Maiatzaren 18

• 1429 – Iruñeko Andre Maria Erreginaren katedralean Zuria I.a erreginaren koroatze ekitaldia ospatu zen.
• 1521 – Nafarrek ihesean zihoazen gaztelarrak garaitu zituzten Esako zubiko guduan.
• 1924 – Elgetan Euskal Mendizale Federazioa sortu zuten.
• 1976 – Inkontrolatuek Algortan gazte bat balaz zauritu dute pankarta bat jartzen ari zenean. Donostiako Antigua auzoan ekintza ugari egin dituzte.
• 1977 – ETAk Manuel Orceda De La Cruz polizia hil zuen Donostian.
• 1978 – ETAk Francoren goardia pertsonaleko kide izandako Alfredo Aristondo Trincado hil zuen Pasaian.
• 2008 –
  • Fernando Etxegarai preso plentziarra askatu zuten, 21 urte espetxean eman ondoren "Parot Doktrina" aplikatuz berriz kartzelatu zutena.
  • Trantsizioaz gero lehen aldiz, eta Bilbon bezala, Donostiako udaletxean Espainiako bandera ezarri zuten EAEko Auzitegi Nagusiaren agindua ez jasotzearren.
• 2009 – Iruritan jarritako frankismoko esklaboen oroigarria apurtu eta mehatxuak zabaldu zituzten preso ohi baten aurka.
• 2013 – Bilbon Basurtuko tunela ireki zen, ordurarte Bilboko sarbide nagusienetakoa zen Sabino Arana etorbideko biaduktua ordezkatuz.

• 1152 – Leonor Akitaniakoa eta Henrike II.a Ingalaterrakoa ezkondu ziren.
• 1765 – Sute batek Montreal hiri kanadarra suntsitu zuen.
• 1803 – Britainia Handiaren eta Frantziaren arteko gerra hasi zen.
• 1968 – Senegalgo 68ko Maiatza hasi zen, ikasleek gobernuaren aurkako protestak deitu zituztenean, beken murrizketen harira.
• 1969 – Apollo 10aren hegaldiari hasiera eman zitzaion.
• 1980 – Hego Koreako ikasleen protesta demokrazia eskatzeko zanpatu zutenean Gwangju-ko sarraskia gertatu zen.
• 1991 – Somaliako iparraldeak independetzia aldarrikatu zuen Somalilandia izenarekin.

• 2006 – Baso ilunean filma Canneseko Zinemaldian estreinatu zen, Koldo Serrak zuzendu eta Gary Oldman, Paddy Considine, Aitana Sánchez-Gijón eta Virginie Ledoyen aktoreek antzeztu zutelarik.

• 1960 – Sergeant Rutledge ("Sarjentu Beltza") filma estreinatu zen, John Fordek zuzendu eta Woody Strode eta Jeffrey Hunter aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1996 – Breaking the Waves ("Olatuak Apurtzen") filma Canneseko Zinemaldian estreinatu zen, Lars von Trierek zuzendu eta Emily Watson eta Stellan Skarsgård aktoreek antzeztu zutelarik.
• 2001 – Shrek animazio filma Canneseko Zinemaldian estreinatu zen, Andrew Adamson eta Vicky Jensonek zuzendu eta Mike Myers, Eddie Murphy, Cameron Diaz, John Lithgow eta Vincent Cassel aktoreek bikoiztu zuten.

• 1924 – Euskal Mendizale Federazioa sortu zuten Elgetan, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako mendi-elkarteek sustatuta, "Federación Vasco-Navarra de Alpinismo" izenarekin.
• 2009 – Edurne Pasaban euskal alpinista Kangchenjunga mendira igo zen.
• 2012 – Biarritz Olympique euskal errugbi taldeak RC Toulon frantziar taldeari Londres hiriko Twickenham Stoop estadioan jokatutako Europako errugbi txapelketako finalean 21-18 irabazi zion.
• 2014 – Osasuna futbol taldea Lehen Mailatik Bigarren Mailara jeitsi zen, jeitsiera eguneko partiduan Sadar estadioaren hegoaldeko harmailetako hesiak erori eta gutxienez 68 lagun zauritu zirelarik.

• 1956 – Ernst Reiss eta Fritz Luchsinger suitzar alpinistek Lhotse mendia lehenbiziko aldiz igo zuten.

