Natria citrato

Natria citrato

Kemia strukturo de la
Natria citrato

Tridimensia kemia strukturo de la
Natria citrato

Travideblaj kristaloj de
natria citrato

Na₃C₆H₅O₇

Fizikaj proprecoj

Aspekto

Kristala blanka pulvoro

Molmaso

258.06 (anhidra)
294.10 (duhidrata) g mol⁻¹

Denseco

1,76 g/cm³

Fandopunkto

>300 °C hidratoj perdas
akvon supere al 150 C

Bolpunkto

malkomponiĝas

Solvebleco

Akvo:92 g/100 g H₂O
(25 °C) (kvinhidrata)

Mortiga dozo (LD50)

1548 mg/kg (muso, buŝa)

Sekurecaj Indikoj

Risko

R37/38 R41
R36/37/38

Sekureco

S26 S36/37/39
S24/25 S36

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xi
Irita

GHS etikedigo de kemiaĵoj

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Averto

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H315, H319, H335, H351, H373

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P264, P280, P305+351+338, P313

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Natria citrato, citrato de natrio tribaza aŭ Na₃C₆H₅O₇ estas organika salo el citrata acido kaj amonia hidroksido, kiu posedas milde salecan acidogustan, estas iomete baza kaj, kune kun citrata acido ĝi povas uzatis por krei bufrojn^[1] biologie akordigeblajn.

Aplikoj

Nutrado

Nitrata citrato uzatas ĉefe kiel nutro-aldonaĵo, kutime kiel gustigilo aŭ konservanto, kaj identiĝas kiel E nombro E331. Citrato de natrio uzatas kiel gustiga agento en certaj variaĵoj da trinkaĵoj kun karbona duoksido. Ĝi same estas ordinara ingredienco en certas specioj da kolbaso kaj ankaŭ uzatas komerce en kelkaj dolĉaj trinkaĵoj kaj miksaĵoj da drinkaĵoj, donante la respektivan acidan guston. Ĝi same uzatas en glaciaĵoj, konfitaĵoj, dolĉaĵoj, pulvora lakto, procezitaj fromaĝoj kaj vino.

Bufro

Kiel konjuga bazo de malforta acido, citrato povas agi kiel bufragento aŭ acideco-kontrolanto, kiu rezistas al ŝanĝoj de pH. Natria citrato uzatas por kontrolado de acideco en kelkaj substancoj, tiel kiel kelkaj ĵeleoj. Ĝi same trovatas en etaj laktujoj uzataj kun kafo-maŝinoj. La kombinaĵo estas ingredienco de kelkaj komercaj anti-acidoj, kiuj estas akvodissoveblaj. Solvaĵo da 5 gramoj/100 ml da akvo ĉe 25 °C prezentas pH inter 7,5-9.0.

Medicino

En 1914, la belga kuracisto Dro. Albert Hustin (1882-1967) kaj la argentina esploristo Luis Agote (1868-1954) sukcese uzis natrian citraton kiel anti-koagulanton en sango-transfuzoj. Ĝi daŭre uzatas ĝis la hodiaŭaj tagoj en plastaj sakoj por sangokolektado kaj por prezervado de sango en sango-bankoj. La citrata jono kelatigas la kalciajn jonojn en la sango estigante kompleksajn kalciajn citratojn, malpermesante la sangokoaguliĝa mekanismo.

En 2003, Dro. Oöpik kaj aliaj, elmontris ke la uzo de natria citrato (0,5 gramoj po kg de korpo-pezo) plibonigas la kurado-plenumon pli ol 5 km po 30 sekundoj.

Natria citrato uzatas por malpezigi la malkomfortojn en urinsistemo, samkiel cistito^[2], por redukti la acidozon en dista rentuba acidozo, kaj same uzatas kiel osmoza laksigilo. Ĝi estas la ĉefa komponaĵo por la terapio per buŝa rehidratigo^[3].

Ĝi uzatas kiel anti-acido, ĉefe antaŭ ol anestezado, en la procedoj pri Cezara sekco, por reduktado de riskoj asociiĝintaj al aspirado de gastraj enhavaĵoj.

Reakcioj

Reakcio 1

Preparado de natria citrato per neŭtraligo de la citrata acido kun natria hidroksido:

3 + ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ + 3

Reakcio 2

Preparado de natria citrato per acida transesterigo:

3 +2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ 2 +3

Reakcio 3

Preparado de natria citrato per estera transesterigo:

3 + 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ 2 + 3

Reakcio 4

Preparado de natria citrato per acida transesterigo:

3 +2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ 2 + 3

Reakcio 5

Kidrolizo de natria citrato:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{3\;H_{2}O}}\,}}$ + 3

Literaturo

Materials Syntheses: A Practical Guide, Ulrich Schubert, Nicola Hüsing, Richard Laine
Textbook Of Practical Physiology - 2Nd Edn., G.K. & Pal, Pal, Pravati
Technology of Dairy Products, Ralph Early
Essential Guide to Food Additives, Mike Saltmarsh, Sue Barlow
Handbook of Food Fortification and Health: From Concepts to Public Health ..., Victor R. Preedy, Rajaventhan Srirajaskanthan, Vinood B. Patel
Citric Acid, Alexander Apelblat
Fundamentals of Cheese Science, P. F. Fox
Sigma Aldrich
Chemical Book

Vidu ankaŭ

Referencoj

↑ Laŭ PIV, bufro estas substanco aŭ solvaĵo, kiu havas la econ igi la pH-on konstanta malgraŭ aldono de pli acidaj aŭ pli alkalaj substancoj.
↑ Kistito estas infekto kiuj tuŝas la urinsistemon, kies flankaj simptomoj estas dolora urinado, febro aŭ lateraj doloroj.
↑ Terapio per buŝa rehidratigo estas strategio por fluida anstataŭado uzata por preventado aŭ traktado de senhidratiĝo.

Portalo pri Kemio

Kategorio Natria citrato en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio.

Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

[1] Laŭ PIV, bufro estas substanco aŭ solvaĵo, kiu havas la econ igi la pH-on konstanta malgraŭ aldono de pli acidaj aŭ pli alkalaj substancoj.

[2] Kistito estas infekto kiuj tuŝas la urinsistemon, kies flankaj simptomoj estas dolora urinado, febro aŭ lateraj doloroj.

[3] Terapio per buŝa rehidratigo estas strategio por fluida anstataŭado uzata por preventado aŭ traktado de senhidratiĝo.

[1]