Aleksandra Szarpak, edziecko.pl: Jak przygotowa� plan porodu? Komu przekazujemy taki dokument przed porodem i czy jest przydatny?
Dominika Kaczmarek, po�o�na POZ-rodzinna: Mo�liwo�� jego przedstawienia i zastosowania w trakcie porodu zapewnia Standard Organizacji Opieki Oko�oporodowej (do lektury zach�cam ka�d� ci�arn�). Do napisania planu mo�na wykorzysta� gotowe formularze lub najlepiej, po zapoznaniu si� nimi stworzy� sw�j w�asny. W wypracowaniu idealnego planu porodu pomo�e Po�o�na Podstawowej Opieki Zdrowotnej, kt�ra zajmuje si� edukacj� w trakcie ci��y. Co wa�ne, jest to dokument, kt�ry przekazuje si� przy przyj�ciu na oddzia� porodowy osobie sprawuj�cej tam opiek�. Do��czony do formularzy szpitalnych, jest integraln� cz�ci� dokumentacji medycznej, kt�ra powinna w miar� mo�liwo�ci by� przez personel przestrzegana. Sam dokument jest przydatny, jednak to z czym wi��e si� jego przygotowanie i om�wienie podwaja jego warto��.
Jak stworzy� plan porodu?�
By napisa� dobry plan porodu, nale�y najpierw odby� stosown� edukacj�: skonfrontowa� swoj� wiedz�, ze specjalist�, zasi�gn�� informacji o mo�liwo�ciach, jakimi dysponuje plac�wka, do kt�rej si� wybieramy. Nie wystarczy na gotowym formularzu zaznaczy� odpowiedzi a, b lub c. Warto dok�adnie dowiedzie� si� co ka�da z nich oznacza, tylko to daje mo�liwo�� podj�cia �wiadomej decyzji. St�d warto poprosi� o pomoc swoj� po�o�n�, lub poszuka� w materia�ach.
Co radzi Pani swoim pacjentkom, gdy prosz� o pomoc?
Moim pacjentkom zawsze radz�, by na gotowy formularz nanosi� wszystkie swoje spostrze�enia dotycz�ce danej kwestii, to w�a�nie te dopiski staj� si� najcenniejszym �r�d�em informacji dla osoby sprawuj�cej opiek�. Po wype�nieniu jednego lub kilku formularzy warto zasi��� do komputera i sklei� z tego sw�j w�asny plan.
Czy plan porodu powinien by� obszerny? Jakie informacje konkretnie powinien zawiera�?
Nie powinien by� zbyt d�ugi, dok�adnie tak jak przypadku zbyt d�ugiego CV, zbyt obszerny nie b�dzie zach�ca� do skupienia si�. Nie powinien przekracza� dw�ch stron. W nag��wku warto umie�ci� swoje dane, dane osoby towarzysz�cej, czy podstawowe informacje dotycz�ce ci��y. Sam� tre�� warto podzieli� na cz�ci, na przyk�ad:
Osoba towarzysz�ca - z kim b�dziesz rodzi�? Czy chcesz, by ta osoba uczestniczy�a aktywnie w opiece nad Tob� (nie wyobra�am sobie inaczej, jednak ka�da kobieta ma inne pogl�dy), czy chcesz, by po�o�na instruowa�a osob� towarzysz�c� jak pomaga�? Czy partner/partnerka ma by� obecny/obecna na wszystkich etapach porodu, r�wnie� w fazie aktywnej i przy badaniach ginekologicznych? Czy ma przecina� p�powin�?
Przygotowanie do porodu: kwestia depilacji krocza i lewatywy, czy wyra�asz zgod� w razie takiej konieczno�ci? Je�li o te informacje zadbasz sama, lub nie chcesz porusza� tematu lewatywy, bo nie jest to obowi�zek, mo�esz pomin�� ten fragment. Chcesz rodzi� w swojej koszuli? Nie wyra�asz zgody na obecno�� student�w? Napisz to. Podkre�l, �e chcesz by� informowana, na jakim etapie jeste�, jakie leki s� ci podawane, jakie zaplanowano dzia�ania wobec ciebie.