• 1578 – Domingo Goia, gipuzkoar etxegilea, Francisco Goyaren heren-aitona.
• 1789 – José Antonio Etxabarri, bizkaitar militar eta politikaria (h. 1834).
• 1873 – Felix Bilbao Ugarriza, bizkaitar apaiz katolikoa, Tortosako apezpikua (h. 1943).
• 1885 – Manuel Gaintza Plazaola, gipuzkoar musikagilea (h. 1943).
• 1902 – Felisa Ventura, erizaina eta emagina (h. 1959).
• 1906 – Marcelino Juaristi Atano IV.a, gipuzkoar esku pilotaria (h. 1989).
• 1929 –
  • Miren Jone Azurza, gipuzkoar kazetaria, euskarazko kazetaritza modernoaren aitzindaria (h. 2022).
  • Jose Maria Mendiola, gipuzkoar idazle eta enpresaria (h. 2003).
• 1934 – Eli Galdos Zubia, Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailburuordea (h. 2007).
• 1938 – Angel Olaran, gipuzkoar misiolaria.
• 1941 – Juan Mari Atutxa, bizkaitar politikaria, Eusko Legebiltzarreko mahaiburu ohia.
• 1943 – Luis María Otiñano, arabar futbolaria (h. 1997).
• 1949 – Joxean Agirre, gipuzkoar idazlea eta kazetaria.
• 1958 – Isabel Lizarraga, nafar irakasle eta idazlea.
• 1969 – Xabier Alberdi, Albaola Elkartearen Ikerketa Saileko zuzendaria eta Donostiako Euskal Itsas Museoan zuzendari zientifikoa.
• 1973 – Bea Sever, bizkaitar sexologoa eta kazetaria.
• 1975 – Marta Mendia, nafar atleta, altuera jauzilari eta hirukoizlaria.
• 1977 – Eider Rodriguez, gipuzkoar idazlea.
• 1978 – Abel Barriola, nafar esku pilotari ohia.
• 1982 – Pablo Feijoo, gipuzkoar errugbilaria.
• 1992 - Mikel Cuberia, bizkaitar futbolaria.
• 1994 – Nagore Osoro, bizkaitar traineru estropadetako patroia.
• 1995 – Iker Undabarrena, bizkaitar futbolaria.
• 2001 - Eric Pérez, bizkaitar futbolaria.
• 2004 - Maite Zubieta, bizkaitar futbolaria.

