1803 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1803 i Gymru a'i phobl
.jpg)
_(cropped).jpg)
Deiliaid
[golygu | golygu cod]- Tywysog Cymru - Siôr (Siôr IV yn ddiweddarach)
- Tywysoges Cymru - Caroline o Brunswick
Digwyddiadau
[golygu | golygu cod]- 26 Mehefin - Cynulliad cyhoeddus cyntaf Cymdeithas Undodaidd De Cymru.
- 17 Gorffennaf - Cysegrwyd Thomas Burgess yn Esgob Tyddewi [1]
- Medi - Mae cwmni newydd, yr Union Iron World Company, yn cael ei ffurfio i redeg gwaith haearn Rhymney, ar ôl i Benjamin Hall gymryd yr awenau.
- Mae Pascoe Grenfell yn wneud contract i fasnachu mewn copr yn ardal Abertawe.[2]
- Castell Dundryfan yn cael ei adeiladu ger Southerndown.
- Darganfod Rhosyn-y-mynydd gwyllt Paeonia mascula yn tyfu ar ynys Ynys Ronech - yr unig rywogaeth o peony sy'n frodorol i Ynysoedd Prydain.
Celfyddydau a llenyddiaeth
[golygu | golygu cod]Llyfrau newydd
[golygu | golygu cod]- William Owen Pughe - Geiriadur Cymraeg-Saesneg [3]
- J. T. Barber - A Tour Throughout South Wales and Monmouthshire
- Robert Davies (Bardd Nantglyn) - Barddoniaeth [4]
Cerddoriaeth
[golygu | golygu cod]Celfyddydau gweledol
[golygu | golygu cod]Genedigaethau
[golygu | golygu cod]- Ionawr - Robert Jones argraffwr ym Mhwllheli a Bangor (m. 1850)
- 19 Ionawr - Richard Parry (Gwalchmai), bardd a llenor (m. 1897) [5]
- 10 Mai - Christopher Rice Mansel Talbot, gwleidydd (m. 1890) [6]
- 5 Gorffennaf - George Borrow, awdur (m. 1881) [7]
- 15 Medi - Charles Octavius Swinnerton Morgan, hanesydd a gwleidydd (m. 1888) [8]
- 17 Hydref - Samuel Holland, gwleidydd (m. 1892) [9]
- 18 Hydref - Richard Green-Price, gwleidydd (m. 1887) [10]
- 25 Rhagfyr - Syr Hugh Owen Owen, tirfeddiannwr a gwleidydd (m. 1891) [11]
- yn ystod y flwyddyn
- Dafydd Jones (Dewi Dywyll), baledwr (m. 1868)
- Owain Meirion, baledwr (m. 1868)
Marwolaethau
[golygu | golygu cod]- 2 Ionawr - Richard Perryn barnwr, 80 [12]
- 29 Ebrill - Thomas Jones, arlunydd, 60 [13]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "BURGESS, THOMAS (1756 - 1837), esgob | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-08-25.
- ↑ "GRENFELL (TEULU), diwydianwyr yn ardal Abertawe | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-08-25.
- ↑ "PUGHE, WILLIAM OWEN (1759 - 1835), geiriadurwr, gramadegydd, golygydd, hynafiaethydd, a bardd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-08-25.
- ↑ "DAVIES, ROBERT ('Bardd Nantglyn'; 1769 - 1835), bardd a gramadegwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-08-25.
- ↑ "PARRY, RICHARD ('Gwalchmai'; 1803 - 1897), gweinidog gyda'r Annibynwyr, bardd, a llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-08-25.
- ↑ "Talbot, Christopher Rice Mansel (1803–1890), landowner and politician - Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. doi:10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-96830. Cyrchwyd 2019-08-25.
- ↑ "Borrow, George Henry (1803–1881), writer and traveller - Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com. doi:10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-2918. Cyrchwyd 2019-08-25.
- ↑ "MORGAN, CHARLES OCTAVIUS SWINNERTON (1803 - 1888), hynafiaethydd a hanesydd lleol | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-08-25.
- ↑ "HOLLAND, SAMUEL (1803 - 1892), un o arloeswyr y diwydiant llechi yng Ngogledd Cymru, a phrif hyrwyddwr sefydlu ysgol Dr. Williams i ferched yn nhref Dolgellau | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-08-25.
- ↑ "DEATH OF SIR RICHARD GREEN PRICE - South Wales Daily News". David Duncan and Sons. 1887-08-12. Cyrchwyd 2015-12-07.
- ↑ History of parliament online OWEN, Hugh Owen (1803-1891), of Williamston and Llanstinan, Pemb. [1] adalwyd 25 Awst, 2019
- ↑ "PERRYN, Syr RICHARD (1723 - 1803), barnwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-08-25.
- ↑ "JONES, THOMAS (1742 - 1803), peintiwr golygfeydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2019-08-25.
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899