Mieszka�cy Bydgoszczy, Inowroc�awia, Grudzi�dza i Torunia wyruszyli we wtorek (4 czerwca) na zwo�any przez Donalda Tuska wiec na Placu Zamkowym w Warszawie. Rok po pierwszym wielkim marszu demokratycznej opozycji, kt�ry rozpocz�� drog� obecnej Koalicji 15 pa�dziernika do zwyci�stwa w wyborach parlamentarnych.
Gda�skie �wi�to Wolno�ci i Praw Obywatelskich zainaugurowa� w pi�tek na placu Zebra� Ludowych koncert "Pokolenia wolno�ci", na kt�rym bawi�o si� 40 tys. os�b. Dziwi� m�g� jednak brak zaanga�owanych gest�w ze strony wyst�puj�cych tego dnia polskich artyst�w.
W pi�tek koncert "Pokolenia wolno�ci" na Placu Zebra� Ludowych. W sobot� i niedziel� wiele spotka�, debat i wystaw z udzia�em znanych artyst�w, sportowc�w, polityk�w i ludzi medi�w. Tegoroczne obchody rocznicy 4 czerwca w Gda�sku maj� wyj�tkowo bogaty program.
Podczas "�wi�ta Wolno�ci i Praw Obywatelskich" w Europejskim Centrum Solidarno�ci w Gda�sku debatowano o czasie prze�omu, jakim jest wojna w Ukrainie. Ukrai�ska pisarka w mocnych s�owach o Rosjanach: My�l�, �e powinni by� w centrum ka�dej dyskusji.
Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gda�ska: Nasze zaproszenia przyj�o niemal 100 organizacji pozarz�dowych, ekspert�w z r�nych �rodowisk, ze �wiata kultury, edukacji, medi�w czy nauki. Nie chcemy narzeka� na to, jak jest �le, ale postaramy si� poszukiwa� dobrych wzorc�w i zastanowimy si�, jak je wciela� w �ycie.
"To nie jest czyje� wy��czne logo, tylko symbol walki o wolny kraj, kt�ry nale�y do nas wszystkich". Tak sto�eczny ratusz odpowiada na s�owa szefa NSZZ "S", kt�ry tw�rcom warszawskiego pomnika "Solidarno�ci" zarzuci� kradzie� znaku.
W momencie pr�by wiosn� i latem 89 wszyscy si� zjednoczyli. Teraz te� jest to potrzebne. Ale by si� tak sta�o, musimy by� razem jako demokratyczna opozycja. Musimy wsp�lnie stan�� przeciw temu ogromnemu zagro�eniu dla Polski, kt�rym jest dzisiejszy pseudodemokratyczny autorytarny kaczyzm - m�wi� senator Marcin Bosacki.
Obchody 4 czerwca w �odzi u�wietni� marsz ulic� Piotrkowsk�. - W obliczu zagro�enia wolno�ci i demokracji pora na odnowienie �lub�w - m�wili uczestnicy.
Flaga narodowa, uszyta dwa lata temu podczas �wi�ta Wolno�ci i Solidarno�ci, zn�w zawis�a na najwy�szym maszcie w Gda�sku. To element obchod�w 4 czerwca, czyli kolejnej rocznicy pierwszych, cz�ciowo wolnych wybor�w.
Kilkaset os�b, w�r�d nich dzia�acze opozycji z czas�w PRL-u, zgromadzi�o si� w czwartkowy wiecz�r na placu Konstytucji, �eby �wi�towa� 31. rocznic� wybor�w 4 czerwca 1989 r. Uczestnicy spotkania trzymali kartki z has�ami: "Wolne s�dy", "Wolne samorz�dy", "Wolno�� prasy".
Politycy od lat spieraj� si� o to, czy 4 czerwca 1989 roku jest symbolem zwyci�stwa wolno�ci czy zdrady elit jak przed rokiem obwieszczono na pasku w "Wiadomo�ciach". Tymczasem bardzo wielu Polak�w tego dnia zwyczajnie nie pami�ta. Przekona�a si� o tym Aleksandra Bo�kowska podczas pracy nad swoj� now� ksi��k�.
�wi�to Wolno�ci i Solidarno�ci trwa�o w Gda�sku 11 dni. Centralnym punktem obchod�w by� 4 czerwca, kiedy do Gda�ska przyjechali byli prezydenci Polski, premierzy oraz szef Rady Europejskiej Donald Tusk. W setkach wydarze� wzi�o udzia� oko�o 220 tys. os�b. W czwartek miasto Gda�sk dosta�o Nagrod� Ksi�nej Asturii w kategorii "Zgoda".
