14 sierpnia 1980 roku w gda�skiej Stoczni im. Lenina rozpocz�� si� strajk, a jego bezpo�redni� przyczyn� by�o zwolnienie z pracy Anny Walentynowicz. W 44. rocznic� tego wydarzenia na budynku przy al. Grunwaldzkiej, w kt�rym mieszka�a dzia�aczka "Solidarno�ci", ods�oni�to pami�tkow� tablic�.
Z kamienicy w Gda�sku Wrzeszczu znikn�a tablica po�wi�cona Annie Walentynowicz, kt�ra tam mieszka�a. Policja sprawdza m.in. punkty skupu z�omu. Prezes IPN Karol Nawrocki punktuje "negatywne emocje", kt�re "wracaj� w Gda�sku".
Czy w 1983 roku tajna agentka SB otru�a Jacka Jerza, jednego z za�o�ycieli radomskiej "Solidarno�ci", podobnie jak wcze�niej chcia�a otru� Ann� Walentynowicz? Odpowied� na to pytanie poznamy po badaniach pr�bek pobranych ze szcz�tk�w opozycjonisty.
Jacek Jerz zmar� w 1983 roku, kr�tko po wyj�ciu z internowania, w efekcie, jak uwa�aj� prokuratorzy IPN operacji specjalnej S�u�by Bezpiecze�stwa. Podejrzewaj�, �e tajny wsp�pracownik SB, ten sam, kt�ry uczestniczy� w pr�bie otrucia Anny Walentynowicz, mia� poda� Jerzowi trucizn�. W tym przypadku skutecznie.
Latem 1980 roku nastroje w Stoczni Gda�skiej nie by�y rewolucyjne. Pracowa�o tu oko�o 18 tysi�cy ludzi, robotnicy mieli do�� wysokie pensje i nie kwapili si� do protest�w. Strajk w stoczni nie wybuch� spontanicznie.
W rocznic� wybuchu sierpniowego strajku na terenie Stoczni Gda�skiej odby�a si� premiera spektaklu "Anna" o �yciu Anny Walentynowicz. To udana adaptacja g�o�nej biografii "Anna szuka raju".
Spektakl "Anna", oparty na g�o�nej biografii Anny Walentynowicz, b�dzie mia� premier� na terenie Stoczni Gda�skiej 14 sierpnia, w rocznic� wybuchu strajk�w sierpniowych, kt�re domaga�y si� przywr�cenia legendarnej suwnicowej do pracy. - Nie chcieli�my ocenia� naszej bohaterki. Pr�bowa�y�my j� zrozumie� - deklaruj� tw�rcy.
Micha� Szlaga od 20 lat fotografuje Stoczni� Gda�sk�. Jego niezwyk�y album z 1237 zdj�ciami o podziale Polski m�wi wi�cej ni� naukowe rozprawy. - Brama stoczni to symbol, kt�ry m�g� by� �r�d�em dumy, a sta� si� �wiadectwem podzia��w - opowiada.
- Katastrofa by�a i jest dramatem nie tylko rodzin, kt�re utraci�y wtedy najbli�szych, ale tak�e nieszcz�ciem ca�ego narodu polskiego - oceni�a Agnieszka Owczarczak (PO), przewodnicz�ca Rady Miasta Gda�ska.
W sobot�, w 11. rocznic� katastrofy smole�skiej, w�adze Gda�ska zapal� znicze i z�o�� kwiaty na grobach ofiar. O godz. 18 rozpocznie si� transmitowana w internecie msza �w. w ich intencji w ko�ciele �w. Jana.
Za nami XXIV edycja konkursu Grand Press. W�r�d nagrodzonych znalaz�a si� Dorota Kara�, dziennikarka tr�jmiejskiej "Gazety Wyborczej".
W trybach historii, w cieniu pomnik�w - ale� to s� wci�gaj�ce �yciorysy! Ksi��ki to zawsze dobry prezent pod choink�. Na �wi�ta 2020 polecamy pi�� doskona�ych biografii
"Walentynowicz. Anna szuka raju" to wyj�tkowa biografia wyj�tkowej osoby. Znalaz�a si� w �cis�ym finale konkursu na najlepsz� ksi��k� reportersk� 2020 roku. Wsp�autork� jest Dorota Kara�, dziennikarka "Gazety Wyborczej" z Tr�jmiasta.