• 1048 – Omar Khayyam, pertsiar matematikaria, filosofoa, astronomoa, medikua, sufia eta poeta (h. 1131).
• 1711 – Ruđer Josip Bošković, Ragusako Errepublikako fisikari, astronomo, matematikari, filosofo, diplomazialari, olerkari, teologo, jesulagun, apaiz eta polimata (h. 1787).
• 1797 – Frederiko Augusto II.a Saxoniakoa, Saxoniako erregea (h. 1854).
• 1804 – Jules Dupuit, frantziar ingeniari eta ekonomialaria (h. 1866).
• 1810 –
  • Johann Peter Hasenclever, alemaniar margolaria (h. 1853).
  • Francesco Maria Piave, italiar libreto egileak (h. 1876).
• 1812 – Frantzisko Coll, Aita Coll, kataluniar domingotar erlijiosoa, misiolaria eta Anunciatako Ahizpa Domingotarren fundatzailea (h. 1875).
• 1850 – Oliver Heaviside, ingeles fisikaria, ingeniari elektrikoa, irrati-telegrafista eta matematia (h. 1925).
• 1852 – Gertrude Käsebier, estatubatuar argazkilaria (h. 1934).
• 1868 – Nikolas II.a Errusiakoa, errusiako azken tsarra (h. 1918).
• 1869 – Rupprecht Bavariakoa, bavariar militar eta printzea, azken Bavariako Erresumako printze oinordekoa (h. 1955).
• 1872 – Bertrand Russell, galestar ekintzailea, idazlea, filosofoa eta matematikaria, 1950eko Literaturako Nobel Saria (h. 1970).
• 1876 – Hermann Müller, Alemaniako kantzilerra (h. 1931).
• 1883 –
  • Eurico Gaspar Dutra, Brasilgo presidentea (h. 1974).
  • Walter Gropius, alemaniar arkitektoa eta Bauhaus eskolako zuzendaria (h. 1969).
• 1889 – Gunnar Gunnarsson, gehienbat danieraz idatzi zuen islandiar idazlea (h. 1975).
• 1891 – Rudolf Carnap, alemaniar filosofoa, Vienako Zirkuluaren burutzat hartua (h. 1970).
• 1895 – Augusto César Sandino, nikaraguar iraultzailea, Estatu Batuetako presentziaren aurka borrokan ibili zena (h. 1934).
• 1897 – Frank Capra, italiar-estatubatuar zinema zuzendaria (h. 1991).
• 1901 –
  • Henri Sauguet, frantziar musikagilea (h. 1989).
  • Vincent du Vigneaud, estatubatuar biokimikaria, 1955eko Kimikako Nobel Saria (h. 1978).
• 1904 – Àngels Ferrer i Sensat, kataluniar maistra, pedagogoa eta Natur Zientzietako katedraduna (h. 1992).
• 1909 –
  • Alexander Aigner, austriar matematikaria (h. 1988).
  • Fred Perry, ingeles ping-ponglari eta tenislaria (h. 1995).
• 1912 –
  • Richard Brooks, estatubatuar film gidoigile, zuzendari eta ekoizlea (h. 1992).
  • Walter Sisulu, hegoafrikar politikaria, apartheidaren kontrako ekintzailea (h. 2003).
• 1913 – Charles Trenet, frantziar abeslaria, musikagilea eta poeta (h. 2001).
• 1914 –
  • Pierre Balmain, frantziar moda-diseinatzailea (h. 1982).
  • Cacilda Borges Barbosa, brasildar musika irakaslea, zuzendaria, konpositorea eta piano-jolea (h. 2010).
  • Boris Christoff, bulgariar opera abeslaria, XX. mendeko baxurik onenetakoa (h. 1993).
  • Juan Lechín Oquendo, boliviar sindikalista eta politikaria (h. 2001).
• 1919 – Margot Fonteyn, ingeles ballet dantzaria (h. 1991).
• 1920 – Joan Paulo II.a, Aita santua (h. 2005).
• 1923 – Hugh Shearer, Jamaikako lehen ministroa (h. 2004).
• 1924 - Priscilla Pointer, estatubatuar aktorea.