- Demokracja mo�e obroni� si� tylko wtedy, gdy stanie si� �yciodajn� warto�ci� dla spo�ecze�stwa obywatelskiego, kt�re b�dzie gotowe broni� jej swoim w�asnym cia�em na ulicach - m�wi�a prof. Danuta H�bner w Europejskim Centrum Solidarno�ci.
Przed nami jeszcze cztery dni �wi�towania 30. rocznicy 4 czerwca 1989 roku. Co nas czeka?
Plusy za stref� spo�eczn�, koncerty i darmow� komunikacj�. Minusy za jednostronne debaty, kt�re nie ciekawi�y m�odych ludzi.
Zorganizowanie obchod�w 4 czerwca by�o pierwszym powa�nym sprawdzianem dla nowej prezydentki Aleksandry Dulkiewicz. Poradzi�a z nim sobie bardzo dobrze. Wype�ni�a testament Paw�a Adamowicza, udowodni�a, �e Gda�sk jest miastem wolno�ci i solidarno�ci, a tak�e odnios�a osobisty sukces polityczny.
30. rocznica 4 czerwca za nami. Nie mamy �wi�ta pa�stwowego, dnia wolnego od pracy. Zmarnowali�my by� mo�e ostatni� szans� na godne upami�tnienie dnia zwyci�stwa wolno�ci i solidarno�ci.
Samorz�dowcy chc� odbi� Senat z r�k PiS i uczyni� z niego swoj� izb�. Na rocznic� 4 czerwca sformu�owali 21 tez, kt�rych celem jest decentralizacja pa�stwa i zwi�kszenie roli samorz�d�w. - Ojczyzna sk�ada si� z ma�ych ojczyzn - m�wi prezydent Sopotu Jacek Karnowski, jeden z autor�w 21 tez samorz�dowych.
Prezydent Gda�ska Aleksandra Dulkiewicz poinformowa�a, �e przyj�a zaproszenie na spotkanie od Mateusza Morawieckiego i w najbli�szy wtorek spotka si� z premierem, �eby porozmawia� o "wa�nych sprawach dla Gda�ska i Polski".
- Namawiano nas do podpisania "Deklaracji wolno�ci i solidarno�ci". Odnios�em wra�enie, �e to cz�� kampanii przed wyborami parlamentarnymi - �ukasz Borowiak, prezydent Leszna krytykuje obchody 4 czerwca w Gda�sku.
Na tradycyjny "toast za wolno��" przyby� by�y prezydent Bronis�aw Komorowski. �wi�towa�o wraz z nim kilkuset warszawiak�w.
Czy my, Europejczycy, nadal czujemy wsp�lnot� naszych los�w, jakie s� granice Europy - o tym dyskutowali w ECS polscy i zagraniczni politolodzy, socjologowie i historycy
- Brak jednoznacznego rozdzia�u pa�stwa od ko�cio�a oraz wprowadzenie religii do szk� zamiast lekcji logiki - to zdaniem prof. Leszka Balcerowicza najwi�kszy b��d jaki nast�pi� w okresie, kiedy pe�ni� funkcje pa�stwowe. O zaniechania 30-lecia pyta� by�ych premier�w i ministr�w prof. Antoni Dudek podczas debaty w trakcie obchod�w 4 czerwca w Gda�sku.
Zamiast Senatu - Izba Samorz�dowa, a do tego likwidacja urz�du wojewody, zwi�kszenie nak�ad�w na edukacj� i odpolitycznienie medi�w publicznych. Prezydenci, burmistrzowie miast i w�jtowie og�osili w Gda�sku 21 tez o samorz�dzie. W Filharmonii Ba�tyckiej t�umaczyli, dlaczego s� potrzebne.
Kilkaset os�b, g��wnie uczniowie sto�ecznych szk�, wzi�o udzia� we wsp�lnym �piewaniu przez warszawiak�w hymnu Polski w Ogrodzie Saskim. By�a to wsp�lna akcja Warszawy z innymi miastami, w tym z Gda�skiem, zorganizowana w 30. rocznic� wybor�w 4 czerwca 1989 r.
Wieczorem na Uniwersytecie Warszawskim odb�dzie si� koncert z okazji rocznicy cz�ciowo wolnych wybor�w w 1989 roku. Jednym z wykonawc�w ma by� Pawe� Kukiz. Studencki Komitet Antyfaszystowski protestuje przeciwko jego wyst�powi.
We wtorek na D�ugim Targu w Gda�sku odby� si� Wiec Wolno�ci i Solidarno�ci. Do zebranego t�umu przemawiali m.in. Lech Wa��sa, Aleksandra Dulkiewicz i Donald Tusk. - Polacy to dumny, europejski nar�d, nawet, gdy czasem nie mamy szcz�cia do w�adzy - m�wi� przewodnicz�cy Rady Europejskiej.
