James Brown
 | |
| Biografia | |
|---|---|
| Nasimènto | (en) James Joseph Brown  3 de majo del 1933 Barnwell (Carolina del Sud) (it)  |
| Mòrte | 25 de disenbre del 2006 (73 ani) Atlanta (Georgia) |
| Càuxa de morte | Càuze nadurałi (Polmonite e insufisensa cardìaga ) |
| Liogo de sepełimento | Beech Island (en) |
| Dati personałi | |
| Grupo ètnego | Afroamerican |
| Altura | 1,68 m |
| Atività | |
| Laóro | |
| Atività | 1954 - 2006 |
| Menbro de | |
| Zènare | Soul (it) , funk (it) , doo-wop (it) , blues e gospel |
| Voze | Barìtono |
| Instrumento muxegałe | Chitara, òrgano, voze e batteria (it) |
| Targheta discogràfega | |
| Àlbun | 123 |
| Àlbun stùdio | 99 |
| Àlbun dal vivo | 1 |
| Àlbun compilation | 23 |
| Repertòrio | |
Funk, Soul | |
| Altri | |
| Spoxa | Velma Warren (en) (1953–1969), Divòrsio Deidre Jenkins (en) (1970–1981), annullamento del matrimonio (it) Adrienne Rodriguez (en) (1984–1996), morte del coniuge (it) Tomi Rae Hynie (it) (2001–2006), mòrte |
| Condanà par | aggressione (it) rapina (it) |
| Sito web | godfatherofsoul.com |
    
           | |
James Joseph Brown, (Barnwell, 3 de majo 1933 – Atlanta, 25 de desenbre 2006) el ze stà un cantante, conpozidor, muzeghista e bałarin statunitense.
Considerà una de łe pì inportanti e influenti fegure de ła mùzega de'l XX sècoło [1], el ze stà un pionier inte l'evołusion de ła mùzega gospel e rhythm and blues, nonché de'l soul, de'l funk, de'l rap, e de ła disco music.[2][3]
Séłebre par ła só esploziva prezensa senica, el ga oparà na sorta de revołusion dei clàseghi aseti mełòdeghi, spostando par ła prima volta l'acento ritmico so'l segondo e so'l cuarto bàter de ła batùa, ansiché, come ch'A jera tìpego, so'l primo e so'l cuarto bàter.
El só modo de star so'l palco e el só stiłe i ze stà reciapài da artisti cofà Mick Jagger, Prince e altri[4]. El ze stà l'indoło e el màsemo ispirador de Michael Jackson[5][6].
El zera conosùo anca co alguni soranomi (tanti autoatribuìi), intrà i cuałi "Soul Brother Number One", "Mr. Dynamite", "The Hard-est-Working Man in Show Business", "Minister of The New New Super Heavy Funk", "Mr. Please Please Please", "Universal James", "Funky President", "The King of R&B", e el piasè conosùo de tuti, "The Godfather of Soul", el sàntoło del Soul.[7][8]
Inte i ani setanta el ze stà bandleader de'l grupo The J.B.'s, sità de frente co nomi alternativi cofà The James Brown Soul Train, Maceo and the Macks e The Last Word. Come grupo a sé stante, i J.B.'s ga sonà anca come backing band de Bobby Byrd, Lyn Collins e altri cantanti.
Segondo el sito WhoSampled, James Brown el ze l'artista pì canpionà de tuti i tenpi.[9]
Rolling Stone ła ło inserise a'l sètemo posto inte ła só łista dei 100 pì grandi artisti de ła storia[10] e al diexemo in cueła dei mejo cantanti.[11]
Biografia e carièra muxicałe
[canbia | canbia el còdaxe]James Joseph Brown, Jr. (drìoman el se gaveva fazesto cavar da'l nome anagràfego "Junior") el ze nasesto so na baraca inte ła canpanja de ła Carolina de'l Sud, anca se l'artista el ga avùo a declarar de èsar nasesto a Macon, in Zeorza.
El ze cresùo a Augusta, in Zeorza, in condision de marcà dezazio. El se ga vadanjà da viver łaorando, fin da putèło, come cołù che'l rancurava coton, come łustrascarpe e rancurando łe manse dei soldài neri de stansa in sità. El ze stà infati incargà, non oncora diezene, de procurar aventori par el łupanàr a'l cuało el pare el ghe ło ga dà in "afidamento" dopo che tuti do i ze stà zbandonà da ła mujer e mare.
