development software specifications in Z
- HOL-Z open-source proof environment for Z in Isabelle/HOL 5 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- CADiZ, Z gösteriminin kullanılmasına yardımcı olan bir dizi ücretsiz yazılım araçları
- ProofPower27 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., HOL'de ve Z notasyonunun belirtimi ve ispatı destekleyen açık kaynaklı araçlar paketi.
- z-vimes 1 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Z-Vimes: Z denetimi dili için tür denetleyicisi ve (sonuç olarak) teorem vericisi.
- ProB 25 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Orijinal olarak B-Yöntemi için yazılmış ve Fuzz türü denetleyicisine uyan Z özelliklerini ("ProZ") de destekleyen bir animatör ve model denetleyicidir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Abrial, Jean-Raymond (1974), "Data Semantics", Klimbie, J.W.; Koffeman, K.L. (Ed.), Proceedings of the IFIP Working Conference on Data Base Management, North-Holland, ss. 1-59.
- ^ Meyer, Bertrand; Baudoin, Claude (1980), Méthodes de programmation (Fransızca), Eyrolles.
- ^ Abrial, Jean-Raymond; Schuman, Stephen A; Meyer, Bertrand (1980), "A Specification Language", Macnaghten, AM; McKeag, RM (Ed.), On the Construction of Programs, Cambridge University Press, ISBN 0-521-23090-X (describes early version of the language).
Daha fazla bilgi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Spivey, John Michael (1992). The Z Notation: A reference manual. International Series in Computer Science. Prentice Hall. 9 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2017.
- Davies, Jim; Woodcock, Jim (1996). Using Z: Specification, Refinement and Proof. International Series in Computer Science. Prentice Hall. ISBN 0-13-948472-8. 27 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2017.
- Bowen, Jonathan (1996). Formal Specification and Documentation using Z: A Case Study Approach. International Thomson Computer Press. ISBN 1-85032-230-9. 4 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2017.
- Jacky, Jonathan (1997). The Way of Z: Practical Programming with Formal Methods. Cambridge University Press. ISBN 0-521-55976-6. 3 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Toyn, Ian, Z Specification proposals, UK: York, 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Mart 2017.
- WSDL 2.0, W3C, 4 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Mart 2017, a specification containing Z notation assertions and explanation
