Inthaneti

Inthaneti i xiyimiso xa nxaxamelo wa tikhompuyuta leti khwekelaneke emisaveni hinkwayo naswona tikarhi titirhisa ririmi ra tikhomuyuta leri fanaka ra TCP/IP ku hlangana no phakela marungula. Inhlangano wa swiyimiso leswi hlanganisaka tihulumnendhe, tindzawulo ta lerivaleni, tikhampani ta xihundla, tindzhawu ta vuleteri emisaveni hinkwayo leti hlanganisiwaka hi tingoti ta gezi, kumbe thekinoloji ya vuhaxi bya moya, kumbe vuhaxi bya rivoningo. Inthaneti yi rhwele swisaka swa vuxokoxoko na vukorhokeri, tani hi matswalwa lama hlanganisiweke eka inthaneti, vulwembu bya inthaneti bya misava (www), poso ya inthaneti, rinqingo ra inthaneti na kuavelana hi tifayili eka inthaneti.

Masungulo ya inthaneti mathlelela eka ndzavisiso lowu simekiweke hi hulumendhe ya Amerikha eka malembe ya va 1960, leswaku ku akiwa ndlela yo avelana vuxokoxoko no vulavurisana hikutirhisa nhlangano lowu rharhanganeke wa tikhompuyuta.^[1] Ku khwekerisiwa ka tikhompuyuta ta van'wamabinzu hi malembe ya 1990, swi sungule pfumba ro ndlandlamuxa inthaneti ya masiku lawa,^[2] naswona swi thlonthle kundlandlamuka ka yona laha tindzawulo tin'wana na vanhu lava tolovelekeke na tikhompuyuta leti khomekaka ti khwekerisiweke eka inthaneti. Kute loko ku fika malembe ya 2000, tithekinoloji na vukorhokeri bya inthaneti anase byi nghenisiwile eka swiyenge hinkwaswo swa vutomi bya namunhtla.