El ga scominsià a ezibirse in calche picoło łocałe de ła zona, ma a'l steso tenpo cometendo picołi reati. A 16 ani el ze stà arestà par rapina a man armada e l'è stà recluzo inte'l reformatorio de Toccoa, in Zeorza. Cuì el ga conosesto Bobby Byrd (par tanto tenpo segonda voze de'l futuro Padrino del Soul "sàntoło de'l Soul", sia so'l palco che in studio), ła cui fameja ła ga jutà cueła de Brown a oténjerghene el rełaso so ła paroła dopo soło tre ani de detension, a condision che no'l tornase ad Augusta o inte ła contea de Richmond.
El ga fazesto calche paso inte'l sport, in partegołar inte'l puziłato e inte'l baseball, ma el ga dovesto retirarse da l'agonizmo a càuza de un insidente a na ganba. El se ga dedicà ałora a tenpo pien a ła mùzega. In partegołar, el se ga pasionà a'l gospel, che'l scoltava in cieza fin da picoło, a'l swing, a'l jazz e a'l rhythm & blues.
El ga ezordìo a ła fine dei ani cuaranta inte'l cuarteto vocałe dei Gospel Starlighters, trachegiando anca a ła bateria, a l'organo e a'l pianoforte.
A ła metà del desenio sucesivo el ga fondà el só primo grupo, The Flames, firmando un contrato co una de łe pì çełebri caxe discografeghe de l'epoca, ła King Records. Spostà dal gospel al rhythm & blues, James Brown riva al suceso inte el 1956 co Please, Please, Please che saltà suito inte ła hit parade de Billboard (e che a ancora uncò el ga cołesionà ben 40 dischi d'oro). Ze seguìi do album e altri sìngołi come Try Me e Night Train, che ga otegnesto tuti un gran suceso.
Inte i ani sesanta Brown xera stà stabilmente in sìma a łe clasifeghe dei dischi de rhythm & blues co brani cofà Prisoner of Love, Papa's Got a Brand New Bag, I Got You (I Feel Good), It's a Man's Man's Man's World, Cold Sweat e Say It Loud: I'm Black and I'm Proud. Inte el 1962 xe stà rejistrà un concerto tegnesto al Teatro Apollo che darà vita a l'album dopio Live at the Apollo, deventà un best seller. Grasie ła so popołarità xe riusìo a trasmeter mesaji so i temi sociałi e existensiałi, come l'inportansa de l'istrusion e ła nesesità de mejorar ła pròpia condision individuałe e sociałe. Ga seguìo altri grandi sucesi par Brown, tra i cuałi It's Too Funky in Here e I Got the Feeling.
I ani setanta ło ga vedesto oncora gran protagonista co oto album de suceso: dopo na serie de diexe canson che ło gaveva proietà in clasifega, James Brown se ga autoproclamà "El Sàntoło del Soul" (The Godfather of Soul), so ła sia del çełebre film premio Oscar Il padrino.
El boom de ła disco music ła gaveva spiasà na scianta, ma ła so breve aparision inte ła parte del predegador invaxà inte el film The Blues Brothers (de John Landis, co John Belushi e Dan Aykroyd) ło ga riłansà al gran publego. Pì tardi el parteçiparà inte el film Rocky IV (co Sylvester Stallone) indove el cantarà ła so Living in America.
Inte i ani otanta xe da recordar anca el suceso in cubia co Afrika Bambaataa, Unity.
Inte i ani drìo Brown xe andà vanti co l'atività dal vivo e in studio, incorajando ła rivałità tra Prince e Michael Jackson, da łu considerai so sucesori.
No'l macarà de slansar apełi par i derìti umani; da recordar ła so bataja, inte i ani 2002-2003, a favor de Amina Lawal, dona nigeriana de 30 ani, condanada a èsar łapidada a morte da na corte islamega del so paexe. El 28 de majo 2002 el parteçipa al Pavarotti & Friends for Angola co na memoràbiłe exibision de It's a Man's Man's World insenbre a Luciano Pavarotti.
James Brown xe el segondo de ła storia dopo Elvis Presley ad aver avùo el maxor nùmaro de sìngołi poxisionai inte ła Billboard Hot 100, co 99 sìngołi entrai tra łe prime 100 poxision. Se se calcoła inveçe ła clasifega R&B Statunitense, Brown xe el cantante che ga avùo el maxor nùmaro de sìngołi entrai in clasifega (pari a 103).