Dorota Kara� z redakcji "Wyborczej" w Tr�jmie�cie, wsp�autorka ksi��ki "Walentynowicz. Anna szuka raju", zosta�a nominowana do ksi��kowej nagrody Grand Press.
Dzi�ki nowej wersji aplikacji "Stocznia jest kobiet�" poznamy nieznane miejsca na terenie dawnej Stoczni Gda�skiej, obejrzymy unikatowe zdj�cia oraz wys�uchamy unikatowych nagra� i opowie�ci dawnych pracowniczek.
Autorzy zabieraj� s�uchaczy do miejsc, ludzi i atmosfery, kt�ra towarzyszy�a ich pracy nad biografi� o Annie Walentynowicz. Pokazuj�, jak odkrywali drobne tajemnice historii. Cz�sto ju� zapomniane albo takie, o kt�re po kilkudziesi�ciu latach sp�r toczy si� nadal.
W biografii Anny Walentynowicz reporterzy szukali odpowiedzi na trudne pytania. Dlaczego bohaterka "Solidarno�ci" ukrywa�a swoje pochodzenie i na d�ugie lata zapomnia�a o rodzinie, kt�ra zosta�a w Ukrainie? W kt�rym momencie przesz�a przemian� i z osoby wierz�cej w has�a g�oszone przez PZPR sta�a si� jedn� z czo�owych opozycjonistek? Co doprowadzi�o do jej konfliktu z Lechem Wa��s�, bojkotu rozm�w w Magdalence i wybor�w w 1989 roku?
Anna Walentynowicz by�a opozycjonistk�, bohaterk� solidarno�ciowych strajk�w. W�a�nie ukaza�a si� jej biografia.
Ameryka�ski tygodnik "Time" przyzna� Annie Walentynowicz, suwnicowej ze Stoczni Gda�skiej im. Lenina, tytu� kobiety roku 1980 i nazwa� j� "matk� polskiej niepodleg�o�ci".
S�awa i chwa�a Michaela Willmanna, nowa biografia Anny Walentynowicz oraz bitwa marcowa Waldemara Kuczy�skiego - tygodnik "Ale Historia" w poniedzia�ek 9 marca w "Wyborczej".
- Pisz�c ksi��k�, szukali�my rozm�wc�w nie tylko po stronie opozycji. Chcieli�my tak�e dotrze� do funkcjonariuszy SB i tajnych wsp�pracownik�w. I to si� nam uda�o - opowiadaj� Dorota Kara� i Marek Sterlingow, autorzy nieznanej biografii legendy "Solidarno�ci".
Radni z komisji kultury g�osami cz�onk�w PiS pozytywnie zaopiniowali wniosek, aby powstaj�cemu przy rynku Instytutowi Miejskiemu przypisa� patrona - Ann� Walentynowicz - i jednocze�nie z nazwy wykre�li� kamienic� Deskur�w.
To smutne, jak po wielkiej wojnie kombatanci wydzieraj� sobie sztandar chwa�y - dr�c go przy okazji na kawa�ki.
14 sierpnia 1980 roku na plac przed budynkiem dyrekcji stoczni przysz�o kilka tysi�cy robotnik�w, ��daj�c podwy�ki i przywr�cenia do pracy Anny Walentynowicz. Dzi� ceglany gmach z �ukowatymi oknami zas�oni�ty jest rusztowaniami. Reklama zach�ca do wynajmu "kreatywnej, elastycznej przestrzeni" w historycznym budynku.
Pracowali w trudnych warunkach. Grudnia '70 i Sierpnia '80 do�wiadczyli na w�asnej sk�rze. Historia si� przetoczy�a, a oni wr�cili do swoich mieszka� - na Zaspie, we Wrzeszczu, na Przymorzu czy Stogach.
Przysz�o�� Anny rozstrzyga si� w kr�tkiej rozmowie z Polakiem. - Dam rad� - zapewnia po ukrai�sku dziewczyna i wsiada na w�z. Ma sko�czone 12 lat, marzy o tym, �eby si� porz�dnie naje��
Przewodnik po Stoczni Gda�skiej - jej historii, przestrzeni i poszczeg�lnych zabytkach - przygotowa�o Europejskie Centrum Solidarno�ci w Gda�sku. To pierwsza publikacja tego typu - po��czenie bogato ilustrowanego kompendium i przewodnika.
