Egennaam

En Egennaam is blangen Soortnaams un Stoffnaams een vun dree Klassen vun Naamwöör. Egennaams sünd Naams för enkelte Saken, vun de dat nich mehr gifft un de dorvun ok nich tellt warrn köönt. Egennaams hebbt keen Mehrtall. En Bispeel is Klaus Groth. De Naam Klaus Groth steiht för jüst ene Person. Ok wenn dat mehr as een Person geven mag, de dissen Naam driggt oder dragen hett, so is doch in en bestimmten Kontext jümmer blots een speziellen meent.

To de Egennaams höört ünner annern Personennaams un Oortsnaams.

De Egennaams vun Saken sünd faken in verschedene Spraken nich de glieken. Hamborg deit op Hoochdüütsch Hamburg heten un op Italieensch Amburgo. Hamborg un Hamburg köönt als Endonyms gellen, Amburgo is en Exonym. Bi Oortsnaams gifft dat faken Ünnerscheed bi de groten Städer, de al vör lange Tiet wied över de Grenzen vun dat egene Spraakrebeet bekannt wesen sünd. Dor hett sik de Naam in de verschedenen Spraken verscheden wiederentwickelt. Lüttje Öörd un gröttere Öörd, de eerst bekannt worrn sünd, nadem de groten Standardspraken al opkamen weren (de hebbt denn nämlich verhinnert, dat sik Varianten unstöört wiederentwickeln kunnen), hebbt faken kene egenen Naams in annere Spraken. De Naam warrt so övernahmen, wie he vör Oort begäng is (mehrsttiets aver ut de Standardspraak vun dat Land, in dat de Oort liggen deit, un nich ut de Volksspraak).

Egennaams warrt aver to’n Deel ok direkt översett. Vör allen, wenn de Naam den Oort beschrieven deit. De Oort, de op Spaansch Ciudad de México heten deit, is de Hööftstadt vun Mexiko un dorvun kummt de Naam: Ciudad is de Stadt. Dat beschrifft de Stadt un dorüm warrt dat as Mexiko-Stadt översett. Dat is en ganzen normalen Vörgang. Ok bi Institutschonen warrt dat faken daan, wenn de Naam de Funkschoon beschrieven deit. Sogor bi Lüüd gifft dat Bispelen för Naams, bi de en beschrieven Naam översett warrt. De Indianers harrn faken Naams so as Tatanka Iyotanka, wat Lakota is un Sitten Bull bedüden deit. De Engelschen hebbt dor Sitting Bull vun maakt un in de Welt is he to’n Deel ünner sien engelschen Naam, to’n annern Deel ünner den Naam, översett in de Landsspraak, bekannt. Dat Bruken vun Personennaams is ans nich so begäng. Blot in Rebeden, de twee Spraken hebbt, wo de een Spraak weniger gellt as de annere, warrt faken twee Versionen vun’n Naam bruukt. Ok in Plattdüütschland. To’n Bispeel bi Hinnerk Willem Kopp, de as Politiker ünner sien hoochdüütschen Naam Hinrich Wilhelm Kopf bekannt is. Dat Goodkennen vun Spraken un dat Inrümen vun en lieken Rang blangen de twete Spraak is faken dormit verbunnen, dat blot noch een Naam offiziell gellen doot. To’n Bispeel hebbt vele Gemenen in de Provinz Freesland jemehr westfreesche Naams offiziell annahmen. De nedderlandschen Naams sünd nich mehr offiziell. Dat schall helpen, de Minnerheitenspraak sichtbor to maken.

Dat Översetten vun Egennaams kann aver ok as Kampfmiddel bruukt warrn. So hett Ettore Tolomei mit dat Prontuario för all de Öörd in Süüdtirol italieensche Naams torechtmaakt, dat Italien beter sien Ansprüch op Süüdtirol gellen maken kunn. Ok dat Düütsche Riek ünner Adolf Hitler hett vele Öörd in Polen düütsche Naams geven un so de poolsche Kultur dor versteken.

Jüst disse Gedanken vun Kultur un Spraak versteken sünd dat ok, dat vele Spraakminnerheiten sik för tweesprakige Stratenschiller insetten doot.