• 1927 – François Nourissier, frantziar kazetari eta idazlea (h. 2011).
• 1928 –
  • Gaspar Castellano y de Gastón, Aragoiko Gobernuaren Presidentea (h. 2019).
  • Michelle Perrot, frantziar historialari eta feminista.
• 1937 – Jacques Santer, Luxemburgeko lehen ministro ohia eta Europako Ekonomia Erkidegoko Batzordeko presidente ohia.
• 1939 –
  • Giovanni Falcone, italiar magistratua, mafiaren aurka aritutakoa (h. 1992).
  • Peter Grünberg, frantziar fisikaria, 2007ko Fisikako Nobel Saria (h. 2018).
• 1942 – Nobby Stiles, ingeles futbolari eta entrenatzailea (h. 2020).
• 1944 –
  • Celia Amoros, valentziar filosofoa, idazlea eta saiakeragilea.
  • James Arthur, kanadar matematikaria, analisi harmonikoan aditua.
  • W. G. Sebald, alemaniar idazlea (h. 2001).
• 1946 – Günther Messner, Hegoaldeko Tiroleko italiar mendizalea (h. 1970).
• 1947 – John Bruton, irlandako Taoiseacha (h. 2024).
• 1951 – Ben Feringa, herbeheretar kimikaria, 2016ko Kimikako Nobel Saria.
• 1960 – Yannick Noah, frantziar tenis-jokalari ohia.
• 1962 –
  • Sandra Ann Lauer, Sandra, alemaniar pop abeslaria.
  • Iker Zubizarreta, euskal-venezuelar futbolari ohia.
• 1964 –
  • Satoru Mochizuki, japoniar futbolari ohia.
  • Pilar Ruiz-Lapuente, kataluniar astrofisikaria.
• 1966 – Elisa Matilla, espainiar aktorea.
• 1967 –
  • Osiel Cárdenas Guillén, mexikar droga trafikatzailea, Golkoko karteleko burua eta Los Zetasko sortzailea.
  • Pilar Costa, espainiar abokatu eta politikaria.
• 1969 –
  • Helena Noguerra, belgikar abeslari, antzerkigile eta aktorea.
  • Antônio Carlos Zago, brasildar futbolari ohia.
• 1970 –
  • Tina Fey, estatubatuar aktore eta komediantea.
  • Tim Horan, australiar errugbilari ohia.
• 1971 – Elvis Gregory, kubatar eskrimalari ohia, florete modalitatekoa.
• 1974 –
  • Salvador Guardia, espainiar saskibaloi jolakalari ohia.
  • Yasuyuki Akaike, japoniar futbolari ohia.
• 1975 – Jack Johnson, folk rock estiloko egile abeslaria.
• 1979 – Milivoje Novaković, esloveniar futbolaria.
• 1980 –
  • Juanlu Gómez, espainiar futbolari ohia.
  • María Ruiz, espainiar aktorea.
• 1984 –
  • Vera Daves, Angolako Gobernuko Finantza ministroa.
  • Niki Terpstra, herbeheretar txirrindularia.
• 1987 – Luisana Lopilato, argentinar aktore eta abeslaria.
• 1989 – Eugénie Le Sommer, frantziar futbolaria.
• 1990 –
  • Carla Barber, kanariar medikua eta modeloa.
  • Yuya Osako, japoniar futbolaria.
• 1991 – Shanne Braspennincx, herbehereetar txirrindularia.
• 1992 – Fernando Pacheco Flores, espainiar futbolaria.
• 1993 –
  • Gabriela Loran, brasildar emakumezko aktore eta modelo transgeneroa.
  • Jessica Watson, hamasei urterekin mundu osotik bakarrik nabigatzea erabaki zuen australiar nabigatzailea.
• 1994 – Iris Arnaiz, asturiar futbolaria.
• 1995 –
  • Thalles Lima de Conceição Penha, brasildar futbolaria (h. 2019).
  • Asia Ortega, kataluniar dantzari eta aktorea.
• 2002 – Alina Zagitova, errusiar izotz gaineko patinatzaile artistikoa.

