Cakarta
İndoneziä däwläteneñ başqalası
|
Cakarta (1527 yılğa qädär - Sunda Kelapa, 1619 qädär - Cayakarta, 1942 yılğa qädär - Bataviä, İndoneziä telendä Jakarta dʒaˈkarta, inglizçä dʒəˈkɑrtə) - İndoneziäneñ başqalası häm iñ zur şähäre, maxsus başqala töbäge.
Yawa utrawınıñ könyaq-könbatış yarında, Çilivung yılğası Yawa diñgezenä quşılğan urında urnaşa.
Xalıq sanı - 9 607 787 keşe (2010), mäydanı - 664 km².
Dini tärkip - 85,5% möselman, 5,2% - protestant, 4,8% - katolik, 3,5% - buddist, 1% - induist.
Tarix
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Cakarta urınında Sunda Kelapa awılı urnaşqan, berençe tapqır IV ğasırda telgä alına.
39 yılda Purnavarman patşa Yawa könyaq yarında Sunda Pura şähärenä salğan.
1527 yılda Demak soltanatı portugal flotnı ciñep Sunda-Kelapa şähären alğannan soñ yaña isemen - Cayakarta - "Ciñü Şähäre" birgän.
1619 yılda Cayakarta ingliz ğäskärläre tarafınnan höcüm itelgän, annarı holland ğäskärläre tarafınnan cimergän.
Hollandiäneñ Ost İndiäseneñ gubernatorı Yan Piterson Kun Cayakarta urınında Bataviä kirmänen salğan.
1621 yıldan - kirmän tiräsendä şähär üsä häm Hollandiä Ost-İndiäse başqalası bulğan.
1942 yılda Yapunstan buysındıru waqıtında şähärgä Cakarta iseme kire qaytarıla.
Cakartada Prem Prakaş Mandal häm Singgama Kali Hind dine ğıybädätxänäläre urnaşqan.
Şähär klimatı
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Cakarta klimatı | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kürsätkeç | Ği | Fev | Mar | Apr | May | İün | İül | Avg | Sen | Okt | Noya | Dek | Yıl |
Absolüt maksimum, °C | 36,0 | 34,6 | 35,6 | 35,2 | 35,6 | 37,4 | 36,2 | 35,0 | 36,4 | 36,8 | 37,0 | 35,4 | 37,4 |
Urtaça maksimum, °C | 29,4 | 29,6 | 30,6 | 31,3 | 31,7 | 31,2 | 31,2 | 31,4 | 31,5 | 31,5 | 31,3 | 30,5 | 30,9 |
Urtaça temperatura, °C | 27,2 | 27,2 | 27,9 | 28,5 | 28,9 | 28,6 | 28,3 | 28,5 | 28,7 | 28,6 | 28,2 | 27,7 | 28,2 |
Urtaça minimum, °C | 25,1 | 25,1 | 25,6 | 25,9 | 26,4 | 26,1 | 25,7 | 26,2 | 26,1 | 26,1 | 25,9 | 25,8 | 25,8 |
Absolüt minimum, °C | 20,2 | 20,3 | 21,0 | 20,7 | 20,1 | 19,4 | 20,0 | 20,8 | 20,2 | 19,0 | 19,0 | 22,0 | 19,0 |
Yawım-töşem norması, mm | 283 | 231 | 160 | 119 | 105 | 62 | 44 | 47 | 49 | 87 | 111 | 161 | 1459 |
Sıltamalar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Räsmi sayt 2009 елның 31 июль көнендә архивланган.