Ksi�dz Jankowski by� agentem SB, a jego teczka zosta�a zniszczona. Afiszowa� si� z tym, jak pomaga podziemnej "Solidarno�ci", a jednocze�nie donosi� SB na mnie i innych. Jak cz�owiek jest amoralny w jednej sferze, to zazwyczaj tak�e w innej - m�wi Bogdan Borusewicz, wicemarsza�ek Senatu, organizator historycznego strajku w Stoczni Gda�skiej.
S�d Apelacyjny w Lublinie utrzyma� w mocy wyrok S�du Okr�gowego w Radomiu, kt�ry uniewinni� trzech by�ych funkcjonariuszy aparatu bezpiecze�stwa od zarzutu pr�by otrucia Anny Walentynowicz podczas jej pobytu w Radomiu w 1981 r.
Bez Wolnych Zwi�zk�w Zawodowych nie by�oby strajku w Stoczni Gda�skiej w sierpniu w 1980 roku i "Solidarno�ci". Dzia�acze pierwszej niezale�nej organizacji zwi�zkowej na Wybrze�u zostali w pi�tek uhonorowani pami�tkowymi tablicami.
B��dy w ustaleniach faktycznych przy rozstrzyganiu sprawy SB-k�w oskar�onych o pr�b� otrucia Anny Walentynowicz zarzuci� S�dowi Okr�gowemu w Radomiu Instytut Pami�ci Narodowej. Radomski s�d oskar�onych uniewinni�, IPN z wyrokiem si� nie zgadza.
S�d uniewinni� by�ych esbek�w oskar�onych o pr�b� podania Walentynowicz gro�nego leku. IPN b�dzie si� odwo�ywa�.
"Gda�sk Anna Walentynowicz Airport" zamiast "Gdansk Lech Walesa Airport". Kilkuosobowa grupa, z radn� PiS Ann� Ko�akowsk� na czele, protestowa�a przeciwko patronowi gda�skiego portu lotniczego.
- Ewa S. zaprosi�a mnie na spotkanie z Ann� Walentynowicz. Nie pojecha�em, nie chcia�em si� wik�a� w dziwne sytuacje. Ju� wtedy podejrzewa�em, �e Ewa S. jest tajnym wsp�pracownikiem SB - m�wi� przed s�dem Jacek F. by�y dzia�acz radomskiej Solidarno�ci
Przez kilkadziesi�t lat Anna Walentynowicz nikomu nie powiedzia�a, �e urodzi�a si� w ukrai�skiej rodzinie. Dzi� ci�gle historia ta budzi niedowierzanie.
Plakat ze zdj�ciem Anny Walentynowicz zach�ca� do wzi�cia udzia�u w pozna�skiej Manifie. Rodzina dzia�aczki "Solidarno�ci" domaga si� przeprosin i nie wyklucza wst�pienia na drog� s�dow�.
Ma�gorzata Rybicka, wdowa po tragicznie zmar�ym Arkadiuszu Aramie Rybickim, napisa�a list otwarty do ministra sprawiedliwo�ci Zbigniewa Ziobry. Nie zgadza si� w nim na ekshumacj� cia�a swojego m�a.
Cz�� rodzin ofiar katastrofy smole�skiej nie otrzyma�a zaprosze� na pokaz filmu "Smole�sk" - np. wdowy po Arkadiuszu Rybickim czy Leszku Solskim. - Czeka nas jeszcze wiele trudniejszych do�wiadcze� - komentuje Ma�gorzata Rybicka.
Marzy mi si� uczciwa dyskusja nad jako�ci� i ilo�ci� r�nych form�upami�tnienia katastrofy, ale w�tpi� czy dzi� w Polsce jest to w og�le�realne. Chocia�, kto wie? W ko�cu po obu stronach politycznej barykady s��architekci, arty�ci, historycy i krytycy sztuki, i przede wszystkim ci,�kt�rym zale�y na tym, by nasze miasta by�y pi�kne i w miar� mo�no�ci -�wsp�lne. Mo�e kiedy� uda nam si� spotka� bez wrogo�ci? - m�wi historyk sztuki Jacek Friedrich.
Radni Gda�ska zdecydowali w czwartek, �e przy alei Grunwaldzkiej w centrum Wrzeszcza stanie pomnik Anny Walentynowicz, bohaterki Sierpnia '80. Decyzja budzi jednak kontrowersje, bo przy okazji zignorowano pomys�y mieszka�c�w na zagospodarowanie placu, gdzie ten pomnik ma stan��.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