Pierwsza faza porodu: czy chcesz rodzi� aktywnie? Z jakich udogodnie� chcesz skorzysta� (tu przydaje si� wiedza na temat tego, czym dysponuje dany szpital, nie ma sensu wpisywa� wanny z hydromasa�em, je�li wiesz, �e szpital ni� nie dysponuje). Wymie�, z czego chcesz skorzysta� (pi�ka, worek, chusty i liny?), w planie umie�� pro�b� o instrukta�, jak z nich korzysta�. Je�li przygotowa�a� muzyk� do porodu, aromaterapi�, uwzgl�dnij to. Porusz kwesti� znieczulenia, czy chcesz skorzysta�, jakie formy wydaj� si� by� najkorzystniejsze, jakie masz do�wiadczenia z danymi �rodkami, je�li je stosowa�a�. Warto podkre�li� w tym punkcie, �e zdajesz sobie spraw�, �e mo�esz zmieni� zdanie w trakcie porodu. Poruszaj�c ten temat, zawsze prosz�, by pacjentki wspomnia�y o tym jak reaguj� na b�l. Dla cz�ci jest to wyzwanie, inne si� go boj�. Cz�� reaguje nerwowo, cz�ci utrudnia on kontakt. Je�li wiesz, �e w sytuacji b�lu i stresu mo�e by� utrudniona komunikacja z Tob�, wspomnij o tym. Tu r�wnie� umieszczamy informacj� na temat swojego stosunku do badania wewn�trznego, przebijania p�cherza, czy podawania oksytocyny. Nale�y by� �wiadomym, �e pewne procedury s� w szpitalu obowi�zkowe i na przyk�ad mo�e nie by� mo�liwo�ci rezygnacji z monitoringu czynno�ci serca dziecka.
Druga faza porodu: w jakiej pozycji chcesz urodzi�? Co z naci�ciem krocza? Je�li �wiczy�a� oddychanie w szkole rodzenia, wiesz, jak chcesz prze�, chcesz, by por�d prowadzi�a jedna osoba, bo wiesz, �e mo�esz mie� problem ze skupieniem si�? Napisz to.
Trzeci i czwarty etap porodu: podkre�l ch�� nieprzerwanego kontaktu sk�ra do sk�ry po porodzie, o nieodwlekaniu przystawienia malucha do piersi, niedokarmianiu mieszanka. Mo�esz wspomnie� o tym, by nie przecina� p�powiny, nim przestanie t�tni�, cho� jest to ju� standardowe post�powanie. Popro� o mo�liwo�� kangurowania malucha przez tat�, je�li ty nie b�dziesz mog�a.
Napisz o podej�ciu do metod zabiegowych. Pomimo �e wi�kszo�� zak�ada por�d naturalny, po�o�nictwo jest bardzo dynamiczn� dziedzin� i wiele mo�e zmieni� si� w trakcie samego porodu. Wiadomo, �e wasze bezpiecze�stwo jest najwa�niejsze i czasem mo�e nie pokrywa� si� z wyobra�eniem porodu zawartym w planie, jednak, warto, chocia�by podkre�li� czego w takiej sytuacji chce si� unikn��, poprosi� o dok�adne wyt�umaczenie procedury, jej przebiegu. Mo�esz poprosi� o wgl�d w zgody na przeprowadzenie okre�lonego zabiegu na tym etapie, by w chwili podejmowania pilnej decyzji, by� �wiadom� co podpisujesz. Masz sprecyzowane obawy? Napisz o tym i porozmawiaj przy przyj�ciu.
Na koniec mo�e warto podkre�li�, �e to zbi�r naszych preferencji, �ycze�, kt�re chcemy, by by�y spe�nione, jednak zdrowie i bezpiecze�stwo s� najwa�niejsze.
Wnioskuj� po powy�szych wskaz�wkach i instrukcjach odno�nie stworzenia planu porodu, �e naprawd� warto go mie�...�
Dobrze opracowany plan porodu jest �wietn� sposobno�ci�, by przy omawianiu jego zawarto�ci zapewni� sobie dobr� komunikacj� z po�o�n� na sali porodowej. Dla personelu jest jasne i logiczne, �e ka�da pacjentka chce w bezpieczny i w miar� bezbolesny spos�b urodzi� swoje dziecko. Niuanse dotycz�ce przygotowania, nastawienia, reakcji danej pacjentki s� idealnymi wskaz�wkami jak jej pom�c. Pacjentka, kt�ra po�wi�ci troch� swojej uwagi przygotowaniu indywidualnego planu porodu, om�wi go dok�adnie z po�o�n�, jest bardziej �wiadoma tego, czego mo�e si� spodziewa�.
Z mojej perspektywy jest to �wietne narz�dzie w r�kach zar�wno przysz�ej mamy, jak i po�o�nej.
Lubi� i zach�cam ka�d� podopieczn�, �eby go stworzy�a i ze mn� om�wi�a. Dodatkowo zawsze prosz�, by om�wi�a go te� z osob�, kt�ra b�dzie uczestniczy�a w porodzie (partner, mama, przyjaci�ka).