Obchody 4 czerwca. O "prawie ka�dego do dobrego pa�stwa" m�wi� we wtorek na jednym z wyk�ad�w prof. Andrzej Rzepli�ski, by�y prezes Trybuna�u Konstytucyjnego. Wymieni� cztery wolno�ci, bez kt�rych demokracja nie mo�e istnie�.
Klimat wybor�w z 4 czerwca 1989 r, znale�� mo�na by�o w zainstalowanym przy opolskim rynku lokalu wyborczym, z plakatami, urn� i nieod��czn� paprotk�. O historii sprzed 30 lat opowiada�a mieszka�com Krystyna Cieszy�ska, by�a dzia�aczka NSZZ "S".
Wsp�lne �piewanie Mazurka D�browskiego, bia�o-czerwony tort i podpisanie "Gda�skiej deklaracji wolno�ci i solidarno�ci" - to wszystko dzia�o si� w samo po�udnie przed Europejskim Centrum Solidarno�ci w Gda�sku.
W po�udnie wsp�lne �piewanie hymnu Polski w Ogrodzie Saskim, wieczorem tradycyjny toast za wolno�� oraz koncert na pl. Defilad. Warszawa �wi�tuje 4 czerwca.
Pami�tkowe zdj�cie z okazji obchod�w 30. rocznicy cz�ciowo wolnych wybor�w z 4 czerwca 1989 roku zrobili�my sobie w Gda�sku przy makiecie Sejmu TOK FM.
Bronis�aw Geremek: Konkretne daty rzadko maj� rzeczywiste znaczenie w historii. Zdarzaj� si� jednak takie momenty, w kt�rych nagle dostrzec mo�na zmian� historyczn�, jak w kropli wody dostrzec mo�na struktur� �wiata. Tak� dat� jest 4 czerwca 1989.
- Populizm przynosi te� korzystne efekty, bo upolitycznia Europ�. Frekwencja w ostatnich wyborach do Parlamentu Europejskiego by�a najwy�sza w historii, bo wiele os�b uzna�o, �e w�a�nie teraz warto p�j�� zag�osowa� - m�wi� Jiri Pehe, czeski dziennikarz i politolog, kt�ry zaproponowa� w�asny oryginalny pomys� na walk� z antyunijnym populizmem.
- Je�li PiS wygra jesienne wybory, to p�jdzie po wolne media i samorz�dy. Szykuje si� zamach na samorz�dy, bo Jaros�aw Kaczy�ski chcia�by, aby samorz�dy by�y plac�wkami rz�du - m�wili samorz�dowcy na debacie po�wi�conej pami�ci Paw�a Adamowicza. - Ale rz�d nie mo�e wygra� z samorz�dem, bo my jeste�my bli�ej ludzi - odpowiada� mer Lwowa.
Rocznica 4 czerwca w Gda�sku. Samorz�dowcy i przedstawiciele organizacji spo�ecznych podsumowali 30 lat demokracji i powo�ali deklaracj� na rzecz partnerskiej wsp�pracy "Samorz�dna Rzeczpospolita" - Jest potrzebny sojusz tych dw�ch si� - m�wi�a Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gda�ska
Proszenie o pomoc naprawd� bogatych jest kompletnym absurdem. Lepiej p�j�� do tych, co nie maj� 5 mln, a 5 z� i wi�ksze serce do dzia�ania. Teorie m�wi�ce o "w�dce zamiast ryby" dla potrzebuj�cych s� idiotyzmem - Szymon Ho�ownia zach�ca� w Gda�sku do zmiany �wiata na lepsze.
Jednym z najwa�niejszych wydarze� obchod�w rocznicy 4 czerwca w Europejskim Centrum Solidarno�ci by�a debata pt. "Si�a bezsilnych. Walka o prawa cz�owieka". Dyskutanci skupili si� przede wszystkim na rozmowie o aktualnej sytuacji w Polsce, ale nie zabrak�o te� odniesie� do innych kraj�w i historii.
Obchody 4 czerwca. W poniedzia�ek podczas inauguracji "Mi�dzynarodowego Forum Obywatelskiego" w ECS wspominano Paw�a Adamowicza, oceniano wsp�czesn� sytuacj� w Polsce przez pryzmat wydarze� z 1989 roku. Odczytano te� list od Lecha Wa��sy: "Zastan�wmy si�, jacy ludzie maj� nami rz�dzi�. Demagodzy?"
W pasa�u Rubinsteina mo�na by�o posiedzie� w o�lej �awce i podziwia� dres z kreszu. Piknik Wolno�ci z okazji 30. rocznicy pierwszych cz�ciowo wolnych wybor�w by� okazj� do u�miechu i do wspomnie�.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.