blik
Uiterlijk
- blik
- [A] van Middelnederlands blic / blec, in de betekenis van ‘vertind dun plaatstaal’ aangetroffen vanaf 1384 [1] [2] [3]
- [B] van Middelnederlands blic lichtstraal; ganzerik", in de betekenis van ‘oogopslag’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1608 [4] [5] [6] [7] [3]
[A] + [B] | enkelvoud | meervoud |
---|---|---|
naamwoord | blik | blikken |
verkleinwoord | blikje | blikjes |
[A] blik o
- (materiaalkunde) metaal dat tot dunne bladen is uitgeslagen of gewalst
- In de zestiende eeuw werd blik gebruikt voor sommige onderdelen van kerkorgels.
- voorwerp dat traditioneel uit dun metaal wordt gemaakt
- cilindervormig luchtdicht afgesloten vaatje van dun metaal voor het bewaren van voedsel, drank of andere waar die kan bederven als er lucht bijkomt
- Er zitten perziken in dat blik.
- ▸ Met een koud biertje in mijn hand en mijn voeten in helder blauw water was ik als een kind zo blij. Terwijl ik een tweede blikje opentrok zag ik opeens in de verte een zwarte rookpluim.[8]
- ronde of vierkante dun metalen doos met deksel
- We bewaarden de koekjes in het koekblik.
- (huishouden) vlakke of licht gebogen plaat met handvat om stof en vuilnis op te vegen
- De moeder had een stoffer en blik gehaald en alles van de grond opgeveegd.
- (kookkunst) bak van dun metaal zoals die in een oven wordt gebruikt
- Het blik moet worden ingevet zodat de cake er niet aan blijft kleven.
- cilindervormig luchtdicht afgesloten vaatje van dun metaal voor het bewaren van voedsel, drank of andere waar die kan bederven als er lucht bijkomt
- verzamelterm voor artikelen die uit dun metaal zijn gemaakt
- Het was een winkeltje vol oud servies, glaswerk en blik.
- (figuurlijk) (pejoratief) personenauto's
- Dankzij het betaald parkeren is er nu minder blik op straat.
- [2.2] bus (als het een ronde vorm heeft)
- [2.3] stoffer en blik
|
- [2.3]: stoffer en blik
1. metaal dat tot dunne bladen is uitgeslagen
1.1 vertind dun plaatstaal
2.1 cilindervormig luchtdicht afgesloten vaatje van dun metaal
|
|
3.3 een blikken plaat (ook wel van ander materiaal) met handvat om stof en vuilnis in op te vegen
[B] blik m
- enkele oogopslag, snelle waarneming met de ogen
- ▸ Gespannen zette ik mijn tent op: om mezelf af te leiden en dieren af te schrikken begon ik hard te fluiten en ik wierp af en toe een blik op de brede vallei onder me.[8]
- ▸ Het was zo'n onschuldige opmerking dat van iedereen in de kamer alleen Oscar en Ingeborg onraad vermoedden en elkaar snel een waarschuwende blik toewierpen.[9]
- tijd die voor een enkele oogopslag nodig is
- manier van kijken, gezichtsuitdrukking
- Mensen die een boze blik richten, doen dit meestal onbewust.
- gerichte waarneming met de ogen
- Hij wierp een blik in de box.
- vermogen om te zien
- Hij heeft een scherpe blik.
- (plantkunde) (verouderd) bepaald soort plant, Potentilla anserina , uit de rozenfamilie
- Blik groeit op rotsachtige bodem.
- [6] zilverkruid
- [6] zilverschoon
- [6] ganzerik Potentilla
- [6] rozenfamilie Rosaceae
- [2] ogenblik
- [5] adelaarsblik, arendsblik, helikopterblik, kennersblik
- [1] bliktanden ww
- [4] blikvanger, blikveld, blikvernauwing, blikverruimend, blikverruiming
- [5]: blikopener (engl: eye catcher)
- [3] holle blikoogopslag waarbij het lijkt of je nergens naar kijkt
- [3] vernietigende blikoogopslag met ingehouden woede, gericht op een aanwezige
- [4] ergens een blik op werpenernaar kijken
- ∗ Ze moesten een noordoostelijke lijn volgen, daar op tweehonderd meter wat doorknippen, vervolgens naar de tweede rij prikkeldraad kruipen, een blik werpen en terugkeren met de woorden dat alles in orde was, omdat er nu eenmaal niets te zien was.[10]
- ∗ Mag ik een blik op de motor werpen? Ik zei geen ja en geen nee, zelf kon ik alleen de achterbank op en afklimmen en wist niet eens wat je moest doen om een blik op de motor te werpen.[11]
- [4] geen blik waardig keurenuit minachting of trots niet aankijken
- [4] iemands blik vangenzorgen dat iemand naar je kijkt
- [4] verstand op nul, blik op oneindighard doorwerken zonder je verstand te gebruiken
- [5] een ruime blik hebbenniet vastzitten aan vooroordelen
- [5] een vooruitziende blik hebbenrekening houden met wat in de toekomst kan gebeuren
- [5] zijn blik verruimenkennis of ervaring op nieuwe gebieden opdoen
1. enkele oogopslag
3. manier van kijken, gezichtsuitdrukking
zijn blik verruimen
|
6. bepaald soort plant, Potentilla anserina
vervoeging van |
---|
blikken |
[B] blik
- eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van blikken
- Ik blik.
- gebiedende wijs van blikken
- Blik!
- (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van blikken
- Blik je?
- Het woord blik staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "blik" herkend door:
99 % | van de Nederlanders; |
100 % | van de Vlamingen.[12] |
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ blik (vertind dun plaatstaal) op website: Etymologiebank.nl
- ↑ 3,0 3,1 "blik" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ wat in kleur of lichtglanzing afsteekt; oogopslag op website: Etymologiebank.nl
- ↑ blik (zilverkruid) op website: Etymologiebank.nl
- ↑ 8,0 8,1 Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑ Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)“Tussen rood en zwart” (2014), Uitgeverij Prometheus , ISBN 9789044625691
- ↑ Lemaitre, Pierre“Tot ziens daarboven” (2014), ISBN 9789401601931, p. 14
- ↑ Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)“Echte Amerikaanse jeans” (2017), Uitgeverij Prometheus , ISBN 9789044632767
- ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
Categorieën:
- Woorden in het Nederlands
- Woorden in het Nederlands van lengte 4
- Woorden in het Nederlands met audioweergave
- Woorden met 1 lettergreep in het Nederlands
- Woorden in het Nederlands met IPA-weergave
- Zelfstandig naamwoord in het Nederlands
- Bezieldheid: niet geanimeerd
- Metadomein: abstract
- Materiaalkunde in het Nederlands
- Pregnant in het Nederlands
- Huishouden in het Nederlands
- Kookkunst in het Nederlands
- Figuurlijk in het Nederlands
- Pejoratief in het Nederlands
- Plantkunde in het Nederlands
- Verouderd in het Nederlands
- Werkwoordsvorm in het Nederlands
- Woordenlijst Nederlandse Taal
- Prevalentie Nederland 99 %
- Prevalentie Vlaanderen 100 %