Czym jest cholesterol i co oznacza, �e jest "z�y"?
Cholesterol to naturalna substancja t�uszczowa w wi�kszo�ci wytwarzana przez w�trob�. Drugim �r�d�em t�uszcz�w, czyli lipid�w, pozostaj� produkty spo�ywcze, w tym mi�so, t�uste mleko i przetwory mleczne oraz produkty zawieraj�ce cukier. Jednak bez cholesterolu nie mogliby�my �y�, jest niezb�dny, aby mog�o doj�� do szeregu proces�w w organizmie. Lipidy s� budulcem b�ony kom�rkowej, bior� udzia� w procesie syntetyzowania wielu hormon�w oraz kwas�w ��ciowych, a tak�e witaminy D3.
Dlaczego m�wimy jednak o "dobrym" i "z�ym" cholesterolu? Cholesterol to t�uszcze, a zatem nie rozpuszczaj� si� w wodzie, dlatego - aby mog�y by� przenoszone przez krew - musz� si� po��czy� z bia�kiem. Te cz�steczki nazywamy lipoproteinami. Wyr�nia si� kilka rodzaj�w lipoprotein. Istniej� dwie g��wne frakcje, nazywane HDL i LDL, do tego dochodz� lipoproteiny o bardzo ma�ej g�sto�ci, czyli VLDL. S� jeszcze t�uszcze zwane tr�jglicerydami (estry glicerolu i kwas�w t�uszczowych). Frakcje HDL i LDL oraz VLDL r�ni� si� mi�dzy sob� budow�, w�a�ciwo�ciami oraz funkcj� w organizmie.
Lipoproteiny o du�ej g�sto�ci, czyli HDL, to tak zwany „dobry" cholesterol, kt�ry pe�ni wa�n� rol�: usuwa nadmiar „z�ego" cholesterolu z krwi. Lipoproteiny o ma�ej g�sto�ci (LDL) lub inne ni� HDL, to tak zwany "z�y" cholesterol. Odpowiada za zatykanie t�tnic i wynikaj�ce z tego choroby sercowo-naczyniowe. Do zw�enia �wiat�a naczy� krwiono�nych mo�e przyczyni� si� tak�e wysoki poziom tr�jgliceryd�w.
Nadmiar cholesterolu LDL we krwi grozi rozwojem choroby wie�cowej, choroby naczy� m�zgowych, choroby t�tnic obwodowych oraz t�tniakiem aorty. Na poziom "z�ego" cholesterolu we krwi wp�ywaj� takie czynniki jak: niew�a�ciwa dieta, nadwaga lub oty�o��, palenie tytoniu, za�ywanie niekt�rych lek�w, przewlek�e choroby (cukrzyca, choroba nerek), zaawansowany wiek, p�e� (kobiety cz�ciej maj� k�opoty z cholesterolem z powodu menopauzy), a tak�e uwarunkowania genetyczne.
Jak obni�y� poziom z�ego cholesterolu?
Na pocz�tek wa�na uwaga: nie obni�ymy poziomu cholesterolu w kilka dni. Proces oczyszczania krwi z nadmiaru lipid�w musi potrwa�. Zaczynamy od przemy�lenia swojej diety, ale musimy tak�e wzi�� pod uwag� nasz styl �ycia oraz porzuci� pewne nawyki, w tym nawyk palenia papieros�w. Aby obni�y� poziom "z�ego" cholesterolu (LDL) we krwi kluczowe s� trzy rzeczy: zdrowa dieta, aktywno�� fizyczna oraz obni�enie masy cia�a.
- Dieta, kt�ra mo�e by� pomocna przy wysokim poziomie cholesterolu
- Jedz produkty zdrowe dla serca - radzi serwis Mayo Clinic. Najlepiej, aby podstaw� naszej diety by�y produkty pochodzenia ro�linnego, kt�re s� �r�d�em b�onnika. Rozpuszczalny b�onnik zmniejsza wch�anianie cholesterolu do krwiobiegu. B�onnik znajdziemy w surowych warzywach, surowych owocach, nasionach ro�lin str�czkowych, produktach zbo�owych z pe�nego ziarna (makaron ciemny, chleb graham, chleb razowy, gruboziarniste kasze, ry� br�zowy), p�atkach zbo�owych, otr�bach.
Dieta przeciwcholesterolowa powinna te� koncentrowa� si� na wysokiej jako�ci t�uszczach ro�linnych (�r�d�o kwas�w t�uszczowych omega-3) i ograniczonym spo�yciu t�uszcz�w nasyconych (produkty pochodzenia zwierz�cego). A zatem ostro�nie si�gamy po takie produkty jak: wypieki (p�czki, ciasteczka i ciasta), pe�not�uste produkty mleczne (mleko pe�ne, t�usty ser i mas�o), czerwone mi�so (stek, �eberka, kotlety schabowe, wo�owina), przetworzone mi�so (bekon, hot dogi, kie�basa, szynka), sma�one potrawy (frytki i sma�one mi�so). Badania pokaza�y, �e bia�ko serwatkowe obni�a zar�wno cholesterol LDL, jak i ca�kowity cholesterol, a tak�e ci�nienie krwi. Za najzdrowsz� dla serca diet� uwa�a si� diet� �r�dziemnomorsk�.
- Aktywno�� fizyczna
Ruch jest tym, co pomaga utrzymywa� zr�wnowa�ony poziom cholesterolu we krwi i prawid�ow� wag�. Umiarkowana aktywno�� fizyczna mo�e pom�c podnie�� poziom cholesterolu HDL, czyli tego „dobrego" , a obni�y� "z�ego". Nie bez znaczenia jest tak�e wp�yw �wicze� na mas� cia�a.
- Obni�enie masy cia�a
Nawet kilka dodatkowych kilogram�w mo�e oznacza� za wysoki poziomu cholesterolu. Dlatego osobom z hipercholesterolemi� zaleca si� obni�enie wagi. Odchudzenie si� mo�e znacznie poprawi� wyniki.
