Kleef

Kleef (Duuts: Kleve, Zuud-Gelders: Kleff, Nederlands: Kleef) is ne stad in de regio Kleef in et westen van den Duutsen deelstoat Noordrien-Westfalen, 10 kilometer zudelek van de revier den Rien, en neet wiet van de Nederlandsen grenze bi-j Nimwaege en 's-Heerenbarg. Wieter ligt Kleef in de buurte van de Duutse stad Emmerik en et wooldgebeed Riekswoold.

Kleef hef ne oppervlakte van rundumme 98 km². De stad kreg in 1242 stadsrechten. De stad ligt op ne endmorene, nen stuwwal uut de iestied, dee et dal van den Rien begrenst. Een deel van Kleef is doardeur arg heuvelachteg.

De stad wodden in den Tweeden waeldkrieg gans zwoar bomdardeerd (mangsmaol samen met Nimwaege, dat mangs veur Kleef wodden an-ezene). De straeke achter Nimwaege, met staedn as Kleef en Xanten, was neet nazi-gezind moar kreg et zwoar te verduren tiedens den Krieg am Niederrhein, den deur de gaellieerden geplanden opmars noar Duutslaand, den begun met zwoare bombardementen in de grensstraeke. Op 7 oktober 1944 was et grootste bombardement, woarbi-j de stad veur 80% vernetegd wodden. Den herbouw gebeurden vri-j langzaam.

• De Domkarke uut de 14de-16de eeuwe
• Kasteel Zwoanenburg, woaran de sage van den zwoanridder Lohengrin is verboanden.
• De Kleefse tunen: den graaf Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679) leet in Kleef tunen anleggen. Nen bronne van ingaeving veur Frederik Willem van Brandenburg en den Fraansen könning Lodewiek XIV. Den Berliensen Zoo wodden an-elegd noar veurbeeld van den dierentuun in Kleef.
• Dierentuun: schuun teggenoaver et veurmoalig kuurhotel, noe museum veur beeldende kunst, is den Tiergarten. Et dierenpark van vandage hef veurnoamelek olde huusdierrassen en n tröpken Europese roofdieren zoas karkoelen en Euraziatiesen lynx. Doar löp n tröpken Przewalskipeerde en der is ok nen viever met zeehunde.
• Huus Koekkoek: museum met doarin et wark van den Nederlandsen skilder Barend Cornelis Koekkoek en van aandere leedn van de familie Koekkoek.
• Museum Kurhaus Kleef; in et veurmoalige kuurhotel is vandage n museum veur ni-jerwetse en kunst van vandage. De ni-jerwetse kunst besteet uut de verzameling Ewald Mataré, ziene dochter Sonja hef de noaloatenschap van heur va an den museumkreng van den stad Kleef egovven.

Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679), stadholder van den keurvörst Frederik Willem van Brandenburg, wodden in 1647 stadholder van Kleef en dizzen brech hier uutvoering an ne politeek van religieuze verdroagzaamheid. Hi-j was zelf calvinist, moar kattelieken konden in Kleef blieven wonnen en ok jödden wödden too-elaoten. Doarnoast begun hi-j dreks met ingriepende landskappeleke veraanderingen. Doarveur haalden hi-j zienen olden kaomeraod, Jacob van Campen noar Kleef. Bi-j zien paleis Haus Freudenbarg en op aandere plaetse rundumme de stad Kleef leet Johan Maurits skitterende classisistiese parken mit kanalen en fontienen en sterrevörmige stelsels van lanen in de al bestoande woolden anleggen.

• Bimmen, darp van Kleef

• 
  Straote
• 
  Karke
• 
  Zwoanenburg
• 
  Zwoanenburg in Kleef