W Indiach ta ro�lina nazywana jest himalajskim majerankiem, w naszym kraju lebiodk� pospolit�. Oregano (z �ac. Origanum vulgare L.) nale�y do rodzaju Origanum i rodziny Lamiaceae. Jest to wiecznie zielona, wieloletnia ro�lina o intensywnym zapachu, pochodz�ca znad Morza �r�dziemnego. Obecnie ro�nie naturalnie na terenach Afryki P�nocnej, Azji oraz Europy. Oregano w staro�ytno�ci uznawano za symbol szcz�cia, podawano dla poprawy nastroju, by�o te� ulubionym zio�em greckiej bogini Afrodyty. W staro�ytnym Egipcie by�o u�ywane zar�wno jako �rodek konserwuj�cy, jak i odtrutka. Grecy wykorzystywali to zio�o zar�wno wewn�trznie, jak i zewn�trznie - do ok�ad�w w przypadku podra�nie� i infekcji sk�ry, wewn�trznie natomiast do leczenia puchliny wodnej i drgawek. Oregano znane jest te� doskonale medycynie chi�skiej. Ma wiele odmian - oregano greckie lub w�oskie ma silny aromat i ostry smak i s�u�y do doprawiania potraw, natomiast odmiany ozdobne nie nadaj� si� do spo�ycia.
Co�zawiera i jak dzia�a oregano?
G��wnymi sk�adnikami olejku eterycznego ekstrahowanego z li�ci oregano s�: karwakrol, p-cymen, c-terpinen, limonen, terpinen, ocimen, kariofilen, β-bisabolen, linalol i 4-terpineol. Te aktywne sk�adniki nadaj� olejkowi z oregano cenne w�a�ciwo�ci: antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwpaso�ytnicze, przeciwdrobnoustrojowe i antyoksydacyjne. Jako sk�adnik �rodk�w przeciwgrzybiczych olejek z oregano u�ywany jest do zwalczania zaka�e�, poniewa� ogranicza rozw�j patogen�w, w tym Candida albicans i produkcj� aflatoksyny (aflatoksyny to szkodliwe substancje produkowane przez grzyby ple�niowe z rodziny Aspergillus). Olejek eteryczny i ekstrakt z oregano hamuj� te� namna�anie si� bakterii, w tym S. aureus (gronkowiec z�ocisty) i Pseudomonas aeruginosa (pa�eczka ropy b��kitnej).
Bioaktywne sk�adniki ekstraktu z li�ci oregano to: kwas rozmarynowy, linalol, tymol, karwakrol, garbniki, flawonoidy, triterpeny, fenolokarwakrol i tymol. Oregano zawiera r�wnie� takie minera�y jak �elazo, mied�, siarka, chlor, jod i selen, wap�, magnez, a tak�e witaminy, niacyn� (witamina B3) i tiamin� (witamina B1).
Oregano w kuchni, w aptece oraz w drogerii
Oregano znajduje szerokie zastosowanie w kuchni wielu kraj�w, przede wszystkim �r�dziemnomorskich. Nadaje potrawom lekko gorzki smak. Doprawia si� nim dania z drobiu i ryb, sosy, jajka i wiele innych potraw. W kuchni �r�dziemnomorskiej oregano znajdziemy w pizzy, lasagne, spaghetti, w kuchni tureckiej s�u�y do przygotowania jagni�ciny i r�nych innych potraw mi�snych. Oregano dodawane jest do zup, chleba zio�owego i potraw pomidorowych. Przypraw� wykorzystuje te� przemys� spo�ywczy przy produkcji przek�sek, przetwor�w mi�snych i niekt�rych produkt�w mlecznych. Ze wzgl�du na silne w�a�ciwo�ci przeciwutleniaj�ce i przeciwdrobnoustrojowe oregano jest te� �wietnym, naturalnym �rodkiem konserwuj�cym �ywno��.
Oregano jest ponadto ro�lin� lecznicz�, wykorzystywan� w zio�olecznictwie, jako sk�adnik ma�ci przeciwb�lowych, p�yn�w do p�ukania jamy ustnej, w leczeniu grzybicy oraz infekcji bakteryjnych. Wiadomo te�, �e poprawia zdrowie przewodu pokarmowego. Napar z ziela oregano poleca si� jako �rodek przy nie�ycie �o��dka, a tak�e przy zaburzeniach w wydzielaniu ��ci czy z�ej pracy w�troby. Inne zastosowania to niestrawno�� i wzd�cia oraz zaburzenia w pracy jelit. Lebiodk� znajdziemy w niekt�rych perfumach, kosmetykach, myd�ach itp., gdzie s�u�y jako aromat.