Siben James Brown no'l conpare inte l'ełenco de ła RIAA revardante i 100 artisti de maxor suceso de senpre inte i Stati Unii d'America, se pol afermar co certesa che łe vendite conplesive dei so dischi sorpasa façilmente i 10 miłion de copie in ti sołi Stati Unii. Ła clasifega stiłà da ła RIAA ła se baxa noma che so łe vendite çertifegae de dischi d'oro e platino, priviłejando cuindi i artisti co carièra discografega rełativamente curta ma de gran suceso. Sto criterio de sełesion ełimina dal contìxo tuti i dischi che no i raxonxe almanco ła notorietà del disco d'oro, atribuìndo conseguentemente ai 99 album de Brown solchè 3,5 miłion de copie vendeste conplesivamente.
Ativismo sociałe
[canbia | canbia el còdaxe]Fin dal 1965 James Brown e el so grupo ga ciapà parte a numaroxi concerti de beneficensa in favor dei derìti siviłi, esibindoxe par organixasion come ła SCLC. Inte el 1968, Brown ga incixo do canson de protesta sociałe, America Is My Home e Say It Loud - I'm Black and I'm Proud. In sta ùltema, Brown exegue soto forma de proto-rap na dichiarasion de patriotismo e el promulga "l'orgojo de èsar nero", afermando che l'America el xe uno dei pochi Paexi indove un individuo el posa "inisiar come łustrascarpe e rivar fin a strenxerghe ła man al Presidente" e de "mołar de pianxerse indoso ma de alsarse e conbater inte ła vita."
Brown ga tegùo un concerto in TV a Boston el dì sucesivo al sasìnio de Martin Luther King. Se ga de frecuente da ato a Brown de aver contribuìo a prevenir dexordeni rasiałi inte ła sità grasie a ła so exibision.[12]
A l'inisio dei ani setanta, Brown ga continuà a rejistrar canson che tratava de temadeghe sociałi, una de łe pì çełebri xe King Heroin del 1972, che trata del problema de ła difuxion de ła droga in tei gheti tra i xovani de cołor.
Ła morte
[canbia | canbia el còdaxe]A l'inisio del 2006, James Brown xe stà colpìo da un tumore a ła prostata. El cantante no'l se ga perdùo d'ànemo, e el se ga sotoponesto a de łe cure par sconfixer el małe, dichiarando: «Go sorpasà tante cose inte ła me vita. Superarò anca staltra al mejo».[13] Nonostante i so problemi de sałute, Brown ga mantegnesto ła so reputasion de "hardest working man in show business" (omo che łaora pì fiso inte el mondo del spetàcoło) continuando sensa fermarse a tegner numaroxi concerti. Durante el mexe de disenbre del 2006 James Brown taca a vertir dei dołori fixeghi che ło porta ad anułar varie date dei so concerti. El riese cantar in condision precarie el 21 a un concerto de beneficensa[14].
El 23 de disenbre, ciapà da na agùa forma de polmonìa, el "Sàntoło del Soul" el vien ricoverà a l'Emory Crawford Long Hospital indove el par aver sorpasà el małan, drìoman colpìo da un'aritmia cardiaca el mor a l'1:45 de ła note. L'artista el gaveva 73 ani.
Notasion
[canbia | canbia el còdaxe]- ↑ James Brown | Biography | AllMusic
- ↑ scaruffi.com, http://www.scaruffi.com/vol1/brown.html.
- ↑ James Brown InfluencesShmoop. entrada il 20 novembre 2015.
- ↑ Janet Maslin, ‘The One,' James Brown Biography by R J Smith, in The New York Times, 7 marzo 2012. entrada il 18 ottobre 2015.
- ↑ Michael Jackson Video: michael jackson crying successivo to james brown his idolit.fanpop.com. entrada il 18 ottobre 2015.
- ↑ Matthew Bigg, Michael Jackson praises James Brown as inspiration, in The Washington Post, 30 dicembre 2006. entrada il 18 ottobre 2015.
- ↑ Being James Brown Archivià il 5 de majo 2009 in Internet Archive. , Rolling Stone
- ↑ AlwaysCD.com
- ↑ whosampled.com, http://www.whosampled.com/James-Brown/?sp=1.
- ↑ 100 Greatest Artists: James Brown | Rolling Stone Archivià il 23 de aprile 2014 in Internet Archive.
- ↑ 100 Greatest Singers: James Brown | Rolling Stone Archivià il 2 de disenbre 2017 in Internet Archive.
- ↑ The Night James Brown Saved Boston. Archivià il 10 de marso 2009 in Internet Archive. VH1 rockDocs.
- ↑ √ Rap soul news - James Brown, intervento chirurgico par rimuovere un tumore
- ↑ Addio a James Brown, il padrino del soul