• 1643 – Henrike Ezponda, zuberoar legegizon eta historialaria (j. 1568).
• 1818 – José Joaquín Ferrer Cafranga, gipuzkoar itsasgizona eta astronomoa (j. 1763).
• 1834 – Jean-Bernard Uhart, baxenafar militarra eta politikaria (j. 1765).
• 1872 – Charles Beltzuntze, Belzuntze bizkondea, erbestean jaiotako euskal idazlea (j. 1796).
• 1969 – Pablo Rada, Espainiako Aireko Armadako nafar hegazkinlaria, Espainiako Gerra Zibilean Errepublikaren alde borrokatu zena, Los Molinosen (j. 1901).
• 2010 – Simone Iribarne, lapurtar tenislaria (j. 1914).
• 2014 – Marie-Andrée Arbelbide, euskal herritar politikari abertzalea, Heletako auzapeza (j. 1936).
• 2023 – Felipe Sistiaga, gipuzkoar futbolaria (j. 1943).

• 526 – Joan I.a, Aita santua (j. 470).
• 1013 – Hisham II.a, Kordobako bigarren omeiatar kalifa (j. 965).
• 1160 – Erik IX.a Suediakoa, Suediako errege eta santua (j. c. 1120-1125).
• 1395 – Riccardo Caracciolo, Jerusalemgo San Joanen Ordenako 33. maisu handia.
• 1410 – Roberto I.a Alemaniakoa, Palatinatuko kondea eta erromatarren erregea (rex Romanorum) (j. 1352).
• 1450 – Sejong Handia, Koreako Chosŏn dinastiako laugarren subiranoa (j. 1397).
• 1503 – Pio III.a, Aita santua (j. 1439).
• 1525 – Pietro Pomponazzi, italiar filosofoa (j. 1462).
• 1551 – Domenico Beccafumi, italiar margolaria (j. 1486).
• 1675 – Francisco de Alarcón, gaztelar apezpikua, Iruñeko apezpiku izandakoa (j. 1589).
• 1781 – Micaela Bastidas, Peruko independentzia hispanoamerikarraren heroia (j.1744)
• 1781 – Tupac Amaru II.a, Amerikan kolonialismoaren aurkako matxinatu indigena (j. 1738).
• 1799 – Pierre Augustin Caron de Beaumarchais, frantziar idazle, musikari eta enpresagizona (j. 1732).
• 1800 – Aleksandr Suvorov, errusiar militarra (j. 1729/30).
• 1829 – Maria Josefa Amalia Saxoniakoa, Espainiako erregina ezkontidea (j. 1803).
• 1837 – Marguerite Gérard, frantziar margolaria, rokoko estilokoa (j. 1761).
• 1839 – Caroline Bonaparte, Napoleon I.aren arreba eta Napoliko Erresumako erregina ezkontidea (j. 1782).
• 1849 – José María Carreño, Venezuelako presidentea (j. 1792).
• 1885 – Alphonse de Neuville, frantziar margolaria (j. 1835).
• 1887 –
  • Francisque Michel, frantziar historialari eta hizkuntzalaria (j. 1809).
  • Alfred Vulpian, frantziar medikua eta neurologoa (j. 1826).
• 1896 – Daniel Pollen, Zeelanda Berriko lehen ministroa (j. 1813).
• 1909 –
  • Isaac Albéniz, kataluniar musikagilea (j. 1860).
  • George Meredith, britainiar idazlea (j. 1828).
• 1910 –
  • Eliza Orzeszkowa, poloniar idazlea (j. 1841).
  • Pauline Viardot, frantziar mezzosopranoa eta musikagilea (j. 1821).
• 1911 – Gustav Mahler, austriar musikagilea (j. 1860).
• 1922 – Alphonse Laveran, frantziar sendagilea, 1907ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1845).
• 1929 – Gerard Portielje, genero paisaietako belgikar margolaria (j. 1856).
• 1941 – Werner Sombart, alemaniar ekonomista eta soziologoa (j. 1863).
• 1948 – Francisco Alonso, espainiar musikagilea (j. 1887).
• 1955 – Mary McLeod Bethune, estatubatuar hezitzailea, filantropoa, borrokalari humanitarioa eta giza eskubideen aktibista (j. 1875).
• 1959 –
  • Apsley Cherry-Garrard, Antartikako esploratzaile ingelesa, Terra Nova espedizioan bizirik atera zena (j. 1886).
  • Enrique Guaita, argentinar-italiar futbolaria (j. 1910).
• 1973 – Jeannette Rankin, estatubatuar politikari eta aktibista, Ameriketako Estatu Batuetako Kongresurako hautatutako lehendabiziko emakumea (j. 1880).
• 1975 –
  • Kasimir Fajans, poloniar kimikari eta fisikaria (j. 1887).
  • Aníbal Troilo, pichuco, argentinar bandoneon-jotzaile, musikagile eta tango-orkestra zuzendaria (j. 1914).
• 1980 – Ian Curtis, ingeles abeslari, abesti egile eta musikaria, Joy Division taldeko kidea (j. 1956).
• 1981 –
  • Juana Cruz, madrildar toreatzailea, Espainiako emakume toreatzaile aitzindarietako bat (j. 1917).
  • William Saroyan, estatubatuar idazlea (j. 1908).
• 1985 – Hilding Rosenberg, suediar musikagilea (j. 1892).
• 1990 – Jill Ireland, ingeles aktorea (j. 1936).
• 1991 – Muriel Box, ingeles gidoigile eta zuzendaria (j. 1905).
• 1995 –
  • Alexander Godunov, sobietar ballet dantzari eta aktorea (j. 1949).
  • Henri Laborit, frantziar sendagile, biologo, etologo eta psikologoa (j. 1914).
  • Elizabeth Montgomery, estatubatuar aktorea (j. 1933).
• 1999 – Augustus Pablo, jamaikar reggae eta dub musikari eta ekoizlea (j. 1954).
• 2001 – Seán Mac Stíofáin, irlandar errepublikarra, Behin-behineko IRAko buruzagia (j. 1928).
• 2004 –
  • Elvin Jones, estatubatuar jazz bateria-jotzailea (j. 1927).
  • Vladislav Terziul, ukrainar alpinista (j. 1953).
• 2007 – Pierre-Gilles de Gennes, frantziar fisikaria, 1991ko Fisikako Nobel Saria (j. 1932).
• 2010 – Edoardo Sanguineti, italiar olerkaria (j. 1930).
• 2012 – Dietrich Fischer-Dieskau, alemaniar opera-abeslaria, baritonoa (j. 1925).
• 2014 – Dobrica Ćosić, jugoslaviar eta serbiar idazle, teoriko politiko eta politikaria, Jugoslaviako Errepublika Federaleko lehenbiziko presidentea (j. 1921).
• 2017 – Roger Ailes, estatubatuar telebista exekutiboa (j. 1940).
• 2019 – Analia Gadé, espainiar-argentinar aktorea (j. 1931).
• 2021 – Franco Battiato, italiar kantugilea eta abeslaria (j. 1945).
• 2022 – Domingo Villar, galizierazko eleberri beltz idazlea (j. 1971).
• 2023 –
  • Helmut Berger, austriar aktorea (j. 1944).
  • Jim Brown, estatubatuar futbolari eta aktorea (j. 1936).
• 2024 –
  • Tony O'Reilly, irlandar errugbilari eta negozio-gizona (j. 1936).
  • Marija Ruljancic, kroaziar-australiar ehun urteduna (j. 1913).

• Museoen Nazioarteko Eguna
• Sehaska egutegiko izendegia: Erik/Erika.

Jaieguna, ondoko herrietan:

• Bizkaian: Ortuella.