Zw�enie naczy� krwiono�nych, w tym przypadku t�tnic, kt�rymi p�ynie krew do serca, sprawia, �e narz�d otrzymuje nie tylko za ma�o krwi, ale przede wszystkim tlenu, kt�ry stanowi podstawowe �r�d�o energii serca. Niedotlenienie serca mo�e prowadzi� do narastania kwasicy, dochodzi do upo�ledzenia pomp jonowych, w wyniku czego zaburzone zostaje st�enie potasu, sodu oraz wapnia, a tak�e zaburze� rytmu. Ze wzgl�du na przebieg chorob� wie�cow� dzieli si� na:
- Przewlek�� chorob� niedokrwienn� (stabilna choroba wie�cowa)
- Ostra choroba niedokrwienna serca (ostre zespo�y wie�cowe), mo�e przypomina� zawa� serca
Choroba wie�cowa: przyczyny
Choroba wie�cowa niemal w 90 proc. spowodowana jest mia�d�yc� t�tnic, ta najcz�ciej pojawia si� u m�czyzn po czterdziestym roku, z podwy�szonym cholesterolem, nadci�nieniem t�tniczym, cukrzyc�, pal�cych papierosy, unikaj�cych aktywno�ci fizycznej. Nie bez znaczenia jest d�ugotrwa�e dzia�anie stresu oraz uwarunkowania genetyczne.
Do rozwoju choroby wie�cowej mo�e przyczyni� si� dieta bogata w t�uszcze i produkty, pe�ne pustych kalorii, a tak�e niekt�re choroby uk�adu kr��enia: skurcz t�tnicy wie�cowej (np. d�awica Prinzmetala), zapalenie t�tnic wie�cowych (np. choroba Takayasu, choroba Kawasaki, guzkowe zapalenie t�tnic, zator t�tnicy wie�cowej, urazy t�tnic wie�cowych.
Choroba wie�cowa - objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem choroby wie�cowej jest b�l w klatce piersiowej. Mo�e si� on skumulowa� za mostkiem lub lewej okolicy przedsercowej, kt�ry promieniuje do lewej ko�czyny g�rnej, szyi, �uchwy.
B�l przy chorobie wie�cowej ma charakter uciskaj�cy, zaciskaj�cy, rozpieraj�cy, czasem zdarza si�, �e piecze i daje wra�enie ci�aru, ucisku w klatce piersiowej. Najcz�ciej wywo�uje go stres, wysoka temperatura, obfity posi�ek czy wysi�ek fizyczny. Znika po kilku minutach, po odpoczynku. To odr�nia go od b�lu, kt�ry pojawia si� przy zawale serca. Je�li dolegliwo�� utrzymuje si� dwadzie�cia minut trzeba wezwa� pomoc.
Dodatkowo wraz z b�lem wie�cowym mo�e si� pojawi� duszno��, zm�czenie, b�l brzucha, nudno�ci. Objawy chorego serca to r�wnie� przyspieszone t�tno oraz p�ytki oddech.
Choroba wie�cowa - diagnoza
Z punktu widzenia diagnozy kluczowy jest wywiad z pacjentem i ustalenie sytuacji, kiedy pojawiaj� si� dolegliwo�ci. Je�li wyst�pienie objaw�w poprzedza stresuj�ca sytuacja, wysi�ek czy obfity posi�ek, mo�na podejrzewa� w�a�nie chorob� wie�cow�. Jednak dla ca�kowitej pewno�ci konieczne jest wykonanie bada�. Przede wszystkim zleca si�:
- badania laboratoryjne: profil lipidowy, poziom glukozy na czczo, morfologia,kreatynina
- EKG spoczynkowe - u os�b, kt�re nie przeby�y zawa�u mi�nia sercowego, b�dzie on prawid�owy
- EKG wysi�kowy - podstawowe badanie u os�b ze stabiln� chorob� wie�cow�
- Holter EKG - je�li towarzysz� zaburzenia rytmu serca
- ECHO serca
- koronarografia - do oceny anatomii t�tnic wie�cowych
W przypadku niestabilnej choroby wie�cowej s� to:
- badania laboratoryjne - zw�aszcza markery martwicy mi�nia sercowego oraz ocena ich narastania
- EKG spoczynkowy - ocena uniesienia odcinka ST
- RTG klatki piersiowej
- ECHO serca - mo�na zobrazowa� zaburzenia kurczliwo�ci mi�nia sercowego
- koronografia - pozwala oceni� zmiany w t�tnicach wie�cowych.
Choroba wie�cowa - leczenie
Leczenie choroby wie�cowej zale�y od stopnia zaawansowania choroby. W pocz�tkowym stadium wystarczy� mo�e zmiana stylu �yciu, tj. aktywno�� fizyczna, modyfikacja diety i wprowadzenie do niej wi�kszej ilo�ci warzyw, owoc�w, produkt�w z pe�nego ziarna. Nale�y ograniczy� u�ycie soli, kt�ra w nadmiarze przyczynia si� do rozwoju nadci�nienia t�tniczego, kt�re jest jednym z czynnik�w ryzyka. A tak�e koniecznie trzeba rezygnowa� z u�ywek.
W postaci ostrej konieczne jest leczenie farmakologiczne. U takich pacjent�w najlepiej sprawdzaj� si� tlenoterapia, azotany, morfina, leczenie przeciwp�ytkowe, beta-blokery, blokery kana�u wapniowego, leczenie przeciwkrzepliwe oraz uspokajaj�ce.
Podstaw� leczenie stabilnej choroby wie�cowej jest hamowanie jej post�pu. Nale�y r�wnie� stosowa� leki, aby poprawi� rokowanie oraz zmniejszy� nasilenie objaw�w choroby. Dobre efekty daje przyjmowanie lek�w przeciwp�ytkowych, tj. lek�w rozrzedzaj�cych krew, co chroni przed tworzeniem si� gro�nych zakrzep�w, statyny, ACE-inhibitory, beta-blokery, blokery kana�u wapniowego oraz azotany.
U cz�ci pacjent�w konieczne jest wszczepienie bajpas�w.
Warto pami�ta�, �e choroby wie�cowej mo�na bardzo �atwo unikn��. Nale�y przede wszystkim wprowadzi� do diety wi�cej warzyw (zw�aszcza zielonych), ograniczy� mi�so (szczeg�lnie czerwone) i zast�pi� jej t�ustymi rybami. Warto ograniczy� sma�enie i postawi� na pieczenie czy duszenie. W diecie, kt�ra mo�e ochroni� przed chorobami serca nie mo�e zabrakn�� orzech�w, oliwy z oliwek, kt�re zawieraj� bezcenne dla serca kwasy omega 3 i 6.
